Ocena wybranych właściwości industrioziemu próchnicznego wytworzonego z iłów nadkładowych węgla brunatnego (Chomutov, Czechy)

• Autorzy: Tomaszewicz T. , Błażejczak D. , Śnieg M. , Honzik R.

Warianty tytułu

EN

Assessment of selected properties of the humic industrial soil made of the brown coal blanket claystone (Chomutov, Czech Republik)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano glebę wytworzoną na zrekultywowanym składowisku nadkładu znad złoża węgla brunatnego. W warstwach na głębokościach: 0-5, 10-15, 20-25, 30-35, 40-45, 55-60 cm oznaczono: uziarnienie, wilgotność aktualną, gęstość objętościową szkieletu, opór ścinania i zwięzłość gleby. Stwierdzono, że wytworzony industrioziem próchniczny, zbudowany z utworów zwięzłych (glina, ił) o znacznej zawartości materii organicznej (od 10,2 do 20,1g·kg-1), zapewniał korzystne warunki rozwoju dla roślin uprawnych. Aktualny jego stan wskazywał na słabą do średniej podatność na ugniatanie. Obliczone wartości gęstości objętościowej szkieletu gleby wahały się w zakresie od 1,66 do 1,75 Mg·cm-3. Stwierdzono, że w warunkach silnego uwilgotnienia może być on podatny na pogorszenie właściwości fizycznych, na co wskazuje m.in. zawartość iłu łatwo dyspergującego (od 0,35 do 0,49g·100·g-1). Stwierdzono również, że zastosowanie maszyn uprawowych nie jest związane ze zwiększonym oporem ich pracy, zwłaszcza w warstwie ornej, ponieważ wartości oporu ścinania i zwięzłości nie przekraczały średnio odpowiednio wartości 163 i 970 kPa.

EN

The humic industrial soil, made of the brown coal blanket, was investigated. Soil was examined in layers located at the following depths: 0-5, 10-15, 20-25, 30-35, 40-45 and 55-60 cm. The following properties were examined: texture, water content, bulk density, shear strength and penetration resistance. It was proven that the industrial humic soil, created from heavy textured soil (loam, clay) with high organic matter content (10,2 - 20,1g·kg-1), provides good conditions for the plant growth. The results showed that the soil had rather low or medium susceptibility to further compaction – calculated value of the packing density ranged from 1,66 to 1,75 Mg·cm-3. Although at high water content it can be susceptible to deterioration of the investigated physical properties. This was due to, among others the content of readily-dispersible clay (0,35-0,49g·100·g-1). The use of tillage equipment should not be associated with increased working resistance, particularly in arable layer, because the values of shear strength and penetration resistance do not exceed on average respectively the values of 163 and 970 kPa.

Słowa kluczowe

PL

rekultywacja; nadkład; węgiel brunatny

EN

reclamation; blanket; brown coal

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 58, nr 1
• Strony: 185--188
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab.

Twórcy

autor

Tomaszewicz T.

• ZUT w Szczecinie, Zakład Rekultywacji i Chemii Środowiska

autor

Błażejczak D.

• ZUT w Szczecinie, Katedra Budowy i Użytkowania Urządzeń Technicznych

autor

Śnieg M.

• ZUT w Szczecinie, Katedra Budowy i Użytkowania Urządzeń Technicznych

autor

Honzik R.

• Výzkumný ústav rostlinné výroby, v.v.i. (Výzkumná stanice Chomutov)

Bibliografia

• [1] Systematyka gleb polski. Roczn. Glebozn. 62,3. PTG Warszawa, 2011.
• [2] Tomaszewicz T., Meller E., Stankowski Sł., Maciorowski R., Honzik R., Ustiak S.: Indicators of Zea mays plants growth and development against the physical-chemical traits of the humic industrial soil made of the brown coal post mining waste layers and the natural brown soil. In: New agrochemicals and their safe use for health and environment "Chemicals in sustainable agriculture IV", Ed.: H. Górecki, Z. Dobrzański, P. Kafarski, 2004, Wyd. Pol-Czech-Trade: 673-682. ISBN 80-239-3289-6.
• [3] Mocek A., Drzymała S.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. UP, Poznań, 2010.
• [4] PN-88/B-04481Grunty budowlane. Badania próbek gruntu.
• [5] Błażejczak D.: Prognozowanie naprężenia granicznego w warstwie podornej gleb ugniatanych kołami pojazdów rolniczych. Wyd. ZUT w Szczecinie, 2010. ISBN 978-83-7663-050-2: 96.
• [6] Grzebisz W., Diatta J., Gaj R., Wojciechowski A.,: Zawartość próchnicy w glebach uprawnych, a ich potencjalna podatność na degradację fizyczną. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1998, 460: 237-248.
• [7] Czyż E. A.: Podatność na destrukcję gleb użytków rolnych Polski. Pam. Puł., 2003, z. 132: 21-31.
• [8] Wojtasik M.: Gęstość naturalna gleb mineralnych. WSP, Bydgoszcz, 1995.
• [9] Trzecki S.: Determination of water capacity of soils on the besis of their mechanical composition. Rocz. Glebozn., 1974, 25, Dodatek: 33-44.
• [10] PTG 2008. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych [online]. [dostęp 18.10.2011]. Dostępny w Internecie: www.ptg.sggw.pl/uziarnienie].
• [11] Domżał H., Słowińska-Jurkiewicz A.: Struktura gleby jako wskaźnik agrotech-nicznych i ekologicznych skutków zagęszczenia gleb użytkowanych rolniczo. Fragmenta Agronomica, 1996, 19(XIII) nr 1(49): 104-113.
• [12] Ślusarczyk E.: Optymalny model gleby dla potrzeb roślin uprawowych. Rocz. Glebozn., 1985, 36, 1: 185-189.
• [13] Iancu M.: Technique for Reducing Subsoil Compaction of Pedogenetic Origin. Proceedings of the 3rd INCO Copernicus Workshop on Subsoil Compaction. Busteni-Romania. June 14-18, 2001: 437-451.
• [14] Dawidowski J.B., Błażejczak D., Śnieg M., Tomaszewicz T., Wereszczaka J.: Sprawozdanie merytoryczne z realizacji projektu badawczego nr 3P06 R 00724 pt.: Fizyko-mechaniczna charakterystyka właściwości podornej warstwy wybranych gleb rejonu zachodniopomorskiego na użytek przyszłej bazy danych. 2006, 44.
• [15] Horn R., Fleige H., Richter F.-H., Czyz E.A., Dexter A., