Wstępne doniesienia na temat wpływu żywienia na rodzaj chorób nowotworowych

• Autorzy: Karczmarek-Borowska B. , Synoś K. , Zielińska K.

Warianty tytułu

EN

Preliminary reports on the impact of diet on the type of cancer

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp i cel: Nowotwory złośliwe stanowią drugą przyczynę zgonów w Polsce, a pierwszą przed 65 rokiem życia. Niewłaściwa dieta jest jednym z czynników biorących udział w powstawaniu nowotworów złośliwych. Celem jest objaśnienie wpływu żywienia na rodzaj chorób nowotworowych. Materiał i metoda: Głównym celem pracy było stwierdzenie, czy dieta i różne produkty żywnościowe miały wpływ na rodzaj nowotworu wśród badanych. Badania zostały przeprowadzone w okresie od sierpnia 2014 roku do stycznia 2015 roku w Podkarpackim Centrum Onkologii w Rzeszowie. W badaniu udział wzięło 100 osób z rozpoznaniem raka. Metodą zastosowaną w pracy był autorski kwestionariusz ankiety zawierający 34 pytania. Wyniki: W przeprowadzonym badaniu nie wykazano istotnych statystycznie różnic pomiędzy spożywaniem różnych produktów, a typem nowotworu. Zauważyć jednak można, że wśród osób spożywających mięso czerwone najczęściej stwierdzano nowotwory piersi, płuc i jelita grubego. Wśród osób otyłych najczęściej odnotowywano nowotwory piersi i jelita grubego (zależność ta była nieistotna statystycznie). Stwierdzono zbyt małe spożycie warzyw i owoców. Wnioski: W przeprowadzonym badaniu nie wykazano istotnych różnic pomiędzy spożywaniem różnych produktów żywnościowych, a rodzajem nowotworu. Na rodzaj rozpoznanego u badanych nowotworu nie miała wpływu: zmiana sposobu żywienia po 15 roku życia, spożywanie produktów o większej zawartości tłuszczu, wartość BMI. Wskazane przeprowadzenie dalszych badań na dużej grupie chorych.

EN

Introduction and aim: Malignant tumors are the second cause of death in Poland and the first before 65 years of age. Improper diet is one of the factors involved in the development of malignancies The aim is to explain the impact of nutrition on the type of cancer. Material and method: The main objective of this study was to determine whether diet and various food products have an impact on the type of cancer among respondents. The study was conducted in the period from August 2014 to January 2015 Subcarpatin Oncology Center in Rzeszow. The study involved 100 people diagnosed with cancer. The method used in the operation was author questionnaire containing 34 questions. Results: In the study was not detected statistically significant differences between the consumption of various products and the type of cancer. However it is noted that among people who consume red meat was found most often breast, lung and colon cancer. Among obese people most frequently reported breast and colon cancer (this relationship was not statistically significant). It was found too low intake of fruit and vegetables. Conclusions: There were no significant differences between the consumption of different food products and the type of cancer in the study. There was no effect on the type of cancer diagnosed: change in diet after 15 years of age, consuming products with higher fat content, BMI value. In further research recommended on a larger group of patients.

Słowa kluczowe

PL

rak; dieta; nadwaga

EN

cancer; diet; overweight

• Wydawca: Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
• Czasopismo: Problemy Nauk Stosowanych
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 8
• Strony: 163--176
• Opis fizyczny: Bibliogr. 51 poz., tab.

Twórcy

autor

Karczmarek-Borowska B.

• Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Medyczny, Zakład Onkologii
• Podkarpackie Centrum Onkologii w Rzeszowie, Klinika Onkologii Klinicznej

autor

Synoś K.

• Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii

autor

Zielińska K.

