Stan zanieczyszczenia metalami ciężkimi osadów dennych zbiornika w Zesławicach

• Autorzy: Tarnawski M

Warianty tytułu

EN

Heavy metal pollution of bottom sediments in the reservoir at Zesławice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono czasową zmienność zawartości metali ciężkich oraz ocenę jakości osadów dennych małego zbiornika w Zesławicach, na rzece Dłubni. Wyniki badań prowadzonych w latach: 1998, 2001, 2003, 2005, obejmowały zawartości: Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb. Badania wykazały podwyższone wartości metali ciężkich w latach 1998 i 2001, stan taki wynika z wpływu wezbrań, w wyniku których nastąpiła intensywna akumulacja osadów wraz z zanieczyszczeniami wymytymi z obszarów objętych powodzią. Wyniki badań przeprowadzonych w późniejszych latach wykazują zmniejszanie się zawartości metali ciężkich w wierzchniej warstwie osadów. Ocena jakości osadów dennych wykonana według różnych kryteriów wykazała brak potencjalnego zagrożenia dla środowiska wynikającego z akumulacji w nich pierwiastków śladowych.

EN

The paper presents variability in time of heavy metal concentrations in bottom sediments of small water reservoir at Zesławice, situated on the Dłubnia river. The presented results of research on the chemical properties of sediments conducted in 1998, 2001, 2003 and 2005 determined the sediment concentrations of chromium, nickel, copper, zinc, cadmium and lead. The analyses revealed elevated heavy metal concentrations in 1998 and 2001. This state might have been due to the effect of high water levels, which occurred in the period prior to the sample collection. The results of research conducted in the subsequent years show decreasing heavy metal content in the top layer of the bottom sediments. The assessment of the sediment quality did not reveal any potential hazard to the environment resulting from trace element accumulation in bottom sediments.

Słowa kluczowe

PL

zbiornik wodny; osad denny; metale ciężkie; zanieczyszczenie

EN

water reservoir; bottom sediments; heavy metal; pollution

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 31
• Strony: 119--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Tarnawski M

• Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. A. Mickiewicza 24-28, 30-059 Kraków, Polska

Bibliografia

• Abrahim, G.M.S. 2005. Holocene sediments of Tamaki Estuary: Characterization and impact of recent human activity on an urban estuary in Auckland, New Zealand. Ph.D. thesis, University of Auckland, Auckland, New Zealand, ss. 361.
• Bedla D., Petryk A. 2010. Funkcjonowanie wyrobiskowych zbiorników wody w Przegini pod Krakowem. Inżynieria Ekologiczna, 22: 83-89.
• Bednarczyk T. 1994. Określenie ilości unoszonego rumowiska w przekroju małego zbiornika wodnego w Zesławicach. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 229, Inż. Środ., 15: 7-18.
• Bednarczyk T., Madeyski M., Tarnawski M., 2004. Changeability of physical and rheological parameters of bottom silt in small carpathian water reservoirs. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, 382: 151-159.
• Bojakowska I. 2001. Kryteria oceny zanieczyszczenia osadów wodnych. Przeg. Geolog., 49(3): 213-218.
• Dynowska I. 1963. Stosunki hydrograficzne oraz zagadnienia ochrony wód zachodniej części Wyżyny Miechowskiej. Ochrona Przyrody, 29.
• Håkanson L. 1980. An ecological risk index for aquatic pollution control. A sedimentological approach. Water Research, 14: 975-1001.
• Helios-Rybicka E. 1986. Rola minerałów ilastych w wiązaniu metali ciężkich przez osady rzeczne górnej Wisły. Zesz. Nauk. AGH, 1050, Geologia 32.
• Jasiewicz Cz., Baran A. 2006. Charakterystyka osadów dennych dwóch zbiorników małej retencji wodnej. Journal of Elementology, 11, 3: 367-377.
• Kabata-Pendias A. 1995. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Biblioteka Monitoringu Środowiska.
• Loska K., Cebula J., Wiechuła D. 2002. Analiza właściwości fizyko-chemicznych osadów dennych z cofki zbiornika rybnickiego w aspekcie ich wykorzystania do celów nieprzemysłowych. Gosp. Wodna, 7.
• Madeyski M., Tarnawski M. 2004. Przebieg procesu sedymentacji osadów dennych w małych zbiornikach wodnych. Rocz. AR w Poznaniu, CCCLVII: 345-355.
• Madeyski M., Tarnawski M. 2006. Ocena stanu ekologicznego osadów dennych wybranych małych zbiorników wodnych. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, PAN, 4/3: 107-116.
• Müller G. 1981. Die Schwermetallbelastung der Sedimenten des Neckars und seiner Nebenflüsse. Chemiker-Zeitung, 6: 157-168.
• Pelczar J., Loska K., Melaniuk E. 1998. Wpływ nawożenia osadem dennym na aktywność enzymatyczną zwałowiska odpadów węgla kamiennego. Arch. Ochr. Środ., 24, 3: 93- 101.
• Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzaju oraz stężeń substancji, które powodują że urobek jest zanieczyszczony - Dz. U. nr 55, poz. 498 z dnia 14 maja 2002 r.
• Ryborz-Masłowska S., Moraczewska-Majkut K., Krajewska J. 2000. Metale ciężkie w wodzie i osadach dennych zbiornika w Kozłowej Górze na Górnym Śląsku. Arch. Ochr. Środ., 26, 4: 127-140.
• Siemieniuk A., Szczykowska J. 2011. Przyczyny i skutki poziomu czystości wód zbiorników małej retencji na Podlasiu. Inżynieria Ekologiczna, 26: 69-74.
• Tarnawski M., Słowik-Opoka E. 2002. Rozkład materiału dennego w zbiorniku w Zesławicach. Zesz. Nauk. AR Kraków, 393, 23: 359-366.
• Tessier A., Campbell P., Bisson M. 1979. Sequential extraction procedure for the speciation of particulate trace metals. Analytical Chemistry, 51(7): 844-851.