A new antrhropogenic lake Kuźnica Warężyńska : thermal and oxygen conditions after 14 years of exploitation in terms of protection and restoration

• Autorzy: Kostecki Maciej

Identyfikatory

DOI

10.24425/aep.2021.137283

Warianty tytułu

PL

Nowe jezioro antropogteniczne Kuźnica Warężyńska : stosunki termiczne i tlenowe po 14 latach eksploatacji – w aspekcie ochrony i rekultywacji

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The results of the first limnological studies of the Kuźnica Warężyńska anthropogenic reservoir, by flooding the sand mine excavation, in 2005, are presented. Measurements of water temperature and the concentration of oxygen dissolved in water were made every month, from April to December, every 1 meter deep from the surface to the bottom (22 m). Kuźnica Warężyńska anthropogenic lake was classified according to Olszewski and Patalas as dimictic, eumictic, stratified, stable, and extremely limnic. In terms of the share of the littoral zone in the total area, the reservoir is classified as grade II according to Dołgoff, where the pelagic zone is similar to the littoral zone. After 14 years of the reservoir’s existence, during the summer stagnation period, the oxygen in the hypolimnion is completely depleted, from the 10th meter deep to the bottom, 22 m. The analysis of the vertical distribution of the regression coefficient for the relationship between water temperature and the concentration of dissolved oxygen in water indicates the influence of the oxygen-free groundwater supplying the reservoir as a factor that may, in addition to the decomposition of organic matter, initiate anaerobic processes in the bottom water layer of the reservoir. When circulation ceases, the bottom eruption of oxygen-depleted groundwater is, during the summer and winter stagnation, a factor that shapes the anaerobic environment in the bottom layers of water early, initiating the internal enrichment process. Hydrological conditions, morphometry and thermal-oxygen relations of the Kuźnica Warężyńska reservoir are favorable for undertaking technical measures – changing the method of draining water from the surface to the bottom – to protect the quality of water resources.

PL

Przedstawiono wyniki pierwszych, od chwili powstania, poprzez zalanie wyrobiska kopalni piasku w 2005 r., badań stosunków termiczno-tlenowych nowego antropogenicznego zbiornika Kuźnica Warężyńska. Pomiary temperatury wody i stężenia rozpuszczonego w wodzie tlenu wykonywano od kwietnia do grudnia, co miesiąc, w odstępach co jeden metr głębokości od powierzchni do dna (22 m). Jezioro antropogeniczne Kuźnica Warężyńska sklasyfikowano, wg. Olszewskiego i Patalasa, jako dimiktyczne, eumiktyczne, stratyfikowane stabilne, skrajnie limniczne, z cechami Β-mezotrofii. Pod względem wielkości udziału strefy litoralowej w całkowitej powierzchni, zbiornik sklasyfikowano jako I-go stopnia wg. Dołgoffa. Po czternastu latach istnienia zbiornika, w okresie stagnacji letniej dochodzi do całkowitego wyczerpania tlenu w hypolimnionie, od dziesiątego metra głębokości do dna (22 m). Analiza pionowego rozkładu współczynnika regresji dla zależności pomiędzy temperaturą wody a stężeniem rozpuszczonego w wodzie tlenu wskazuje na wpływ zasilających zbiornik, pozbawionych tlenu, wód podziemnych, jako na czynnik mogący, oprócz procesu rozkładu materii organicznej, inicjować procesy beztlenowe w przydennej warstwie wody zbiornika. Z chwilą ustania cyrkulacji, denna erupcja pozbawionych tlenu wód podziemnych stanowi, w okresie stagnacji letniej i zimowej czynnik kształtujący wcześnie środowisko beztlenowe w przydennych warstwach wody, inicjujący proces wzbogacania wewnętrznego. Warunki hydrologiczne, morfometria oraz stosunki termiczno-tlenowe zbiornika Kuźnica Warężyńska są korzystne dla podjęcia technicznych zabiegów, polegających na zmianie sposobu odprowadzania wody z powierzchniowego na denny, służących ochronie jakości zasobów wodnych.

Słowa kluczowe

EN

anthropogenic limnetic ecosystems; thermal and oxygen conditions; water reclamation of sand mine excavations; restoration of limnic ecosystems

PL

antropogeniczne ekosystemy limnetyczne; warunki termiczne i tlenowe; wyrobiska kopalni piasku; rekultywacja wodna wyrobisk kopalni piasku; odbudowa ekosystemów limnicznych

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archives of Environmental Protection
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 47, no. 2
• Strony: 115--127
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., mapka, tab., wykr.

