Mapy potrzeb zdrowotnych w procesie niwelowania nierówności w zdrowiu

• Autorzy: Dymyt T.

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2018.132.13

Warianty tytułu

EN

Mapping health needs to support the process of health inequalities leveling

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Powstałe w Polsce nierówności w zdrowiu są efektem funkcjonowania historycznie uwarunkowanego modelu udzielania świadczeń zdrowotnych. Brak spójnej polityki państwa w zakresie modelowania i wykorzystania zasobów systemu ochrony zdrowia przyczynił się do utrwalenia nieefektywnej i nieadekwatnej do zidentyfikowanych potrzeb zdrowotnych społeczeństwa, jego struktury. W zakresie kreowania wiarygodnych narzędzi prognostycznych w sektorze ochrony zdrowia, powstanie map potrzeb zdrowotnych ma znaczenie fundamentalne. Biorąc pod uwagę ograniczoność zasobów, optymalizacja systemu ochrony zdrowia, przy wykorzystaniu narzędzi prognostycznych, jest procesem nieodzownym dla niwelowania nierówności społecznych w zdrowiu. Rezygnacja z regulacyjnej roli państwa w tym obszarze oraz przerzucenie znaczącej części odpowiedzialności za system na niepowiązanych ze sobą jego uczestników (m.in. samorządy, MSWiA, MS, MZ, uniwersytety medyczne, podmioty prywatne) doprowadziły do znaczącej jego dekompozycji, utraty spójności i niejasnego podziału odpowiedzialności za zabezpieczenie zdrowotne populacji. Celem artykułu jest przedstawienie istoty i identyfikacja uwarunkowań nierówności w zdrowiu w ujęciu systemowym i historycznym oraz opisanie celów, przesłanek i roli map potrzeb zdrowotnych w modelowaniu systemu ochrony zdrowia. W artykule dokonano przeglądu literatury przedmiotu oraz analizy dokumentów i aktów prawnych dotyczących polityki zdrowotnej. Wobec rosnącego niedoboru zasobów przekształcenia i łączenie struktur lecznictwa szpitalnego, zarówno na określonych obszarach jak i w samych jednostkach, są procesem nieuniknionym. Przyszła efektywność kosztowa oraz jakościowa będzie ściśle uzależniona od racjonalności i kontrolowalności nadchodzących procesów konsolidacyjnych.

EN

The inequalities in health that have arisen in Poland are the effect of the historically conditioned model of providing health services to the society. Lack of a coherent state policy, in the field of modeling and use of the health care system resources, contributed to the consolidation of inefficient and inadequate to identified health needs, its structures. In the area of creating reliable prognostic tools in the health care sector, the creation of health needs maps is of fundamental importance. Considering the limited resources, optimization of the health care system, using forecasting tools, is an indispensable process for eliminating social inequalities in health. The resignation from the regulatory role of the state in this area and transferring a significant part of responsibility for the system to unrelated participants (including local governments, Ministry of Interior and Administration, Ministry of Justice, Medical Universities, private entities) led to its significant decomposition, loss of coherence and unclear division of responsibility for health protection of the population. The aim of the article is to present the essence and identification of determinants of inequalities in health in systemic and historical terms and to describe the goals, premises and role of health needs maps in modeling the health care system. The article reviews literature and analysis of documents and legal acts regarding health policy. In the face of growing scarcity of resources, transformations and combining hospital treatment structures, both in specific areas and in the units themselves, are inevitable. Future cost and quality efficiency will be strictly dependent on the rationality and controllability of the incoming consolidation processes.

Słowa kluczowe

PL

mapa potrzeb zdrowotnych; system opieki zdrowotnej; zdrowie publiczne; ochrona zdrowia; nierówności w zdrowiu

EN

map of health needs; health care system; public health; health care; inequalities in health

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2018
• Tom: z. 132
• Strony: 205--220
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Dymyt T.