• Podkarpackie Centrum Onkologii w Rzeszowie, Klinika Onkologii Klinicznej

Bibliografia

• [1] Arnold M., Pandeya N., Byrnes G., et al.: Global burden of cancer attributable to high body-mass index in 2012: a population-based study. Lancet Oncol. 2014; 26: 1470-2045.
• [2] Burkitt D., Trowell H.: Dietary fibre and wertern diseases. Ir Med J. 2007;70:272-277.
• [3] Cichosz G., Czeczot H.: Kwasy tłuszczowe izometrii trans w diecie człowieka. Bromat Chem Toksykol. 2012; 2: 181-190.
• [4] Cichosz G., Czeczot H.: Tłuszcz mlekowy w profilaktyce chorób nowotworowych. Pol Merk Lek. 2012; 195: 168-172.
• [5] Ciok J., Dolna A:. Indeks glikemiczny a choroby nowotworowe. Wsp Onk. 2005; 9(4): 183-188.
• [6] Cross J.A., Ferrucci M.L., Risch A., et al.: A large prospective study of meat consumption and colorectal cancer risk: an investigation of potential mechanisms underlying this association. Cancer Res. 2010; 70(6): 2406-2414.
• [7] Cho E., Chen W.Y., Hunter D.J., et al.: Red meat intake and risk of breast cancer among premenopausal women. Arch Intern Med. 2006; 166(20): 2253-2259.
• [8] Di Maso M., Talamini R., Bosetti C., et al.: Red meat and cancer risk in a network of case-control studies focusing on cooking practices. Ann Oncol. 2013; 24(12): 3107-3112.
• [9] Doyle C., Kushi H.L., Byers T., et al.: Odżywianie i aktywność fizyczna w czasie i po leczeniu nowotworu: wytyczne American Cancer Society umożliwiające świadomy wybór. Onkologia po Dyplomie 2007; 4(1): 6-35.
• [10] Drąg J., Gawędzka A., Kużdżał A., et al.: Dieta a rak piersi. Prz Med Uniw Rzesz Inst Leków 2009; 1: 78-84.
• [11] Dudziak K., Regulska-Ilow B.: Znaczenie ładunku glikemicznego diety w rozwoju chorób nowotworowych. Postępy Hig Med Dośw. 2013; 67: 449-462.
• [12] Dziubak M., Dziedzic M., Mierzwa A.: Wiedza licealistów o wpływie stylu życia na występowanie chorób układu krążenia i chorób nowotworowych, a ich zachowania zdrowotne. Prz Med Uniw Rzesz Inst Leków. 2011; 2: 224-238.
• [13] Farvid M.S., Cho E., Chen W.Y., et al.: Dietary protein sources in early adulthood and breast cancer incidence: prospective cohort study. BMJ. 2014; 348: g3437.
• [14] Gil J., Stembalska A., Łaczmańska I., Sąsiadek M.: Sporadyczny rak jelita grubego czynniki modulujące indywidualną wrażliwość na zachorowanie. Wsp Onk. 2010; 14(3): 211-216.
• [15] Grodecka-Gazdecka S.: Związek otyłości z rakiem piersi. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2011; 2(4): 231-238.
• [16] Guz J., Dziaman T., Szpola A.: Czy witaminy antyoksydacyjne mają wpływ na proces karcynogenezy? Postępy Hig Med Dośw. 2007; 61: 185-198.
• [17] Higginbotham S., Zhang F.Z., Lee M.I., et al.: Dietary glycemic load and risk of colorectal cancer in the Women’s Health Study. J Natl Cancer Inst. 2004; 96(3): 229-233.
• [18] Holmes D.M., Willett C.W.: Does diet affect breast cancer risk? Breast Cancer Res. 2004; 6(4): 170-178.
• [19] Hsu A., Bray M.T., Ho E., et al.: Anti-inflammatory activity of soy and tea in prostate cancer prevention. Exp Biol Med. 2010; 235(6): 659-667.
• [20] Jee S.H., Yun J.E., Park E.J., et al.: Body mass index and cancer risk in Korean men and women. Int J Cancer. 2008; 123(8): 1892-1896.
• [21] Kałędkiewicz E., Doboszyńska A.: Dietoprofilaktyka raka jelita grubego. Oncol Clin Pract. 2012; 8(5): 171-177.
• [22] Kałędkiewicz E., Doboszyńska A.: Wpływ sposobu żywienia na wznowę chorób nowotworowych. Forum Med., Rdzinnej 2014; 8: 310-319.
• [23] Kiciak A., Całyniuk B., Grochowska-Niedworok E., Szczepańska E.: Wybrane zachowania żywieniowe osób z chorobą nowotworową. Hygeia Public Health. 2012; 47(3): 354-359.
• [24] Kirsh A.V., Peters U., Mayne T.S., et al.: Prospective study of fruit and vegetable Intake and risk of prostate cancer. J Natl Cancer Inst. 2007; 99(15): 1200-1209.
• [25] Klusek J., Głuszek S., Kozieł D.: Co nowego w profilaktyce nowotworów układu pokarmowego-przegląd piśmiennictwa 2009-2010. Przegląd Gastroenterologiczny. 2011; 6(2): 78-84.
• [26] Kochan Z., Karbowska J., Babicz-Zielińska E.: Trans-kwasy tłuszczowe w diecie – rola w rozwoju zespołu metabolicznego. Postepy Hig Med Dośw. 2010; 64: 650-658.
• [27] Kruk J.: Jedzenie owoców i warzyw a ryzyko raka piersi. Wsp Onk. 2006; 10(5): 224-230.
