Zabytek – dzieło sztuki czy tylko świadek historii? Z dziejów neoromanizmu na ziemiach polskich na przykładzie zamku cesarskiego w Poznaniu

• Autorzy: Tołłoczko Z.

Warianty tytułu

EN

A monument – a work of art, or merely a witness to history? History of romanesque revival in Poland on the example of the imperial castle in Poznan

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Esej niniejszy poświęcony jest wybranym aspektom z dziejów historii architektury, architektury wnętrz oraz reliktom wystroju artystycznego Zamku Cesarskiego w Poznaniu. Tekst ten zawiera zwięzły opis budowli, która wpisana została do rejestru zabytków dopiero w 1979 roku, świadcząc również o skomplikowanych losach tego dzieła znanego berlińskiego architekta Franza Schwechtena. W 2010 roku odbył się jubileusz 100-lecia Zamku, który obecnie jest siedzibą Centrum Kultury „Zamek” i znakomitym przykładem kulturalnej więzi i tradycji europejskiej wspólnoty.

EN

This essay addresses selected aspects from the history of architecture, interior design and relics of artistic interior decor in the Imperial Castle in Poznan. The article contains a brief description of the edifice which was entered into the heritage register as late as 1979, thus bearing evidence of complicated history of the work designed by a renowned Berlin architect, Franz Schwechten. In 2010, the castle which is currently the seat of a Culture Centre “Zamek” and an excellent example of cultural ties and traditions of the European community, celebrated its 100th anniversary.

Słowa kluczowe

PL

Polska; Niemcy; Poznań; historia architektury; neoromanizm; neobizantynizm; modernizm

EN

Poland; Germany; Poznań; history of architecture; neo-Romanesque; neo-Byzantine; modernism

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 37
• Strony: 7--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., il.

Twórcy

autor

Tołłoczko Z.

