Psychospołeczne funkcjonowanie ofiar wypadków drogowych

• Autorzy: Ucińska M.

Warianty tytułu

EN

Psychosocial functioning of road traffic victims

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wypadki drogowe uznaje się za jeden z największych problemów zdrowia publicznego. W 2010 roku w Polsce, miało miejsce 38 832 wypadków drogowych. Zginęło w nich 3 907 osób, a 48 952 zostało rannych. Liczne badania, prowadzone na świecie pokazały, iż niektórzy uczestnicy wypadków drogowych oraz ich rodziny doświadczają problemów natury psychicznej, a u wielu, konsekwencje, jakie pojawiają się po wypadku zaburzają ich funkcjonowanie społeczne. Niniejszy artykuł zawiera informacje dotyczące psychicznego i społecznego funkcjonowania ofiar wypadków drogowych. Przebadano również 8 osób, które zgłosiły się do Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Łodzi, celem uzyskania pomocy psychologicznej.

EN

Road traffic accidents are considered as one of the biggest public health problems. In 2010 in Poland, there were 38 832 accidents. 3 907 people were killed in it, and 48 952 were injured. A lot of studies conducted worldwide have shown that many road accidents participants and their families, experiencing mental problems, and the consequences of the accidents disturb their social functioning. The article contains the information concerning the psychosocial functioning of accident victims. The study included eight people who have experienced psychological difficulties after the accident and came for help to the Crisis Intervention Center in Łódź.

Słowa kluczowe

PL

wypadek drogowy; ofiara wypadku; pomoc psychologiczna

EN

road traffic accidents; accident victim; psychological help

• Wydawca: Wydawnictwo ITS
• Czasopismo: Transport Samochodowy
• Rocznik: 2011
• Tom: z. 2
• Strony: 5--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ucińska M.

• Instytut Transportu Samochodowego

Bibliografia

• [1] American Psychiatric Association, APA (2008). Kryteria diagnostyczne według DSM-IV-TR. Wrocław: Elsevier Urban & Partners.
• [2] Baldwin T., (1988). Objectivity, casuality and agency [w:] Bermudez J.L., Marcel A., Eilan N. (red.), The body and the self. London:A Bradford Book.
• [3] Blanchard E.B., Hickling E.J., Taylor A.E., Loos W.R., Forneris C., (1995). Psychiatric morbidity associated with motor vehicle accidents. J. Nerv.Ment.Dis., 183 s. 495-504.
• [4] Borys. B., (2004). Sytuacje ekstremalne i ich wpływ na stan psychiczny człowieka. Psychiatria. Tom 1, nr 2.
• [5] Brookes N., Campsie L., Symington C., Beattie C., McKinlay W., (1996). The five year outcome of severe blunt head injury: A relative’s view. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry, 49, 764-770.
• [6] Bryant R.A., Harvey A.G. (2003). Zespół ostrego stresu. Warszawa: PWN.
• [7] Dokument Komisji Europejskiej IP/10/970 z dnia 20 lipca 2010 r.
• [8] Dudek B., (2003). Zaburzenia po stresie traumatycznym. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• [9] Evans R.W., (1992). Some observations on whiplash injuries. Neurologic Clinics, 10, 975-985.
• [10] Janoff-Bulman R.J., Wortman C.B., (1987). Attributions of blame and coping in the “real world”. Severe accident victims react to their lot. Journal of Personality and Social Psychology, 35, 351-363.
• [11] Joseph S., Wiliams R., Youle W., (1997). Understanding Posttraumatic Stress. New York: Willey.
• [12] Juczyński Z., Ogińska-Bulik N., (2009). Pomiar zaburzeń po stresie traumatycznym - polska wersja Zrewidowanej Skali Wpływu Zdarzeń. Psychiatria tom 1 nr 6.
• [13] Kendall E., Buys N., (1997). The psychological Consequences of motor vehicle accidents.
• [14] Kowalik S. (2007). Psychologia rehabilitacji. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• [15] Kuch K., Cox B.J., Evans R., Schulman I., (1994). Phobias, panic, and pain in 55 survivors of road vehicle accidents. Journal of Anxiety Disorders, 8, 181-187.
• [16] Larkowa H. (1970). Postawy otoczenia wobec inwalidów. Warszawa: PZWL.
• [17] Lehman D., Wortman C.B., Wiliams A.F., (1987). Long-term effects of losing a spouse or child in a motor vehicle crash. J.Pers.Soc.Psych, 52, 218-231.
• [18] Lis-Turlejska M., (1998).Traumatyczny stres, koncepcje i badania. Warszawa: IP PAN.
• [19] Lowinger T., Salomon T.Z., (2004). PTSD, guilt and same among reckless drivers. Journal of Loss & Trauma, 9 (4) - October, December 2004 s. 327-345
• [20] Malt U.F., Blikra G., Hoivik B., (1989). The three-year biopsychosocial outcome of 551 hospitalized accidentally injured adults. Acta Psychiatrica Scandinavica, 80, 84-93.
• [21] Mayou R.A., (1992). Psychiatric aspects of Road traffic accidents. International Review of Psychiatry, 4, 45-54.
• [22] Mayou R.A., Bryant B., Duthrie R., (1993). Psychiatric consequences of road traffic accidents. British Medical Journal, 307, 647-651.
• [23] Mayou R.A., Simkin S., Threlfall J., (1991). Effects of road traffic accidents on driving behavior. Injury, 22, 356-368.
• [24] Mayou, Ehlsers., (2001). A prediction of psychological outomes one year after a motor vehicle accident. The American Journal of Psychiatry no.9.
• [25] Merecz D., (2005). Kierowcy- sprawcy i ofiary wypadków drogowych. Konsekwencje uczestnictwa w wypadku a bezpieczeństwo ruchu drogowego. Łódź: Instytut medycyny Pracy im. Prof. J. Noffera.
• [26] Michalos (1986) za Kowalik, S., Janecka, Z., (1998). Użyteczność koncepcji jakości życia dla procesu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. [w:] Kowalik S., Zabor Z. (red.). Rozwiązywanie problemów życiowych mieszkańców domów opieki społecznej (s. 9-31). Jarogniewice: Wyd. Stowarzyszenie Przyjaciół i Sympatyków DPS.
• [27] Norris F.H., (1992). Epidemiology of trauma: Frequency and impact of different potentially traumatic events on different demographic groups. J. Consult.Clin. Psychol., 60, 409-418.
• [28] Ogryzko-Wiewiórkowska M., (1992). Rodzina w obliczu śmierci. Lublin: JMSC.
• [29] Popiel A., Pragłowska E., (2009). Psychopatologia reakcji na traumatyczne wydarzenia [w:] Strelau J., Zawadzki B., Kaczmarek M., Konsekwencje psychiczne traumy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• [30] Quinn T., (1999). Powypadkowe zaburzenia psychologiczne u uczestników wypadków drogowych. Warszawa: Kwartalnik BRD 2.
• [31] Rose V., (1995). The vocational rehabilitation needs of motor vehicle accident victims. In Proceedings of the 3rd National Rehabilitation Conference. Brisbane, Australia: Commonwealth Rehabilitation Service, s.181-187.
• [32] Rosiewicz M., Buczkowski K., 2006. Dorosły pacjent w żałobie po śmierci bliskiej osoby - rola lekarza rodzinnego. Polska Medycyna Paliatywna 2006, 5, 1 s. 21-29.
• [33] Salmon P. (2002). Psychologia w medycynie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• [34] Stambrook M., Moore A.D., Peters L.C., Zubek E.E., McBeath S., Frirsen I.C., (1991). Head injury and spinal cord injury: Differential effects on psychosocial functioning. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 13, 521-530.
• [35] Sosnowski T., Wrześniewski K., Jaworowska A., Fecenec D. (2006). Podręcznik Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI. Warszawa: PTP.
• [36] Taylor S., Koch W.J., (1995). Anxiety disorders due to motor vehicle accidents: Nature and treatment. Clinical Psychology Review, 15, 721-738.
• [37] Tennen H., Affleck G., (1990). Paradox-based treatments [w:] Synder C.R., Forsyth D.R. (red.), Handbook of social and clinical psychology. New York: Pergamon Press, 624-643.
• [38] WHO (2000). Who Evidence, Information, Policy.
• [39] Wypadki drogowe w Polsce w 2009 roku. (2010). Warszawa: Komenda Główna Policji.
• [40] Zielińska A. (2011). Rok 2010 punktem odniesienia dla Programu BRD na lata 2011-2020. Kwartalnik BRD nr 1/2011 s. 12-15.