Baza surowcowa metali nieżelaznych na tle ewolucji rynku w ostatnim stuleciu

• Autorzy: Paulo A. , Krzak M.

Identyfikatory

DOI

10.15199/67.2015.10.2

Warianty tytułu

EN

Non-ferrous metal raw material base against market evolution in the last century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono ewolucję bazy surowcowej metali nieżelaznych w stuleciu 1913÷2013, od kiedy statystyki gospodarcze są dostępne. W omawianym okresie rynki tych metali na świecie i w Polsce uległy ogromnym zmianom, zarówno po stronie producentów jak i konsumentów. Rozpoczęto bilansowanie produkcji, obrotów handlowych i notowania cen, rozwinęła się współpraca międzynarodowa i technologie pozyskiwania surowców. Weszły do szerokiego użytku nowe metale, ważnym źródłem stały się surowce wtórne. Pomimo ogromnego wzrostu konsumpcji i obaw o wyczerpanie złóż, zapotrzebowanie jest pokrywane z różnych części świata a pojawiające się kryzysy okazują się krótkotrwałymi. W długoterminowej perspektywie rysuje się spadek cen surowców metali nieżelaznych, mierzonych w walucie stałej. Poszerzyła się wiedza o oddziaływaniu poszczególnych metali nieżelaznych i ich związków na organizmy żywe, a wprowadzane przepisy o ochronie zdrowia i środowiska wywarły duży wpływ na przemysł. W połowie omawianego okresu powołano miesięcznik Rudy i Metale Nieżelazne, który rejestruje przede wszystkim postęp i problemy w Polsce w dziedzinie geologii złóż i górnictwa metali nieżelaznych poczynając, przez wzbogacanie mechaniczne i ogniowe, hutnictwo i przetwórstwo metali nieżelaznych, po recykling. W ciągu 60 lat jego wydawania zmieniły się istotnie perspektywy rozwoju różnych sektorów przemysłu metali nieżelaznych. Omówiono ewolucję polityki surowcowej oraz pozorną wystarczalność bazy surowcowej świata i Polski w różnych okresach jej dziejów po I wojnie światowej.

EN

Evolution of non-ferrous metals base in the century 1913÷2013, when economic statistics were available has been described in the paper. During this period, non-ferrous metals markets in Poland and abroad have changed enormously, both for producers and consumers. Balancing of production, trade volumes and price quotations started, international cooperation and technologies of minerals and raw materials developed. New metals entered the wide use, recycled raw materials have become an important additional source of metals. Despite the huge increase in consumption and concerns related to the mineral deposits depletion demand is satisfactorily met from various parts of the world and emerging crises appear short-term in nature. In the long term a decline in non-ferrous metals prices, measured in constant currency, is marked. Growing knowledge on the impact of various non-ferrous metals and their compounds on living organisms, resulting in introduced regulations on health and environment, had a big impact on the industry. In the middle of the analyzed period the monthly Ores and Nonferrous Metals was established, that records primarily the progress and problems in Poland in the field of non-ferrous metals beginning with the geology and mining, through enriching, metallurgy, processing, and recycling. Within 60 years of its issue prospects of development of the various sectors of non-ferrous metals industry changed significantly. Changing resource policy and the evolution of apparent sufficiency of the resource base of the world and Poland at various periods in its history after the First World War has been discussed.

Słowa kluczowe

PL

baza zasobowa; bilans surowcowy; metale nieżelazne i rzadkie; rynek metali

EN

resource base; mineral raw-material balance; non-ferrous and rare metals; metal market

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne Recykling
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 60, nr 10
• Strony: 474--487
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Paulo A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Krzak M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. Bohdanowicz K.: Surowce mineralne świata. Prace Inst. Geologicznego, Warszawa 1952÷1953.
• 2. Bolewski A., Gruszczyk H., Gruszczyk E.: Zarys gospodarki surowcami mineralnymi. Wydaw. Geologiczne. Warszawa 1990.
• 3. Bolewski A., Gruszczyk H. (red.): Surowce mineralne świata. Wydaw. Geologiczne, Warszawa 1976÷1987, 16 tomów.
• 4. Craig J. R., Vaughan D. J., Skinner B. J.: Zasoby Ziemi. Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 504+24.
• 5. Gientka M.: Polityka resortu w dziedzinie poszukiwań, rozpoznawania i eksploatacji surowców mineralnych. Przegląd Geologiczny (dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów jako „Polityka surowcowa państwa”) 1995, t. 43, nr 1, s. 49÷56.
• 6. Haque N., Hughes A., Lim S., Vernon C.: Rare Earth Elements: Overview of mining, mineralogy, uses, sustainability, and environmental impact. Resources 2014, no. 3, pp. 614÷635.
• 7. Hausner J. (red.): Polityka surowcowa Polski. Rzecz o tym, czego nie ma, a jest bardzo potrzebne. Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Kraków 2015.
• 8. Massari S., Ruberti M.: Rare Earth Elements a critical raw materials: Focus on international markets and future strategies. Resources Policy 2013, no. 38, pp. 36÷43.
• 9. Nieć M.: Polska i międzynarodowa ramowa klasyfikacja zasobów (UNFC) złóż kopalin stałych i węglowodorów — podobieństwa i różnice. Górnictwo Odkrywkowe 2009, nr 50, s. 50÷57.
• 10. Nieć M., Radwanek-Bąk B.: Wykorzystanie złóż kopalin w Polsce a zagrożenia bezpieczeństwa surowcowego kraju. Przegląd Geologiczny 2009, t. 57, nr 7, s. 591÷599.
• 11. Paulo A.: Zmiany bazy zasobowej metali nieżelaznych w Polsce w o statnim 50-leciu. Rudy Metale 2005, t. 50, nr 9, s. 485÷490.
• 12. Paulo A ., C ieślik B ., W nuk R .: Gospodarka zasobami rud w okresie 40 lat eksploatacji wielkiego złoża rud cynku i ołowiu Pomorzany. Konferencja: Jubileusz 40-lecia Kopalni Pomorzany: ZGH BOLESŁAW 5.09.2014, s. 14÷25.
• 13. Paulo A., Krzak M.: Metale rzadkie. Wydaw. AGH, Kraków 2015 (w druku).
• 14. Paulo A., Strzelska-Smakowska B.: Rudy metali nieżelaznych i szlachetnych. Wydaw. AGH, Kraków 2000, s. 259.
• 15. Strzelska-Smakowska B.: Jakość i wycena koncentratów rudnych — wpływ na gospodarkę złożem. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 1994, t. 10, nr 4, s. 549÷558.
• 16. UNEP 2011. Recycling rates of metals: A status report. UN Environment Programme.
• 17. USBM 1987. An appraisal of minerals availabilty for 34 commodities. USMB staff/
• 18. USGS 2001. Recycling — Metals. US Geological Survey Minerals Yearbook, Staff.
• 19. Wołkowicz S.: 24. Konferencja Afrykańskiego Towarzystwa Geologicznego Addis Abeba, Etiopia, 6÷14.01.2013: międzynarodowa pomoc dla Afryki czy neokolonializm naukowy? Przegląd Geologiczny 2013, t. 61, nr 5, s. 290-293.
• 20. Wołkowicz S., Smakowski T., Speczik S.: Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski według stanu na 31.12.2009. PIG-PIB. Warszawa.
• 21. Zasadziński J.: Rozwój przetwórstwa metali nieżelaznych w ostatnim półwieczu. Rudy Metale 2005, t. 50, nr 9, s. 494÷499.