• Wojewódzkie Centrum Szpitalne Kotliny Jeleniogórskiej, Jelenia Góra

Bibliografia

• 1. Busse, R., Geissler, A., Quentin, W., Wiley, M. (2011). European Observatory on Health Systems and Policies Series. Diagnosis-Related Groups in Europe.
• 2. Centers for Disease Control and Prevention. Social determinants of health (2018, 07 15). https://www.cdc.gov/socialdeterminants/index.htm.
• 3. Chuengsatiansup, K. (2003). Spirituality and health: an initial proposal to incorporate spiritual health in health impact assessment. Environmental Impact Assessment Review, 23, 1.
• 4. Cianciara, D. (2015). Przyczyny i przyczyny przyczyn nierówności w zdrowiu. Hygeia Public Health, 50(3).
• 5. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej.
• 6. Holecki, T., Romaniuk, P., Woźniak-Holecka, J., Szromek, A.R., Syrkiewicz-Świtała, M. (2018). Mapping Health Needs to Support Health System Management in Poland. Frontiers in Public Health, 6, 82. http://doi.org/10.3389/fpubh.2018.00082.
• 7. Krajowe ramy strategiczne „Policy paper dla ochrony zdrowia na lata 2014-2020” (2015). https://www.gov.pl/zdrowie/krajowe-ramy-strategiczne-policy-paper. Warszawa, 2018.08.12.
• 8. Kulik, B.T., Latalski, M. (2002). Zdrowie publiczne. Lublin: Wyd. CZELEJ Sp. z o.o.
• 9. McCartney, G., Collins, C., Mackenzie, M. (2013). What (or who) causes health inequalities: theories, evidence and implications? Health Policy, 113(3), 221-227.
• 10. Najwyższa Izba Kontroli (2014). Kontrola „Kontraktowanie świadczeń opieki zdrowotnej przez Narodowy Fundusz Zdrowia” (nr ewid. 15/2014/P/12/145/LKR).
• 11. Najwyższa Izba Kontroli (2018). Kontrola „Tworzenie map potrzeb zdrowotnych” (nr ewid. KZD.430.008.2017).
• 12. O’Neill, K, Meert, J.-P. (2007). Putting People and Health Needs on the Map. Geneva: World Health Organisation.
• 13. OECD Health Statistics (2017). http://www.oecd.org/els/health-systems/health-data.htm, 2018.06.15.
• 14. Perechuda, K. (2000). Zarządzanie przedsiębiorstwem przyszłości, koncepcje modele, metody. Warszawa: AW Placet.
• 15. Plan finansowy NFZ na 2018 rok, http://www.nfz.gov.pl/bip/finanse-nfz/, 2018.08.12.
• 16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17.11.2009 roku w sprawie szczegółowego trybu i kryteriów podziału środków pomiędzy centralę i oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej dla ubezpieczonych (DzU 2009, poz. 1495).
• 17. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 września 2017 r. w sprawie sposobu ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (DzU 2017, poz. 1783).
• 18. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie zakresu treści map potrzeb zdrowotnych (DzU 2015, poz. 458).
• 19. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.
• 20. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 (DzU 2016, poz. 1492).
• 21. Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (DzU 2015, poz. 1916).
• 22. Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (DzU 2011, poz. 654).
• 23. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU 2017, poz. 1938).
• 24. Węgrzyn, M., Wasilewski, D. (2015). Zarządzanie ryzykiem w opiece zdrowotnej. Nadzór i kontrola zarządcza. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
• 25. Więckowska, B. (2017). Mapy potrzeb zdrowotnych jako narzędzie evidence based management w systemie ochrony zdrowia w Polsce. W M. Jarosiński (red.), Współczesne wyzwania organizacji ochrony zdrowia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• 26. Wojtczak, A. (2009). Zdrowie publiczne wyzwaniem dla systemów zdrowia XXI wieku. Warszawa: PZWL.
• 27. World Health Organization (1946). Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia, Porozumienie zawarte przez Rządy reprezentowane na Międzynarodowej Konferencji Zdrowia i Protokół dotyczący Międzynarodowego Urzędu Higieny Publicznej, podpisane w Nowym Jorku dnia 22 lipca 1946 r.
• 28. World Health Organization (2011). Społeczne nierówności w zdrowiu w Polsce. Copenhagen, Denmark: Regional Office for Europe.
• 29. Wysocki, M.J., Miller, M. (2003). Paradygmat Lalonde’a. Światowa Organizacja Zdrowia i Nowe Zdrowie Publiczne. Przegląd Epidemiologiczny, 57(3), 505-512.