Charakterystyka zasobności gleb w gminie Raba Wyżna

• Autorzy: Świerk W. , Twardy S. , Matoga W.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of soil richness in the Raba Wyżna commune

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena stanu jakościowego gleb zlewni górnej Raby, przeprowadzona na przykładzie gminy Raba Wyżna. Analizy zasobności gleb wykonano w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Krakowie (OSChR). Dotyczyły one fosforu, potasu i magnezu oraz stopnia zakwaszenia gleb wraz z określeniem potrzeb ich wapnowania. W pracy wykorzystano dane pochodzące z gminnego monitoringu gleb, który prowadzono w latach 2005–2008. Łącznie pobrano i przeanalizowano 576 próbek materiału glebowego, pochodzących z użytków rolnych. Stwierdzono, że w ponad 60% próbek występował odczyn bardzo kwaśny lub kwaśny, co wskazuje na potrzebę wapnowania analizowanych gleb. Natomiast próbki o odczynie obojętnym nie przekraczały 10% ogólnej liczby próbek poddanych analizie. Zawartość makroelementów (fosfor, potas, magnez) w badanych glebach były zróżnicowana: od bardzo niskiej do bardzo wysokiej. W ok. 55% przebadanych próbek gleb zawartość fosforu była bardzo niska, a w ponad 50% próbek – bardzo niska zawartość potasu. Natomiast zawartość magnezu w prawie połowie badanych próbkach gleb była wysoka i bardzo wysoka.

EN

The study aims to assess soil quality in the upper Raba River basin based on the example of the Raba Wyżna commune. Soil richness analyses were performed at the Regional Chemical-Agricultural Station in Kraków. They involved phosphorus, potassium, magnesium, and the degree of soils acidification together with an indication of the need of soil liming. The study uses data from the communal monitoring of soils, which was carried out in the years 2005–2008. In total, 576 soil samples from agricultural lands were collected and analyzed. Over 60% of samples had acidic or very acidic pH, which indicates the need for liming of analyzed soils. The share of samples with neutral pH did not exceed 10% of the total number of analyzed samples. The content of macroelements (phosphorus, potassium, magnesium) in examined soils varied ranging from very low to very high level. Approximately 55% of analyzed soil samples had very low phosphorus, and more than 50% had very low potassium content. In contrast, magnesium content in almost half of analyzed soil samples was high and very high.

Słowa kluczowe

PL

bonitacja; gmina Raba Wyżna; odczyn i zasobność gleb; składniki nawozowe; fosfor; potas; magnez; wapń

EN

fertiliser components; phosphorus; potassium; magnesium; calcium; soil fertility evaluation; soil pH and richness; Raba Wyżna commune

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 15, z. 2
• Strony: 129--146
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys. kolor.

Twórcy

autor

Świerk W.

• Urząd Gminy w Rabie Wyżnej

autor

Twardy S.

• Małopolski Ośrodek Badawczy ITP, ul. Ułanów 21B, 31-450 Kraków

autor

Matoga W.

• Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Krakowie

Bibliografia

• 1. CHODAK T., SZERSZEŃ L., KABAŁA C., KARCZEWSKA A. 1998. Dominujące kierunki badań gleb górskich w Polsce. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 464 s. 15–20.
• 2. KONDRACKI J. 2000. Geografia regionalna Polski. Warszawa. Wydaw. Nauk. PWN. ISBN 83-01-13050-4 ss. 440.
• 3. KOPACZ M. 2011. Zmienność obciążenia składnikami nawozowymi rolniczych obszarów karpackich w kontekście przeobrażeń strukturalno-przestrzennych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 31. Falenty. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-62416-32-5 ss. 122.
• 4. KOPACZ M., TWARDY S. 2012. A spatial analyzis of biogenic load differentiation of an agricultural origin in the Carpathian basin areas. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 21. No. 5A s. 196–201.
• 5. KOPACZ M., TWARDY S. 2013. Analiza zmian trwałych użytków zielonych w Karpatach na przykładzie zlewni górnego Dunajca i Raby. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 3(43) s. 91–103.
• 6. KOPACZ M., TWARDY S. 2014. Znaczenie ekstensywnego użytkowania łąkowo-pastwiskowego we wdrażaniu zasady cross-compliance na obszarach górskich. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 2(46) s. 49–66.
• 7. KOPEĆ S. 1993. Analiza struktury użytków rolnych i ocena poziomu intensyfikacji produkcji rolniczej w zlewni Raby. W: Zlewnia Raby jako obszar alimentacji wód i zanieczyszczeń dla zbiornika retencyjnego w Dobczycach. Pr. zbior. Red. A. Wieczysty. Kraków. Wydaw. PK. Monografia. Nr 145 s. 55–72.
• 8. LITYŃSKI T., JURKOWSKA H., GORLACH E. 1976. Analiza chemiczno-rolnicza, przewodnik metodyczny do analizy gleb i nawozów. Warszawa. PWN ss. 330.
• 9. OBRĘBSKA-STARKLOWA B., HESS M., OLECKI Z., TREPIŃSKA J., KOWANETZ L. 1995. Klimat. W: Karpaty Polskie: przyroda, człowiek i jego działalność. Pr. zbior. Red. J. Warszyńska. Kraków. Wydaw. UJ s. 31–47.
• 10. OSChR 1982. Wyniki badań agrochemicznych wraz z wyliczeniem potrzeb nawozowych dla Gminy Raba Wyżna. Kraków ss. 12.
• 11. OSChR 2006. Zalecenia nawozowe dla gospodarstw korzystających z wyników badań zasobności gleb. Kraków ss. 30.
• 12. PAWLIK-DOBROWOLSKI J. 1993. Wprowadzenie oraz ogólne wiadomości o obszarze i zakresie przeprowadzonych badań. W: Zlewnia Raby jako obszar alimentacji wód i zanieczyszczeń dla zbiornika retencyjnego w Dobczycach. Pr. zbior. Red. A. Wieczysty. Monografia. Nr 145. Kraków. Wydaw. PK s. 3–11.
• 13. SAPEK B., SAPEK A. 2011. Wapń i magnez w opadzie atmosferycznym. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych. Nr 50 s. 134–155.
• 14. SKIBA S. 1995. Pokrywa glebowa. W: Karpaty Polskie: przyroda, człowiek i jego działalność. Praca zbior. Red. J. Warszyńska. Kraków. Wydaw. UJ s. 69–76.
• 15. SMOROŃ 2013. Dynamika plonowania łąk górskich po zaniechaniu nawożenia w okresie dwudziestopięciolecia. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 2(42) s. 111–120.
• 16. ŚWIERK W. 2012. Zmiany jakości wód powierzchniowych na tle implementacji programu zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich w zlewni górskiej. Rozprawa doktorska. Falenty. ITP, MOB w Krakowie. Maszynopis ss. 115.
• 17. TOKARZ M., TURZAŃSKI K. (red.) 1999. Ocena stanu zanieczyszczenia gleb województwa małopolskiego metalami ciężkimi i siarką. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Kraków. Oficyna wydaw. TEXT s. 5–28, 47–48.
• 18. TWARDY S. 1993. Gospodarka nawozami organicznymi w zlewni rzeki Raby. W: Zlewnia Raby jako obszar alimentacji wód i zanieczyszczeń dla zbiornika retencyjnego w Dobczycach. Pr. zbior. Red. A. Wieczysty. Monografia. Nr 145. Kraków. Wydaw. PK s. 111–129.
• 19. TWARDY S., JANKOWSKA-HUFLEJT H., WRÓBEL B. 2011. The role of grasslands in the formation of structural and spatial order of rural areas. Journal of Water and Land Development. No. 15 s. 99–113.
• 20. TWARDY S., KOPACZ M. 2014. Comparison of concentrations and loads of macronutrients brought with precipitation and leaching from the soil profile. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 23. No. 3A s. 132–136.
• 21. TWARDY S., ŚWIERK W. 2008. Znaczenie gospodarstw ekologicznych oraz formy ich wsparcia w ramach PROW 2007–2013. Wydaw. Wieś Jutra. Nr 10 (123) s. 15–17.