Restauracja wiatraka holenderskiego w Pyzdrach jako unikatowego przykładu młyna wietrznego na terenie Polski

• Autorzy: Tomaszewski Filip

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.9740

Warianty tytułu

EN

Restoration of the tower mill in Pyzdry as a unique example of a windmill in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł w syntetyczny sposób omawia historię i prace restauratorskie (podjęte w 2019 r.) dotyczące zabytkowego wiatraka wieżowego w Pyzdrach w Wielkopolsce. Tłem rozważań jest historia młynów wieżowych w Europie oraz ich zasób w obecnych granicach Polski. W ramach prac dokumentacyjnych szczegółowej analizie poddano wyposażenie technologiczne, opracowując schemat przeniesienia napędu oraz schemat technologiczny młyna. Przypadek restauracji murowanego „holendra” w Pyzdrach może stanowić wzór dla innych tego typu wiatraków na terenie Polski. W omawianym przypadku udało się zachować wysoki stopień autentyzmu zabytku przy jednoczesnym przywróceniu jego sprawności technicznej.

EN

The article in a synthetic way discusses the history and restoration works (undertaken in 2019) of the historic tower windmill in Pyzdry in Greater Poland. The background of the considerations is the history of tower mills in Europe and their resources within the current borders of Poland. As part of the documentation work, the technological equipment was analyzed in detail, developing a drive transmission diagram and a technological diagram of the mill. The case of the restoration of the tower windmill in Pyzdry may be a model for other windmills of this type in Poland. In the discussed case, it was possible to preserve the authenticity of the monument while restoring its technical efficiency.

Słowa kluczowe

PL

młyn; wiatrak holender; remont; konserwacja; obiekt zabytkowy; Pyzdry

EN

mill; holender windmill; renovation; preservation; historic object; Pyzdry

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2023
• Tom: R.27, nr 12
• Strony: 27--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., il.

Twórcy

autor

Tomaszewski Filip

• Politechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska

• https://orcid.org/0000-0001-7700-0760

Bibliografia

• [1] Święch J., Tajemniczy świat wiatraków, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Łódź 2005.
• [2] Hills R.L., Power from the wind. A History of Windmill Technology, Cambridge 1996.
• [3] Olszański H., Chłopskie wiatraki Podkarpacia, Sanok 2002.
• [4] Solski S., Architekt Polski, Wrocław 1959 (reprint oryginału z 1690 r.).
• [5] Baranowski B., Polskie młynarstwo. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław. Warszawa. Kraków. Gdańsk 1977.
• [6] Karta ewidencyjna zabytku architektury i budownictwa - wiatrak holender w Pyzdrach, autor: W. M. Panek, data: 05-09.1986 r.
• [7] Projekt budowlany renowacji wiatraka holenderskiego w Pyzdrach, autorzy: mgr inż. arch. F. Tomaszewski, mgr inż. B. Tomaszewski, Łódź - Pyzdry 2018.
• [8] Program prac konserwatorskich przy ceglanych elewacjach wiatraka holenderskiego w Pyzdrach, opr. P. Kłoda, ATIK Sp. z o.o., Łódź 26.06.2018.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).