Badania procesów tribologicznych węzłów łożyskowych metodami FAM-C I FDM-A – model zwiększonych oporów biernych

• Autorzy: Gębura A.

Identyfikatory

DOI

10.1515/afit-2015-0007

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wybrane rezultaty zastosowania metod FAM-C (prądnica prądu przemiennego) i FDM-A (prądnica prądu stałego) do kompleksowego diagnozowania węzłów łożyskowych zespołu wirnikowego jednowałowego silnika turbinowego. Prądnice prądu przemiennego przenoszą informacje o procesach wolnozmiennych, na podstawie których można monitorować luzy promieniowe, luzy podłużne, przekoszenia wałów. Prądnice prądu stałego przenoszą informacje o procesach szybkozmiennych, na podstawie których można monitorować dynamikę poszczególnych łożysk tocznych: zmiany wartości dobroci mechanicznej, wartość oporów łącznych, współczynnik poślizgu elementów tocznych, szybkość wirowania koszyka względem czopa itp. Blisko dziesięcioletnie obserwacje diagnostyczne prowadzone na licznej próbie silników podczas ich eksploatacji umożliwiły klasyfikację procesów zużywania łożysk w postaci czterech modeli fenomenologicznych. W niniejszym artykule przedmiotem rozważań będzie model zwiększonych oporów biernych.

Słowa kluczowe

PL

diagnostyka techniczna; modulacja częstotliwości; zbiór charakterystyczny; silnik turbinowy jednowałowy; TTM (ang; tip timing method); TOA – czas przyjścia (ang; time of arrival); prądnica-przetwornik; zużycie ścierne; łożysko toczne; zespół wirnikowy silnika

• Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 35
• Strony: 105—114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys.

Twórcy

autor

Gębura A.

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych

Bibliografia

• 1. Barwell F.T.: Łożyskowanie. WNT, Warszawa 1984.
• 2. Biarda D., Falkowski P., Gębura A., Kowalczyk A.: Opis patentowy PL 175664B1, Sposób diagnozowania technicznego elementów sprzęgających silnik, a zwłaszcza lotniczy silnik spalinowy, z prądnicą prądu przemiennego, zgłoszenie 08.07.1996, udzielenie patentu 29.01.1999 r.
• 3. Biarda D., Falkowski P., Gębura, A. Kowalczyk A.: Opis patentowy PL 175645B1, Sposób diagnozowania technicznego elementów sprzęgających silnik, a zwłaszcza lotniczy silnik spalinowy, z prądnicą prądu stałego, zgłoszenie 08.07.1996, udzielenie patentu 29.01.1999 r.
• 4. Campbell W.: Elastic fluid turbine rotor and method of avoiding tangential bucket vibration therein. Patent US 1.502.904, 1924.
• 5. Carington I.B., Wright J.R., Cooper J.E., Dimitriadis G.: A comparison of blade tip timing data analysis methods. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers, Part G, “Journal of Aerospace Engineering” 2001, Volume 215, Number 5.
• 6. Gębura A., Tokarski T.: Metody FDM-A i FAM-C w wykrywaniu i monitorowaniu silnie zaciśniętych łożysk tocznych, „Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych” 2008, nr 23.
• 7. Gębura A., Tokarski T.: Monitorowanie węzłów łożyskowych o nadmiernych luzach podłużnych metodami FAM-C i FDM-A, „Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych” 2010, nr 27.
• 8. Gębura A., Tokarski T.: Monitorowanie węzłów łożyskowych o nadmiernych luzach promieniowych metodami FAM-C i FDM-A, „Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych” 2009, nr 25.
• 9. Gębura A.: Dozorowanie stanu technicznego węzłów łożyskowych i wybranych elementów transmisji zespołu napędowego z wykorzystaniem modulacji częstotliwości napięcia wyjściowego, Wydawnictwo ITWL, Warszawa 2014.
• 10. Hermans L., Van der Auweraer H.: Modal Testing and Analysis of Structures under Operational Conditions. “Mechanical Systems and Signal Processing” 1990, Vol. 1`3, No 2.
• 11. Kostecki B.I.: Trienie, iznos i smazka w maszinach. „Technika”, Kiev 1970.
• 12. Lawrowski Z.: Tribologia, tarcie, zużywanie i smarowanie. PWN, Warszawa 1993.
• 13. Ma G.J., Wu C.W., Zhou P.: Influence of Wall Slip on the Dynamic Properties of a Rotor-Bearing System. “Tribology Transactions” 2008, no. 51.
• 14. Sawalhi N., Randall R.: Effects of limiting the bandwidth of the vibration signal on bearing fault detection and diagnosis using state of the art techniques, AIAC-13 Thirteenth American International Aerospace Congres; Sixth DSTO, 2013.
• 15. Spychała S., Majewski P., Szczekala M., Gębura A.: Badania silnika SO-3 nr 308 w hamowni WZL-3, Warszawa 2006, niepublikowane.
• 16. Sung-HoonJedhg, Seok-Ju Yong: Friction and wear characteristic due to stick-slip under fretting condition, Tribology Transactions, 50:564-722, 2007.
• 17. Urządzenie do pomiaru momentu skręcającego, Patent USA nr 3824848, 1974.
• 18. Wang W.: Damage Detection of Gas Turbine Engine By Analysing Blade Tip Timing Data. Proc. Of HUMS 2003. Conference, DSTO, Australia 2003.