Just transition – the first pillar of Poland’s energy policy until 2040 – legal, economic and social aspects

• Autorzy: Brożyński Bartosz Wojciech

Identyfikatory

DOI

10.33223/epj/150745

Warianty tytułu

PL

Sprawiedliwa transformacja – aspekty prawne, ekonomiczne i społeczne z analizą przeprowadzonych badań

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper discusses the issue of just transition and presents the general directions of Poland’s energy transition until 2040. The just transition plays an important role in the process of Poland’s green energy transition and not without reason – it is the first pillar of Poland’s Energy Policy until 2040. Therefore, the paper attempts to discuss the legal, economic and social aspects of the planned changes. The next part of the paper describes the just transition from the level of the European Union. It points out what challenges member states are facing and what actions they will have to take to meet the transition requirements set by the European goal of climate neutrality by 2050. Particular attention was paid to the activities of the European Commission, which is particularly involved in the process of transforming the European Union’s energy mix. This issue is extremely important for our country as it is going to be the major beneficiary of the EU transition fund. The penultimate section discusses research performed from 15 to 20 February 2022 on a group of 120 people living in different regions of Poland. The respondents answered a series of questions about general aspects of the energy transition, a just transition as well as the risks resulting from following the European Union’s climate and energy trends. Based on the answers provided, pie charts and bar graphs have been produced in order to make the analysis of the issues discussed clear and understandable. The whole study was concluded with a summary.

PL

W artykule omówiono zagadnienie sprawiedliwej transformacji oraz przedstawiono ogólne kierunki transformacji energetycznej Polski do 2040 roku. W artykule podjęto próbę omówienia prawnych, ekonomicznych i społecznych aspektów planowanych zmian. W kolejnej części opracowania opisano sprawiedliwą transformację z poziomu Unii Europejskiej. Wskazano, przed jakimi wyzwaniami stoją kraje członkowskie i jakie działania będą musiały podjąć, aby sprostać wymogom transformacji wyznaczonym przez europejski cel neutralności klimatycznej do 2050 roku. W przedostatniej części omówiono badania przeprowadzone w dniach 15–20 lutego 2022 r. na grupie 120 osób mieszkających w różnych regionach Polski. Celem badania było sprawdzenie poglądów respondentów na temat realizacji transformacji energetycznej mającej na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Ponadto, aby dowiedzieć się, jak oceniają oni ideę rozwoju energetyki jądrowej, rozwoju odnawialnych źródeł energii, likwidacji kopalń oraz jak transformacja energetyczna wpłynie na rynek pracy w regionach węglowych. Wyniki badania wskazują, że znaczna część respondentów uważa, że Polska powinna uczestniczyć w transformacji mającej na celu redukcję gazów cieplarnianych, nawet kosztem likwidacji kopalń. Podobnie większość z nich popiera rozwój odnawialnych źródeł energii. Celem niniejszego artykułu jest wypełnienie luki badawczej w zakresie aspektów ekonomicznych, prawnych i społecznych sprawiedliwej transformacji. Dotychczasowe opracowania jedynie pobieżnie odnoszą się do wymienionych aspektów. Dlatego też podjęto próbę wypełnienia przedmiotowej luki i udzielenia odpowiedzi na pytania – jak skutecznie realizować sprawiedliwą transformację, przy użyciu jakich narzędzi prawnych oraz jaki będzie ona miała wpływ na naszą gospodarkę i społeczeństwo.

Słowa kluczowe

EN

energy policy of Poland; just transition; low-carbon energy transition; renewable energy sources

PL

polityka energetyczna Polski; sprawiedliwa transformacja; niskoemisyjna transformacja energetyczna; odnawialne źródła energii

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 25, z. 2
• Strony: 5--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., wykr.

Twórcy

autor

Brożyński Bartosz Wojciech

• Department of Logistics, University of Szczecin Institute of Management, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-4104-2499