• Katedra Historii Architektury, Urbanistyki i Sztuki Powszechnej, Instytut Historii Architektury Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• 1. C. Mignot, Architektur des 19. Jahrhunderts, Köln 1994.
• 2. D. Dolgner, Historismus. Beutsche Baukunst 1815-1900, Leipzig 1993
• 3. Z. Tołłoczko, Główne nurty historyzmu i eklektyzmu w sztuce XIX wieku, Tom I. Architektura. Podręcznik dla studentów wyższych szkół technicznych. Wydanie drugie uzupełnione i poprawione, Kraków 2011.
• 4. P. Zietz, Franz Heinrich Schwechten. Ein Architekt zwischen Historismus und Moderne, Berlin – Stuttgart 1999
• 5. W. Łęcki, P. Maluśkiewicz, Poznań od A do Z, Poznań 1986.
• 6. Z. i T. Tołłoczko, Architektura kresów zachodnich Polski wieku XIX i pierwszej połowy XX – wspólnym dziedzictwem kulturowym. Czasopismo Techniczne, z. 1, 2001.
• 7. J. Pazder, Zamek cesarski, Poznań 2010; J. Bielawska-Pałczyńska, Poznań. Spis zabytków architektury, Poznań 2004.
• 8. Z. i T. Tołłoczko, Z dziejów rozbudowy i restauracji katedry w Kolonii. Przyczynek do romantyzmu i historyzmu w europejskiej kulturze architektonicznej XIX wieku,Teka Komisji Urbanistyki i Architektury O/PAN w Krakowie, T. XXXIII, 2001, s. 81-108.
• 9. Z. Tołłoczko, „Sen architekta” czyli o historii i historyzmie architektury XIX i XX wieku. Studia i materiały, Kraków 2002.
• 10. Z. Tołłoczko, Architektura i społeczeństwo. Przegląd zagadnień budownictwa i urbanistyki w Niemczech od około 1850 do około 2000. Od późnoromantycznego historyzmu do późnego socmodernizmu, Kraków 2005.
• 11. W.J. Streich, Franz Heinrich Schwechten (1841-1924). Bauten für Berlin, Petersberg 2005; S. Gloger, Franz Heirich Schwechten. Kaiserlicher Baumeister und Wegbereiter der Moderne, [w:] Baumeister des 19. Jahrhunderts, M. Grosser (hg.), Berlin 2010.
• 12. Z. i T. Tołłoczko, Z zagadnień urbanistyki i neostylistyki architektury historyzmu wiedeńskiej Ringstrasse / On the issues of Urban planning and neo-stylistics in the historicist architecture of the Viennese Ringstrasse, Wiadomości Konserwatorskie / Conservation News, 31/2012.
• 13. J. Pazder, Z. Pałat, Poznań. Dzielnica Zamkowa, Poznań 2012.
• 14. Poznań. Przewodnik po Zabytkach i Historii, J. Pazder (red.), Poznań 2010.
• 15. Atlas architektury Poznania, J. Pazder (red.), Poznań 2010. , Część I, Hybryda. Pismo Artystyczno-Literackie Stowarzyszenia Twórczego Polart, nr 20/2012.
• 16. Z. i T. Tołłoczko, Ze studiów nad recepcją problemów architektury między neoklasycyzmem i historyzmem w sztuce krajów nordyckich XIX wieku / The studiem on reception of architectural problems between neoclassicism and historicism in the art of Nordic countries in the 19th century, Wiadomości Konserwatorskie / Journal of Heritage Conservation, 32/2012.
• 17. A. Siwek, Historyzm, [w:] Dzieje architektury w Polsce, Kraków (2003?).
• 18. Z. i T. Tołłoczko, Z zagadnień narodowego romantyzmu w architekturze Helsinek i Rygi na przełomie XIX i XX wieku. Przyczynek do dziejów historyzmu i eklektycznej secesji w sztuce około 1900, [w:] Architectura sine historiae nihil est. Z dziejów architektury i urbanistyki ziem Łotwy, Kraków 2013.
• 19. Z. Ostrowska-Kębłowska, Dzieje Kaplicy Królów Polskich czyli Złotej w katedrze poznańskiej, Poznań 1997.
• 20. Z. i T. Tołłoczko, Z zagadnień historii i historyzmu oraz eklektyzmu w architekturze drugiej połowy XIX wieku na przykładzie wiedeńskiego Heeresgeschichtlisches Museum Theophila Hansena, Czasopismo Techniczne, z. 1, 2002.
• 21. J.L. Dobesz, Wrocławska architektura spod znaku swastyki na tle budownictwa III Rzeszy, Wrocław 2010.
• 22. Z. i T. Tołłoczko, In horto latericio. Rozprawy z dziejów architektonicznych szkół amsterdamskiej i hamburskiej, Prace Komisji Architektury i Urbanistyki 4, Kraków 2000.
• 23. Z. Tołłoczko, Architectura perennis. Szkice z historii nieawangardowej architektury nowoczesnej pierwszej połowy XX wieku (ekspresjonizm – art déco-neoklasycyzm), Prace Komisji Architektury i Urbanistyki 3, Kraków 1999, s. 63-89.
• 24. P. Krakowski, Sztuka Trzeciej Rzeszy, Vienna – Kraków 1994.
• 25. M.J. Januszkiewicz, A. Pieskaczyński, Podręcznik Poznańczyka, albo 250 dowodów wyższości Poznania nad resztą Świata, Poznań 2002
• 26. E. Podolska, Odbudowa wieży pozostaje marzeniem, Głos Wielkopolski, nr 300/2009.
• 27. Kaiserschloss Posen, / Zamek cesarski w Poznaniu, / Von der Zwingburg im Osten zum Kultursentrum „Zamek”, / Od pruskiej „warowni na wschodzie” do Centrum Kultury „Zamek”, Katalog wystawy, J. Pazder, E. Zimmermann (red.), Potsdam – Poznań 2003.
• 28. Z. Pałat, Architektura a polityka. Gloryfikacja Prus i niemieckiej misji cywilizacyjnej w Poznaniu na początku XX wieku”, Poznań 2011.
• 29. M. Broniewski, Zamek cesarski w Poznaniu, czyli jak Wilhelm II widział świat, historię i swoją w niej rolę, [w:] W Trakcie. Poszukiwanie artystycznego i historycznego potencjału w nowoczesnych produktach turystyki kulturowej na przykładzie Traktu Królewsko-Cesarskiego w Poznaniu , P. Bernatowicz (red.), Poznań 2012