Koszty spełnienia wymogów zarządzania gospodarstwami rolnymi położonymi na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego a konkurencyjność gospodarstw

• Autorzy: Niewęgłowska G.

Warianty tytułu

EN

Costs of requirements for farm management in areas especially exposed to nitrates from agricultural activity and farm competitiveness

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wskazanie całego obszaru Polski, jako szczególnie narażonego na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego wpłynie na kondycję ekonomiczną gospodarstw rolnych oraz spowoduje zmianę ich zarządzania na zrównoważone. Rolnicy powinni zarządzać składowaniem i przechowywaniem odchodów zwierzęcych w sposób zrównoważony, zgodny z wymogami środowiskowymi (dyrektywa azotanowa). W niniejszym artykule przedstawiono wymagania kierowane do rolników, których gospodarstwa są położone na OSN (obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego). Wymagania te przekładają się na konkretne koszty, jakie będą zmuszeni ponieść respektujący je rolnicy. Wskazano jakie koszty w skali kraju poniosą rolnicy, których gospodarstwa są położone na 4,56% obszaru Polski zaliczonego do OSN oraz jakie koszty poniosą rolnicy, gdy cały kraj zostanie zakwalifikowany do OSN. W ostatniej części artykułu dokonano analizy zmian możliwości konkurencyjnych polskich gospodarstw rolnych związanych z zaliczeniem całego kraju do OSN. Koszt zarządzania na gospodarstwo, bez zwierząt trawożernych, z tytułu położenia na OSN wynosi 3 079 zł, natomiast na gospodarstwo ze zwierzętami trawożernymi – 3 227 zł. Poniesienie takich kosztów wpłynie na zmianę zdolności konkurencyjnych gospodarstw. Jeśli cały obszar kraju zostanie zaliczony do OSN, wówczas spośród wskazanych jako konkurencyjne 204 tys. gospodarstw rolnych – 76 tys. takiej zdolności nie osiągnie w latach 2014–2020. Zdolności konkurencyjne utrzyma jedynie ok. 130 tys. gospodarstw. Koszty spełnienia wymogów środowiskowych gospodarowania na OSN w skali kraju w sytuacji, gdy jest do nich zakwalifikowane 4,56% jego powierzchni to 277 mln zł. Jeśli do OSN będzie zaliczony obszar całego kraju, koszty te ulegną zwielokrotnieniu i wyniosą 6 082,5 mln zł.

EN

Indication of the whole Poland as nitrate vulnerable zone (NVZ) will affect economic conditio of farms and switch their management to the sustainable one. Farmers should manage manure in sustainable way to comply with environmental requirements (Nitrate Directive). This article shows the requirements imposed on farmers, costs for the country and costs for 4.56% area indicated as NVZ. The cost of managing farm without ruminants situated in NVZ amounts 3 079 PLN. However, the cost of a farm with ruminants located in NVZ amounts 3 227 PLN. These costs of farms will change their competitive abilities. If the whole country will be designated as vulnerable zone, 76 thousand farms out of 204 thousand lose their competitiveness in the years 2014–2020. The cost for the country to meet the requirements of environmental management in 4.56% areas designated as NVZ amounts 277 million PLN, but these costs will multiply to 6 082.5 million PLN if the whole country is set as NVZ.

Słowa kluczowe

PL

dyrektywa azotanowa; gospodarstwa rolne; koszty wymogów środowiskowych; obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenie azotanami (OSN)

EN

areas especially exposed to agrarian nitrate; nitrate directive; costs of environmental requirements; farm holdings; farm competitiveness

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 13, z. 4
• Strony: 91--102
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

Niewęgłowska G.