Bibliografia

• Anczewska, M. 2020. Samorządy i organizacje społeczne chcą uczestniczyć od początku w planowaniu sprawiedliwej transformacji regionów górniczych. [Online] https://www.wwf.pl/aktualnosci/samorzady-i-organizacje-spoleczne-chca-uczestniczyc-od-poczatku-w-planowaniu [Accessed: 2022-02-19].
• Bytom, the city of challenges 2019 (Bytom miasto wyzwań 2019). [Online] https://www.wwf.pl/aktualnosci/bytom-miasto-wyzwan [Accessed: 2022-02-13] (in Polish).
• Cameron et al. 2020 – Cameron, A., Claeys, G., Midões, C. and Tagliapietra, S. 2020. A Just Transition Fund – How the EU budget can best assist in the necessary transition from fossil fuels to sustainable energy, Study requested by the European Parliament’s Budget Committee, Thematic Department for Budget Directorate-General Internal Policies of the European Union PE 651.444 – April 2020. [Online] https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2020/651444/IPOL_STU(2020)651444_ EN.pdf [Accessed: 2022-02-16].
• Commission Staff Working Document 2020. Energy Security: Good Countermeasure Practices pandemic threats. Bezpieczeństwo energetyczne: dobre praktyki w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom związanym z pandemią. [Online] https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/ener-2020-00984-01-00-pl-tra-00.pdf [Accessed: 2022-02-08] (in Polish).
• Czym jest sprawiedliwa transformacja... 2022. Czym jest sprawiedliwa transformacja i dlaczego w Polsce jej potrzebujemy? [Online] http://sprawiedliwa-transformacja.pl/o-sprawiedliwej-transformacji/ [Accessed: 2022-02-12] (in Polish).
• Dańkowska, A. 2021. Do we want a fair energy transition? Let us involve people in it. Locally (Chcemy sprawiedliwej transformacji energetycznej? Zaangażujmy w nią ludzi. Lokalnie). [Online] https://magazynkontakt.pl/chcemy-sprawiedliwej-transformacji-energetycznej-zaangazujmy-w-nia-ludzi-lokalnie/ [Accessed: 2022-02-18] (in Polish).
• Drożdż, W. 2018. Electromobility in urban development (Elektromobilność w rozwoju miast). Warszawa (in Polish).
• Drożdż, W. and Mróz-Malik, O.J. 2020. Challenges for the Polish energy policy in the field of offshore wind energy development. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal 23(1), pp. 5–18, DOI: 10.33223/epj/119071.
• Information about the Strategy... 2022. Information about the Strategy for Responsible Development (Informacje o Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju). Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. [Online] https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/informacje-o-strategii-na-rzecz-odpowiedzialnego-rozwoju [Accessed: 2022-02-14] (in Polish).
• Jarosz, J. 2009. Legal and economics aspects of mine closure process of Polish hard coal mines (Prawne i ekonomiczne aspekty procesu likwidacji kopalń węgla kamiennego w Polsce). Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energii Polskiej Akademia Nauk 75, pp. 59–70 (in Polish).
• Julia Coal Mine (Kopalnia Węgla Kamiennego Julia). Wikipedia. [Online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_Julia [Accessed: 2022-02-06] (in Polish).
• Kosmaty, J. 2011. Wałbrzych post-mining land 15 years after coal extraction was ended (Wałbrzyskie tereny pogórnicze po 15 latach od zakończenia eksploatacji węgla). Górnictwo i Geologia 6(1), pp. 131–148 (in Polish).
• Jesień, L. and Kurtyka, M. 2016. New Electricity and new cars. CeDeWu, Warsaw.
• Małecki, M. 2020. Energetyka w czasach pandemii – co będzie później? [Online] https://www.rp.pl/Opinie/305279882-Maciej-Malecki-Energetyka-w-czasach-pandemii-co-bedzie-pozniej.html [Accessed: on: 2022-02-09].
• PEP 2021. Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. – streszczenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska. [Online] https://www.gov.pl/web/klimat/polityka-energetyczna-polski [Accessed: 2022-02-05].
• Proposed recommendations...... 2020. Proposed recommendations for the area of just transformation (Propozycje rekomendacji dla obszaru sprawiedliwa transformacja) – Expert Group operating within the Team for Development of the Renewable Energy Industry and Benefits for the Polish Economy at the Minister of Climate (Order of the Minister of Climate of 2.04.2020, item 2 (Grupa Ekspercka ‘Sprawiedliwa Transformacja’ działająca w ramach Zespołu do spraw Rozwoju Przemysłu Odnawialnych Źródeł Energii i Korzyści dla Polskiej Gospodarki przy Ministrze Klimatu (Zarządzenie Ministra Klimatu z dn. 2.04.2020, poz. 2)) (in Polish).
• Regulation of the European Parliament... 2020. Regulation of the European Parliament and of the Council establishing the Just Transition Fund 2020/0006 (COD) of 14 Jan 2020 (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające fundusz na rzecz sprawiedliwej transformacji). [Online] https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/86353/Rozporzadzenie_Parlamentu_Europejskiego_i_Rady_ ustanawiajace_Fundusz_na_rzecz_Sprawiedliwej_Transformacji.pdf [Accessed: 2022-02-18] (in Polish).
• The Energy Law Act of April 10, 1997. (Ustawa Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r.). [Online] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970540348/U/D19970348Lj.pdf [Accessed: 2022-02-17] (in Polish).
• The Just Transition Mechanism: making sure no one is left behind. [Online] https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal/actions-being-taken-eu/just-transition-mechanism_pl [Accessed: 2022-02-20].
• The modern automotive industry... 2017. The modern automotive industry is the engine of Poland economy (Nowoczesny przemysł motoryzacyjny silnikiem polskiej gospodarki). [Online] https://media.pkobp.pl/70596-nowoczesny-przemysl-motoryzacyjny-silnikiem-polskiej-gospodarki [Accessed: 2022-02-26] (in Polish).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).