• [28] Kushi L.H., Doyle C., McCullough M., et al.: Żywienie i aktywność fizyczna w profilaktyce nowotworów złośliwych. CA Cancer J for Clin. 2012; 62: 30-67.
• [29] Larsson C.S., Rafter J., Holmberg L., et al.: Red meat consumption and risk of cancers of the proximal colon, distal colon and rectum: The Swedish Mammography Cohort. Int J Cancer. 2005; 113(5): 829-834.
• [30] Liu H.R.: Health-promoting components of fruits and vegetables in the diet. Adv Nutr. 2013; 4(3): 384-392.
• [31] Malinowska M., Nasierowska-Guttmejer A.: Epidemiologia i patogeneza raka żołądka. Pol J Pathol. 2013; 64(4): 17-26.
• [32] Mazur-Roszak M., Litwiniuk M., Grodecka-Gazdecka S.: Otyłość a rak piersi. Wsp Onk. 2010; 14(4): 270-275.
• [33] Nomura A.M., Wilkens L.R., Murphy S.P., et al.: Association of vegetable, fruit, and grain intakes with colorectal cancer: the Multiethnic Cohort Study. Am J Clin Nutr. 2008; 88(3): 730-737.
• [34] Pięta B., Grodecka-Gazdecka S., Chmaj-Wierzchowska K.: Analiza ilorazu szans zachorowania na nowotwory złośliwe gruczołu piersiowego kobiet. Ginekol Pol. 2011; 82: 755-760.
• [35] Pudło H., Respondek M., Szefczyk-Polowczyk L., Wengel-Woźny K.: The impact of diet on the occurrence of tumor diseases. J Education, Health and Sport 2015; 5(9): 549-558.
• [36] Ruder E.H., Thiébaut A.C., Thompson F.E., et al.: Adolescent and mid-life diet: risk of colorectal cancer in the NIH-AARP Diet and Health Study. Am J Clin Nutr. 2011; 94(6): 1607-1619.
• [37] Stachelska A.: Obecność mutagenów i kancerogenów w żywności oraz ich wpływ na organizm człowieka. Żywność Nauka Technologia Jakość. 2006; 1(46): 21-29.
• [38] Śmiechowska A., Bartoszek A., Namieśnik J.: Przeciwrakotwórcze właściwości glukozynolanów zawartych w kapuście (Brassica oleracea var. capitata) oraz produktów ich rozpadu. Postępy Hig Med Dośw. 2008; 62: 125-140.
• [39] Szwejda-Grzybowska J.: Antykancerogenne składniki warzyw kapustnych i ich znaczenie w profilaktyce chorób nowotworowych. Bromat Chem Toksykol. 2011; 4: 1039-1046.
• [40] Szymańska-Pasternak J., Janicka A., Bober J.: Witamina C jako oręż w walce z rakiem. Oncol Clin Pract. 2011; 7(1): 9-23.
• [41] Tan H., Thomas-Ahner J.M., Grainger E.M., et al.: Tomato-based food products for prostate cancer prevention: what have we learned? Cancer Metastasis Rev. 2010; 29(3): 553-68.
• [42] Toledo P., Andrén A.: Content of β-carotene in organic milk. Food, Agriculture & Environment. 2003; 1(2): 122-125.
• [43] Tomczyk J., Olejnik A.: Sulforafan-potencjalny czynnik w prewencji i terapii chorób nowotworowych. Postępy Hig Med Dośw. 2010; 64: 590-603.
• [44] Tuchowska P., Worach-Kardas H., Marcinkowski T.J.: Najczęstsze nowotwory złośliwe w Polsce - główne czynniki ryzyka i możliwości optymalizacji działań profilaktycznych. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(2): 166-171.
• [45] Urbańska I., Czarniecka-Skubina E.: Częstotliwość spożycia przez młodzież produktów spożywczych oferowanych w sklepikach szkolnych. Żywność Nauka Technologia Jakość. 2007; 3(52): 193-204.
• [46] Wanat G., Grochowska-Niedworok E., Kardas M., Całyniuk B.: Nieprawidłowe nawyki żywieniowe i związane z nimi zagrożenia dla zdrowia wśród młodzieży gimnazjalnej. Hygeia Public Health. 2011; 46(3): 381-384.
• [47] Zalega J., Szostak-Węgierek D.: Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część I. Polifenole roślinne, karotenoidy, błonnik pokarmowy. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(1): 41-49.
• [48] Zalega J., Szostak-Węgierek D.: Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część II. Składniki mineralne, witaminy, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, probiotyki, prebiotyki. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(1): 50-58.
• [49] Zalega J., Szostak-Węgierek D.: Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część III. Diety o właściwościach przeciwnowotworowych. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(1): 59-70.
• [50] Zatoński W.: Europejski kodeks walki z rakiem. Wersja trzecia. Ministerstwo Zdrowia. Warszawa 2013.
• [51] Zhang S., Hunter D.J., Forman M.R., et al.: Dietary carotenoids and vitamins A, C, and E and risk of breast cancer. J Natl Cancer Inst. 1999; 91(6): 547-556.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).