Zastosowanie naturalnych sorbentów w żywieniu świń jako metoda zmniejszania zanieczyszczeń z pomieszczeń hodowlanych

• Autorzy: Ossowski Mateusz , Wlazło Łukasz , Bis-Wencel Hanna , Krzaczek Paweł , Nowakowicz-Dębek Bożena

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2022.5.1

Warianty tytułu

EN

The use of natural sorbents in the diet of pigs as a method for reducing gaseous pollutants and manure nutrients from live-stock housing

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono wpływ naturalnych sorbentów w diecie świń na emisję zanieczyszczeń gazowych, takich jak NH3, CH4 i CO2, oraz zawartość biogenów w oborniku, monitorując parametry mikroklimatu w chlewni. Przeprowadzone analizy potwierdziły, że sorbenty obniżyły poziom uwalnianych zanieczyszczeń. Najniższe stężenie NH3 uzyskano w grupie A, a CH4 w grupie B. Analiza biogenów w kale wykazała niewielkie różnice wartości. Agregacja naturalnych sorbentów oraz dodatek gliceryny znacznie zmniejszył ich zapylenie. Wyniki badań wskazują, że stosowanie naturalnych sorbentów w diecie świń może skutecznie zmniejszyć presję gospodarstw na środowisko.

EN

Three groups of pigs (2 exptl. and 1 control) were fed with fodder supplemented with 1.5% mixt. of bentonite and montmorillonite or zeolite and clinoptilolite. The redn. of NH3, CH4 and CO2 emission, total and respirable dust concn. in the piggery, K, P, N content in animal faeces, as well as sorption capacity of sorbent mixts. in relation to NH3 were detd. The results were compared with the anal. performed for pigs fed without additives. A significant redn. in CH4 (20.44 and 29.37%) and NH3 (8.82 and 11.91%) emissions was found. The research suggests that natural sorbents based on bentonite and zeolite may be safe additives that can significantly reduce the negative impact of intensive pig farming on the environment.

Słowa kluczowe

PL

produkcja zwierzęca; emisja gazów cieplarnianych; ochrona środowiska; utylizacja odpadów

EN

animal production; greenhouse gas emissions; environmental protection; waste disposal

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 101, nr 5
• Strony: 297--303
• Opis fizyczny: Bibliogr. 66 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Ossowski Mateusz

• Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Wlazło Łukasz

• Katedra Higieny Zwierząt i Zagrożeń Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Bis-Wencel Hanna

