Zbiorniki wodne w wyrobiskach poeksploatacyjnych – możliwości ich wykorzystania

• Autorzy: Pietrzyk-Sokulska E.

Warianty tytułu

EN

Water reservoirs in post-mining excavations – Possibilities of their management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Eksploatacja kopalin wiąże się z przekształceniem przede wszystkim krajobrazu. Pojawia się w nim nowa antropogeniczna forma, której rozmiary powiększają się wraz z postępem eksploatacji, a zmiany w krajobrazie stają się nieodwracalne. Po zakończeniu wydobycia pozostaje wyrobisko, które może zostać wypełnione wodą tworząc zbiornik wodny. W pracy przeanalizowano kilka zbiorników powstałych w nieczynnych wyrobiskach po eksploatacji kruszyw i utworów węglanowych na obszarze powiatów krakowskiego i chrzanowskiego. Zlokalizowane one były najczęściej na terenach o silnej presji przemysłu. Niektóre z badanych zbiorników położone są na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych. Z upływem czasu, procesy naturalnej sukcesji roślinnej i dobra jakość wody zdecydowały o atrakcyjności zbiorników jako miejsc rekreacyjno-wypoczynkowych dla okolicznych mieszkańców. Pełne wykorzystanie ich walorów dzięki odpowiednim zabiegom rekultywacyjnym i adaptacyjnym sprawi, że mogą one być pełnowartościowymi obszarami pełniącymi określone funkcje, które decydują o ich znacznej atrakcyjności.

EN

The exploitation of minerals is connected first of all with the transformation of the landscape. In the landscape appear a new anthropogenic form, the proportions of which increase together with the exploitation advance, and the changes in the landscape become irreversible. After exploitation termination remains an excavation, which can be filled with water creating a water reservoir. In the work several reservoirs arisen in abandoned excavations after the exploitation of aggregates and carbonate formations in the area of the Cracow and Chrzanów districts were analysed. They were located most often in areas of strong industry pressure. Some of the investigated reservoirs are located in areas of high natural advantages. With the passage of time the processes of natural plant succession and good water quality have decided about the attractiveness of reservoirs as recreation and rest sites for the neighbouring inhabitants. Full utilisation of these advantages owing to suitable reclamation and adaptation endeavours will cause that they can constitute areas of standard value, fulfilling determined functions, which decide about their considerable attractiveness.

Słowa kluczowe

PL

wyrobiska poeksploatacyjne; zbiorniki wodne; rekultywacja; adaptacja

EN

post-mining excavations; water reservoirs; reclamation; adaptation

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 67, nr 7-8
• Strony: 215--221
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Pietrzyk-Sokulska E.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz Z., Felisiak I., Musielewicz Z.: Geologiczna ścieżka dydaktyczna w okolicy Zabierzowa. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 53, 1997.
• 2. Brodzicki M.: Wykorzystanie kamieniołomów do rekreacji i wypoczynku na przykładzie kamieniołomów Zakrzówek i Czatkowice. Aura nr 4. Kraków, 1994.
• 3. Chmielnik J.: Zagospodarowanie wyrobisk dawnego kamieniołomu w Zabierzowie pod Krakowem. Międz. Konf. Nauk. Pt. Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. 10-12 grudnia Kraków, ss. 296÷297, 2003.
• 4. Chwastek J., Motyka J., Mikołajczak J.: Zagospodarowanie kamieniołomu „Zakrzówek” dla rekreacji. Aura nr 6, Kraków, ss. 14÷17, 2006.
• 5. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego obszaru śródmieście- centrum w Trzebini 2007.
• 6. Motyka J., Czop M., Polak K.: Wpływ warunków wodnych w kamieniołomie „Zakrzówek” w Krakowie na funkcję rekreacyjną. Międz. Konf. Nauk. pt. Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. 10-12 grudnia Kraków, ss.208÷219, 2003.
• 7. Ostręga A.: Park Sztuki i Ekologii w Zabierzowie. Aura nr 3, Kraków, ss. 11-14, 2001.
• 8. Pietrzyk-Sokulska E. (red.): Minimalizacja skutków środowiskowych pozyskiwania zwięzłych surowców skalnych – studium na przykładzie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków, s.169, 2004.
• 9. Ustawa Prawo wodne z dnia 4.03.2010 (Dz. U. 2010 nr 44, poz. 253)