Twórcy

autor

Kostecki Maciej

• Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences, Poland

Bibliografia

• 1. Adrian, R., O’Reilly, C. M., Zagarese H., Baines, S. B., Hessen, D. O., Keller, W., Livingstone, D. M., Sommaruga, R., Straile, D., Van Donk, E., Weyhenmeyer, G. A. & Winder, M., (2009). Lakes as sentinels of climate change. Limnology and Oceanography, 54, 6, 2, pp. 2283-2297. DOI: 10.4319/lo.2009.54.6_part_2.2283
• 2. Anishchenko, O. V., Glushchenko, L. A., Dubowskaya, O. P., Zuev, I.V., Ageev, A.V. & Ivanov, E.A. (2015), Morphometry and metal concentrations in water and bottom sediments of mountain lakes in Ergaki Natural Park, Western Sayan Mountains. Water Resources, vo. 42, Issue 5, pp. 670-682. DOI: 10.1134/S0097807815050036
• 3. Biedka, P. (2014). Influence of the summer thermal stratification duration on the concentration of nutrients in lake waters, Annual Set The Environmental Protection, Rocznik Ochrona Środowiska, Vo. 16, pp. 470-485, ISSN 1506-218 (in Polish).
• 4. Biedka, P. (2013) Influence of temperature changes on the course of processes related to eutrophication of lakes., Ekonomia i Środowisko, 2 (45), pp. 242-254. (in Polish).
• 5. Bührer, H. & Ambühl, H. (2001). Lake Lucerne, Switzerland, a Long Term Study of 1961-1992. Aquatic Sciences 63: pp. 1-25. DOI: 10.1007/s00027-001-8043-8
• 6. Jańczak, J. & Maślanka, W. (2006). Cases of occurrence of secondary metalimnia in some lakes of the Ełk Lakeland. Limnological Review, 6, pp. 123-128.
• 7. Dobiesz, N. E. & Lester, N. P. (2009). Changes in mid-summer water temperature and clarity across the Great Lakes between 1968 and 2002. Journal of Great Lakes Research, 35, 3, pp. 371-384. DOI: 10.1016/j.jglr.2009.05.002
• 8. Dołgoff, G.J. (1948). Water reservoir morphology as a factor of macrophyte overgrowth and water blooms. Leningrad 1948. (in Russian).
• 9. Dunalska, J., D. Górniak, B. Jaworska, E.E. & Gaiser, (2012). Effect of temperature on organic matter transformation in a different ambient nutrient availability. Ecological Engineering, 49, pp. 27-34. DOI: 10.1016/j.ecoleng.2012.08.023
• 10. Dunalska, J. (2003). Impact of Limited Water Flow in a Pipeline on the Thermnal and Oxygen conditions in a Lake Restored by Hypolimnetic Withdrawal Method. Polish Journal of Environmental Studies, 12(4), pp. 409-415.
• 11. Garbacz, J.K., Cieściński, J., Ciechański, J., Dąbkowski, R. & Cichowska, J. (2018). Terma land oxygen conditions in Charzykowskie Lake in 2014 - 2016. Journal of Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society, 62(1), pp. 85-96, ISSN: 1 734-7009 eISSN: 2084-0535 DOI: 10.2478/phr-2018-0007 1(62) (in Polish).
• 12. Skowron, R. (2008). Water thermal conditions during winter stagnation in the selected lakes in Poland. Limnological Review, 8 (3), pp. 119-128. DOI: 10.1515/limre-2017-0004
• 13. Gierszewski, P., Miler, K. & Kaszubski, M. (2015). Features of the thermal and chemical stratification of the Ostrowite Lake water, in the year 2015. Journal of Education, Health and Sport. 5(12), pp. 217-229. ISSN 2391-8306. DOI 10.5281/zenodo.35354
• 14. Kajak, Z. (1998) Hydrobiology - Limnology - inland water ecosystems. PWN Warszawa, 1998. (in Polish).
• 15. Kintisch, E. (2015). Earth’s lakes are warming faster than its air: First ever global survey reveals summer lake temperatures rising at an alarming rate. Science, 350, 6267, 1449. DOI: 10.1126/science.350.6267.1449
• 16. Kostecki, M. (2014). Restoration of the anthropogenic water reservoir Pławniowice, by hypolimnion withdrawal method - limnological study. (in Polish). Works&Studies Prace i Studia IPIŚ PAN Zabrze, No.84, pp. 1-221.
• 17. Kostecki, M. (2014). Changes in oxygen conditions in a stratifying anthropogenic water reservoir as a result of restoration with hypolimnetic withdrawal method (on the basis of the Pławniowice reservoir example). Archives of Environmnetal Protection 2, pp. 53-63, DOI: 10.2478/aep-2014-0015