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Krzaczek Paweł

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Nowakowicz-Dębek Bożena

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Bibliografia

• [1] https://www.fao.org/3/i6583e/i6583e.pdf, dostęp 18 września 2021 r.
• [2] J.Y. Dourmad, J. Ryschawy, T. Trousson, M. Bonneau, J. Gonzàlez, H.W.J. Houwers, M. Hviid, C. Zimmer, T.L.T. Nguyen, L. Morgensen, Animal 2014, 8, nr 12, 2027.
• [3] P.M. Post, L. Hogerwerf, E.A. Bokkers, B. Baumann, P. Fischer, S. Rutledge-Jonker, H. Hilderink, A. Hollander, M.J.J. Hoogsteen, A. Liebman, M.J.J. Mangen, H.J. Manuel, L. Mughini-Gras, R. van Poll, L. Posthuma, A. van Pul, M. Rutgers, H. Schmitt, J. van Steenbergen, H.A.M. Sterk, A. Verschoor, W. de Vries, R.G. Wallace, R. Wichink Kruit, E. Lebret, I.J. de Boer, Sci. Total Environ. 2020, 737, 139702.
• [4] https://read.oecd-ilibrary.org/agriculture-and-food/the-pig-sector/summary/polish_9789264104174-sum-pl#page1, dostęp 19 marca 2021 r.
• [5] S. Portejoie, J.Y. Dourmad, J. Martinez, Y. Lebreton, Livest. Prod. Sci. 2004, 91, nr 1-2, 45.
• [6] F.X. Philippe, J.F. Cabaraux, B. Nicks, Agric. Ecosyst. Environ. 2011, 141, nr 3-4, 245.
• [7] M.A. Sutton, C.M. Howard, J.W. Erisman, G. Billen, A. Bleeker, P. Grennfelt, H. van Grinsven, B. Grizzetti, The European nitrogen assessment. Sources, effects and policy perspectives, Cambridge University Press, Cambridge, UK 2011.
• [8] https://ec.europa.eu/clima/eu-action/climate-strategies-targets/2050-long-term-strategy_en, dostęp 20 września 2021 r.
• [9] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie), Dz. Urz. UE L 243.
• [10] Decyzja Wykonawcza Komisji (UE) 2017/302 z dnia 15 lutego 2017 r. ustanawiająca konkluzje BAT w odniesieniu do intensywnego chowu drobiu lub świń zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE, Dz. Urz. UE L 43, 231.
• [11] Ł. Wlazło, M. Ossowski, B. Nowakowicz-Dębek, P. Krzaczek, M. Kułażyński, G. Maj, Przem. Chem. 2019, 98, nr 7, 1075.
• [12] B. Nowakowicz-Dębek, M. Ossowski, Ł. Wlazło, P. Krzaczek, M. Kułażyński, Przem. Chem. 2019, 98, nr 10, 1606.
• [13] https://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/pdf/4_Volume4/V4_10_Ch10_Livestock.pdf, dostęp 22 września 2021 r.
• [14] https://bip.mos.gov.pl/g2/big/2009_04/cf234906b-019de170218bf79f913990c.pdf, dostęp 22 września 2021 r.
• [15] Dyrektywa Rady 2001/88/WE z dnia 23 października 2001 r. zmieniająca dyrektywę 91/630/EWG ustanawiającą minimalne normy ochrony świń, Dz. Urz. UE L 316.
• [16] https://eippcb.jrc.ec.europa.eu/sites/default/files/2019-11/JRC107189_IRPP_Bref_2017_published.pdf, dostęp 23 września 2021 r.
• [17] K.Y. Kim, H.J. Ko, Y.S. Kim, C.N. Kim, Ann. Agric. Environ. Med. 2008, 15, 51.
• [18] S. Pedersen, M. Nonnenmann, R. Rautiainen, T.G.M. Demmers, T. Banhazi, M. Lyngbye, J. Agric. Saf. Health 2000, 6, nr 4, 261.
• [19] R. Kołacz, A. Korniewicz, Z. Dobrzański, D. Korniewicz, T. Trziszka, Med. Wet. 2005, 61, nr, 11, 1266.
• [20] B. Nowakowicz-Dębek, Ł. Wlazło, L. Tymczyna, A. Chmielowiec-Korzeniowska, H. Krukowski, H. Bis-Wencel, Przem. Chem. 2013, 92, nr 5, 736.
• [21] Ł. Wlazło, B. Nowakowicz-Dębek, L. Tymczyna, M. Kwiecień, H. Bis-Wencel, B. Trawińska, Przem. Chem. 2014, 93, nr 8, 1383.
• [22] S.C. Kyriakis, D.S. Papaioannou, C. Alexopoulos, Z. Polizopoulou, E.D. Tzika, C.S. Kyriakis, Microporous Mesoporous Mater. 2002, 51, nr 1, 65.
• [23] X. Li, C. Lin, Y. Wang, M. Zhao, Y. Hou, Procedia Environ. Sci. 2010, 2, 1598.
• [24] Ł. Wlazło, B. Nowakowicz-Dębek, J. Kapica, M. Kwiecień, H. Pawlak, J. Environ. Manage. 2016, 183, 722.
• [25] H. Guo, J. Gu, X. Wang, M. Nasir, J. Yu, L. Lei, J. Wang, W. Zhao, X. Dai, Bioresour. Technol. 2020, 298, 122384.
• [26] Y. Fernández-Nava, M. Ulmanu, I. Anger, E. Marañón, L. Castrillón, Water Air Soil Pollut. 2011, 215, nr 1, 239.
• [27] http://www.cav.udesc.br/arquivos/id_submenu/757/dissertacao_otavio_fernando_zimmermann.pdf, dostęp 25 września 2021 r.
• [28] G.C. Rocha, J.L. Donzele, R.F.M.D. Oliveira, F.C.D.O. Silva, C. Kiefer, P.C. Brustolini, C.M.C. Pereira, L. Alebrante, Rev. Bras. Zootec. 2012, 41, 111.
• [29] National Research Council (NRC), Nutrient requirements of swine, 11th revised ed., National Academies Press: Washington, DC, USA, 2012.
• [30] M. Ossowski, Ł. Wlazło, B. Nowakowicz-Dębek, M. Florek, Animals 2021, 11, 2930.
