Skutki przestrzenne specustawy mieszkaniowej i tendencje w jej stosowaniu

• Autorzy: Warsza Robert , Tomczak Anna Aneta

Identyfikatory

DOI

10.2478/he-2024-0023

Warianty tytułu

EN

Spatial effects of the special housing act and trends in its application

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest przedstawienie badań wykonanych w ramach monitoringu działania przepisów specustawy mieszkaniowej po pięciu latach jej obowiązywania. Prace zostały sporządzone na rzecz Ministerstwa Rozwoju i Technologii i bazują na analizie danych statystycznych GUS dla całej Polski, ankietach celowanych skierowanych do wybranych samorządów oraz szczegółowych porównaniach i zestawieniach wybranych inwestycji. Wyniki pokazują, że dotychczasowe efekty przestrzenne specustawy są dalekie od ustawowych założeń. Specustawa ma marginalny wpływ na rynek mieszkaniowy w kraju. Zmienia za to istotnie polskie planowanie przestrzenne, w którym podważyła „instytucję” planu miejscowego jako gwaranta zagospodarowania i ładu społeczno-gospodarczego. Uchwały o lokalizacji inwestycji podejmowane na jej podstawie słabo wpisują się w prowadzoną dotychczas przez gminy politykę przestrzenną i nie gwarantują lokalnym społecznościom wpływu na kształtowanie przestrzeni. Specustawa nie doprowadziła także do wyczekiwanego społecznie współuczestnictwa podmiotów prywatnych w realizacji infrastruktury publicznej i sprawiedliwszego ekonomicznie podziału kosztów i zysków z inwestycji. Czy była ona zatem niezbędna dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych w Polsce? Biorąc pod uwagę wyjątkowo skromne rezultaty przestrzenne i wywołany chaos w systemie planowania, można mieć dużo wątpliwości w tej sprawie.

EN

The purpose of this paper is to present research carried out as part of the monitoring of the operation of the housing speculative law after five years of its implementation. This work was prepared for the Ministry of Development and Technology and is based on an analysis of statistical data from Statistics Poland for the whole of Poland targeted surveys addressed to selected local governments, and detailed comparisons and compilations of selected projects. The results show that the spatial effects of the special law to date are far from the statutory assumptions. The special act has had a marginal impact on the country’s housing market. Instead, it has significantly changed Polish spatial planning, where it has undermined the “institutions” of the local plan as a guarantor of development and socio-economic order. Resolutions on the location of investments adopted on its basis fit poorly into the spatial policy pursued so far by municipalities and do not guarantee local communities’ influence on the shaping of space. The special act has also not led to the socially anticipated participation of private entities in the implementation of public infrastructure and a more economically equitable distribution of costs and profits from investments. Was it therefore necessary for us to meet Poland’s housing needs? Given the extremely modest spatial results and the ensuing chaos in the planning system, this is clearly doubtful.

Słowa kluczowe

PL

specustawa mieszkaniowa; lex deweloper; polityka mieszkaniowa; Polska; ład przestrzenny

EN

special housing act; lex developer; housing policy; spatial order; Poland

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 48
• Strony: 20--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., wykr.

Twórcy

autor

Warsza Robert

• Wydział Budownictwa, architektury i Inżynierii Środowiska, Politechnika Łódzka

• https://orcid.org/0000-0001-9813-8232

autor

Tomczak Anna Aneta

• Wydział Budownictwa, architektury i Inżynierii Środowiska, Politechnika Łódzka

• https://orcid.org/0000-0001-7436-5027

Bibliografia

• [1] Filipowicz T., 2019, Specustawa mieszkaniowa. komentarz: Ułatwienia w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych, Legalis C.H.Beck.
• [2] Jakubowski A., 2019, Specustawa mieszkaniowa. komentarz, Legalis C.H.Beck.
• [3] Jakubowski A., red., 2018, Specustawa mieszkaniowa. komentarz, Legalis C.H.Beck.
• [4] Kafar D., 2018, Specustawa mieszkaniowa. Nowe zasady realizacji inwestycji, C.H. Beck.
• [5] Leszczyński M., Szlachetk, J., red., 2019, Urbanistyczny standard oświatowy w specustawie mieszkaniowej, W: specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy. Dylematy Prawników i Urbanistów, Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
• [6] Małysa-Sulińska K., 2019, Zakres obowiązywania standardów urbanistycznych lokalizacji inwestycji wprowadzonych przepisami specustawy mieszkaniowej, Casus.
• [7] Nowak M.J., 2018a, Specustawa mieszkaniowa, cz. I: Podstawowe zasady, Świat Nieruchomości 10, 8.
• [8] Nowak M.J., 2018b, Specustawa mieszkaniowa, cz. II: Uchwała o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, Świat Nieruchomości 11.
• [9] Nowak M.J., 2018c, Specustawa mieszkaniowa, cz. III: standardy lokalizacji i realizacji inwestycji mieszkaniowych, Świat Nieruchomości 12, 18.
• [10] Orłowski P., 2019, Ustawa o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących w kontekście polityki mieszkaniowej państwa, W: szlachetko, J., red., specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy: Dylematy Prawników i Urbanistów, Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
• [11] Ratajszczak A., 2018, Standardy lokalizacji i realizacji inwestycji mieszkaniowych i towarzyszących a dotychczasowe przepisy planistyczne – kontrowersje urbanistyczne, Lex.
• [12] Samorek B., Cichocki M., 2023, Polski rynek nieruchomości mieszkaniowych, Warszawa–Kraków: Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
• [13] Sidorowska-Ciesielska A., Jakubowski A., red., 2019, Specustawa mieszkaniowa. komentarz, Legalis C.H.Beck.
• [14] Szewczyk M., 2019, Charakter prawny uchwały rady gminy w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszących, W: specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy. Dylematy Prawników i Urbanistów, Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
• [15] Szlachetko J.H., 2019, Udział mieszkańców w postępowaniu w sprawie sporządzenia i uchwalenia projektu uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, W: specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy. Dylematy Prawników I Urbanistów, Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
• [16] Szlachetko J.H., red., 2019, Podstawy odmowy ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, W: specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy. Dylematy Prawników i Urbanistów, Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
• [17] Szlachetko K., Skorczyńska E., Szlachetko J.H., 2021, Ustawa o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących. komentarz, Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
• [18] Twardoch A., 2021, Polityka mieszkaniowa w kontekście kształtowania ładu przestrzennego w Polsce. Poziom centralny, regionalny i lokalny. Studia BAS 51–82.
• [19] Zając B., Predko D., Leszczyński M., 2018, Specustawa mieszkaniowa. komentarz do ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących, Legalis C.H.Beck.
• [20] Zelewski D., 2019, standardy urbanistyczne według specustawy mieszkaniowej w ujęciu teoretycznym, historycznym i funkcjonalnym W: specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy. Dylematy Prawników I Urbanistów, Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
• ŹRÓDŁA INTERNETOWE/ONLINE SOURCES
• [1] MRiT, 2023, Badania statystyczne – Lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/badanie-statystyczne---lokalne-planowanie-i-zagospodarowanie-przestrzenne, [data dostępu: 15. 07. 2023].
• [2] MRiT, 2024, Podstawowe informacje o mieszkalnictwie w Polsce, https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/podstawowe-informacje-o-mieszkalnictwie-w-polsce, [data dostępu: 10. 01. 2024].
• [3] Sejm, 2018, Rządowy projekt ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących z uzasadnieniem, https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2667 , [data dostępu: 15. 07. 2023].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).