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB w Warszawie, Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych, ul. Świętokrzyska 12, 00-002 Warszawa; tel. [phone]

Bibliografia

• 1. ARiMR 2012. Koszty kontroli związane z przestrzeganiem przez właścicieli gospodarstw norm ochrony środowiska na terenach OSN. Szacunki Prezesa. Maszynopis. Warszawa. MRi RW ss.2.
• 2. Dyrektywa Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego. Dz. Urz. UE L 375/1.
• 3. GUS 2010. Rocznik statystyczny rolnictwa 2010 [online]. Warszawa. ISSN 2080-8798 ss. 389. [Dostęp 22.07. 2013]. Dostępny w Internecie: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/rs_rocznik_ rolnictwa_2010.pdf
• 4. GUS 2011a. Rocznik statystyczny rolnictwa 2011 [online]. Warszawa. ISSN 2080-8798 ss. 393. [Dostęp 02.07.2013]. Dostępny w Internecie: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/rs_rocznik_ rolnictwa_2011.pdf
• 5. GUS 2011b. Raport z wyników. Powszechny spis rolny 2010 [online]. Warszawa. ISBN 978-83-7027-472-6. ss. 92. [Dostęp 03.06.2013]. Dostępny w Internecie: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/ xbcr/gus/rl_psr_raport_z_wynikow_PSR_2010_260711.pdf
• 6. GUS 2012a. Biuletyn Statystyczny [online]. Nr 8. Warszawa. ss. 224. [Dostęp 22.07.2013]. Dostępny w Internecie: http://www.stat.gov.pl/gus/5840_738_PLK_HTML.htm?action=show_archive
• 7. GUS 2012b. Kwartalne wskaźniki makroekonomiczne [online]. Warszawa. [Dostęp 03.06.2013]. Dostępny w Internecie: www.stat.gov.pl
• 8. GUS 2013. Zwierzęta gospodarskie i wybrane elementy metod produkcji zwierzęcej. Powszechny spis rolny 2010. Warszawa. ISBN 978-83-7027-485-6 ss. 139.
• 9. IERiGŻ-PIB 2013. Rachunki Ekonomiczne dla Rolnictwa 2010 [online]. [Dostęp 22.07.2013]. Dostępny w Internecie: www.ierigz.waw.pl
• 10. IGRAS J. (red.) 2008. Ocena stanu zanieczyszczenia płytkich wód gruntowych narażonych bezpośrednio na zrzuty składników biogennych, w tym szczególnie z rolnictwa oraz możliwości potencjalnego wpływu zanieczyszczeń pochodzących z produkcji rolnej na środowisko. Ekspertyza. Puławy. IUNG-PIB ss. 168.
• 11. ITP 2012. Kalkulacje kosztów inwestycji płyt gnojowych i zbiorników na płynne odchody. Warszawa. Maszynopis ss. 2.
• 12. IZ-PIB 2012. Oszacowanie wielkości produkcji oraz jednostkowej zawartości azotu nawozów naturalnych, powstałych w różnych systemach utrzymania zwierząt gospodarskich w Polsce. Kraków. Maszynopis ss. 17.
• 13. JÓZWIAK W. 2010. Zróżnicowanie gospodarstw rolniczych w Polsce według siły ekonomicznej. Studia i raporty IUNG-PIB. Nr 22 s. 45–55.
• 14. JÓZWIAK W., SOBIERAJEWSKA J. 2012. Charakterystyka gospodarstw wg. ich możliwości rozwoju i zdolności do konkurowania. Warszawa. IERiGŻ-PIB. Maszynopis ss. 12.
• 15. MRiRW 2010. Zasada wzajemnej zgodności (cross-compliance). Minimalne normy [online]. Warszawa ss. 64. [Dostęp 13.05.2013]. Dostępny w Internecie: www.minrol.gov.pl
• 16. NIEWĘGŁOWSKA G. 2011. Koszty spełnienia wymogów wzajemnej zgodności w polskich gospodarstwach rolnych. W: Raport programu wieloletniego IERiGŻ-PIB. Nr 24 [online]. Warszawa. IERiGŻ-PIB. [Dostęp 12.07.2013]. Dostępny w Internecie: www.ierigz.waw.pl
• 17. Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej z 2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych [online]. Warszawa. [Dostęp 02.07.2013]. Dostępny w Internecie: www.rzgw.gov.pl
• 18. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Dz. U. 2003 r. Nr 4. Poz. 44.
• 19. SAPEK A., SAPEK B. 2007. Zmiany jakości wody i gleby w zagrodzie i jej otoczeniu w zależności od sposobu składowania nawozów naturalnych. Zeszyty Edukacyjne. Nr 11. Falenty. IMUZ. ISBN 978-83-88763-67-0 ss. 114.
• 20. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Dz.U. 2001 nr 115 poz. 1229.