• [31] Zgłoszenie pat. pol. P.432877 (2020).
• [32] M. Ossowski, Ł. Wlazło, B. Nowakowicz-Dębek, A. Chmielowiec-Korzeniowska, H. Bis-Wencel, Open Chem. 2020, 18, nr 1, 1181.
• [33] B. Nowakowicz-Dębek, Ł. Wlazło, L. Tymczyna, A. Chmielowiec-Korzeniowska, Przem. Chem. 2011, 90, nr 5, 958.
• [34] A. Finzi, E. Riva, A. Bicoku, V. Guido, S. Shallari, G. Provolo, J. Agric. Eng. 2019, 50, nr 1, 12.
• [35] PN-Z-04030-05:1991, Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu całkowitego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową.
• [36] C. Wippich, J. Rissler, D. Koppisch, D. Breuer, Ann. Work Expo. Health 2020, 64, nr 4, 430.
• [37] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej, Dz.U. 2010, nr 56, poz. 344.
• [38] Y. Hou, G.L. Velthof, O. Oenema, Glob. Chang. Biol. 2018, 21, nr 3, 1293.
• [39] P. Kai, P. Pedersen, J.E. Jensen, M.N. Hansen, S.G. Sommer, Eur. J. Agron. 2008, 28, nr 2, 148.
• [40] D.F. McCrory, P.J. Hobbs, J. Environ. Qual. 2001, 30, nr 2, 345.
• [41] P.M. Ndegwa, A.N. Hristov, J. Arogo, R.E. Sheffield, Biosyst. Eng. 2008, 100, nr 4, 453.
• [42] S. Portejoie, J. Martinez, F. Guiziou, C.M. Coste, Bioresour. Technol. 2003, 87, nr 3, 199.
• [43] E.P. Mohankumar Sajeev, W. Winiwarter, B. Amon, J. Environ. Qual. 2018, 47, nr 1, 30.
• [44] I. Regueiro, J. Coutinho, D. Fangueiro, J. Clean. Prod. 2016, 131, 296.
• [45] M. Guarino, C. Fabbri, M. Brambilla, L. Valli, P. Navarotto, Trans. ASABE 2006, 49, nr 3, 737.
• [46] D.T.N. Wijesinghe, K.B. Dassanayake, P. Scales, D. Chen, J. Environ. Sci. Health B 2018, 53, nr 11, 751.
• [47] M. Trckova, L. Matlova, L. Dvorska, I. Pavlik, Vet. Med. 2004, 49, nr 10, 389.
• [48] L. Rizzi, M. Simioli, P. Roncada, A. Zaghini, J. Food Prot. 2003, 66, nr 5, 860.
• [49] T.D. Phillips, S.L. Lemke, P.G. Grant, Adv. Exp. Med. Biol. 2002, 504, 157.
• [50] I. Martin-Kleiner, Z. Flegar-Meštrić, R. Zadro, D. Breljak, S.S. Janda, R. Stojković, M. Marusic, M. Radacic, M. Boranić, Food Chem. Toxicol. 2001, 39, nr 8, 717.
• [51] D.S. Papaioannou, C.S. Kyriakis, C. Alexopoulos, E.D. Tzika, Z.S. Polizopoulou, S.C. Kyriakis, Res. Vet. Sci. 2004, 76, nr 1, 19.
• [52] Q.W. Duan, J.T. Li, L.M. Gong, H. Wu, L.Y. Zhang, Asian Aust. J. Anim. Sci. 2013, 26, nr, 11, 1614.
• [53] M. Trckova, H. Vondruskova, Z. Zraly, P. Alexa, J. Hamrik, V. Kummer, J. Maskova, V. Mrlik, K. Krizova, I. Slana, L. Leva, I. Pavlik, Vet. Med. 2009, 54, nr 2, 47.
• [54] P.A. Thacker, Asian-Australas. J. Anim. Sci. 2003, 16, nr, 11, 1666.
• [55] J. Li, I.H. Kim, Anim. Feed Sci. Technol. 2013, 184, nr 1-4, 100.
• [56] L. Yan, D.L. Han, Q.W. Meng, J.H. Lee, C.J. Park, I.H. Kim, Asian-Australas. J. Anim. Sci. 2010, 23, nr 8, 1073.
• [57] P. Parisini, G. Martelli, L.Sardi, F. Escribano, Anim. Feed Sci. Technol. 1999, 79, nr 1-2, 155.
• [58] H.D. Poulsen, N. Oksbjerg, Anim. Feed Sci. Technol. 1995, 53, nr 3-4, 297.
• [59] C. Alexopoulos, D.S. Papaioannou, P. Fortomaris, C.S. Kyriakis, A. Tserveni-Goussi, A. Yannakopoulos, S.C. Kyriakis, Livest. Sci. 2007, 111, nr 3, 230.
• [60] D. Prvulović, A. Jovanović-Galović, B. Stanić, M. Popović, G. Grubor-Lajšić, Czech J. Anim. Sci. 2007, 52, nr 6, 159.
• [61] Y.K. Han, P.A. Thacker, Asian-Australas. J. Anim. Sci. 2006, 19, nr 2, 217.
• [62] Y.J. Chen, O.S. Kwon, B.J. Min, K.S. Shon, J.H. Cho, I.H. Kim, Asian-Australas. J. Anim. Sci. 2005, 18, nr 8, 1147.
• [63] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)2016/2284 z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczeń atmosferycznych, zmiany dyrektywy 2003/35/WE oraz uchylenia dyrektywy 2001/81/WE (tekst mający znaczenie dla EOG), Dz. Urz. UE L 344.
• [64] M. Magyar, B. Pirkó, J.K. Seenger, N.H. Baranyai, K. Dublecz, T. Vojtela, R. Rák, G. Borka, A. Szabó, Z. Benedek, Appl. Sci. 2021, 11, nr 13, 5970.
• [65] E. Eljarrat, J. Caixach, J. Rivera, Chemosphere 2002, 46, nr 9-10, 1403.
• [66] P. Schmid, E. Gujer, S. Degen, M. Zennegg, A. Kuchen, C. Wuthrich, J. Agric. Food Chem. 2002, 50, nr 25, 7482.

Uwagi

1. Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).

2. Badania były sfinansowane w ramach projektu „Opracowanie innowacyjnych technologii kompleksowej utylizacji odpadów generowanych w trakcie tuczu trzody chlewnej” finansowanego prze Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych „Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo” BIOSTRATEG2/298357/8/NCBR/2016.