• 18. Kostecki, M. (2013). Difference in ice cover in the anthropogenic reservoir of Pławniowice in the years 1986-2012. Archives of Environmnetal Protection, 4, pp. 3-14. DOI: 10.2478/aep-2013-0035
• 19. Kostecki, M (2001). The limnological characteristic of the Pławniowice dam-reservoir (Upper Silesia, Poland) - Thermal and oxygen conditions after 23 years of exploitation. Archives of Environmental Protection, 27(2), pp. 97-124.
• 20. Kostecki, M. (1994). Limnological research of the Middle Iraq lakes. Part III. Thermal an oxygen conditions and Basic indicators of water quality of the Tharthar Lake. Archiwum Ochrony Środowiska. 1-2, pp. 69-92, (in Polish).
• 21. Kvambekk, Å. S. & Melvold, K. (2010). Long-term trends in water temperature and ice cover in the subalpine lake. Øvre Heimdalsvatn, and nearbylakes and rivers, hydrobiologia, 642(1), pp. 47-60. DOI: 10.1007/s10750-010-0158-2
• 22. MacCallum, S. N. & Merchant, C. J. (2012). Surface water temperature observations of large lakes by optima estimation. Canadian Journal of Remote Sensing, 38(1), pp. 25-45. DOI: 10.5589/m12-010
• 23. Marszelewski, W., Błoniarz, W. & Pestka, J. (2006). Seasonal changes in the concentrations of dissolved oxygen in the lakes of the “Bory Tucholskie” National Park. Limnological Review, 6, pp. 193-200. http://repozytorium.umk.pl/handle/item/298
• 24. Sheela, A. Moses, Letha, Janaki, Sabu, Joseph, J. Justus, J. & Sheeja R. V. (2011). Influence of lake morfometry and water quality. Environmental Monitoring and Assessment, 182(1-4), pp. 443-454. DOI: 10.1007/s10661-011-1888-y
• 25. Olszewski, P. (1959). Grades of intensity of wind impact on lakes, Zesz. Nauk. WSR Olsztyn, 4, pp. 111-132. (in Polish).
• 26. Patalas, K. (1960) Thermal and oxygen conditions and transparency of water in 44 lakes of Węgorzewo District. Roczniki Nauk Rolniczych, Tom 77-B-1, pp. 105 - 216, (in Polish).
• 27. Patalas, K. (1960): Mixing of water as a factor determining the intensity of matter flow in morphologically different lakes near Węgorzewo. Roczniki Nauk Rolniczych, 77(B-1), pp. 223-242, (in Polish).
• 28. Pełechata, A., Pełechaty, M. & Pukacz, A. (2015). Winter temperature and shifts in phytoplankton assemblages in a small Chara-lake. Aquatic Botany, 124, pp. 10-18. DOI: 10.1016/j.aquabot.2015.03.001
• 29. Rzętała, M. (2008). Functioning of water reservoirs and the course of limnic processes under conditions of varied anthropopresion a case study of Upper Silesian Region. Wyd. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Nr 2643, Katowice 2008. (in Polish).
• 30. Rzętała, M. (2007). Limnic water pollution of selected post-sand water reservoirs of Upper Silesian Region against a background of their economical use. Limnological Review 7(2), pp. 111-116.
• 31. Skowron, R. & Piasecki, A. (2014): Water temperature and its diversity in the deepest lakes of the Tuchola Forest and the Kashubian and Brodnickie Lakelands. Bulletin of Geography - Physical Geography Series, 7, pp. 105-119. DOI: 10.2478/bgeo-2014-0005
• 32. Stefanidis, K. & Papastergiadou, E. (2012). Relationship between lake morphometry, water quality, and aquatic macrophytes, in greek lakes. Fresenius Environmental Bulletin 21(10), pp. 3018-3026. http://www.psp-parlar.de
• 33. Swinton, M. W., Eichler, L. W., Farrell, J. L. & Boylen, C. W. (2015). Evidence for water temperature increase in Lake George, NY: Impact on growing season duration and degree days. Lake and Reservoir Management, 31(3), pp. 241-253. DOI: 10.1080/10402381.2015.1067660
• 34. Terasmaa, J. & Punning, J-M. (2006). Sedimentation dynamics in a small dimictic lake in northern Estonia. Proc. Estonian Acad. Sci. Biol. Ecol. 55(3), pp. 228-242.
• 35. Zhang, Y. (2015). Effect of climate warming on lake thermal and dissolved oxygen stratifications: A review. Advances in Water Science, 26, 1, pp. 130-139. DOI: 10.14042/j.cnki.32.1309.2015.01.017

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).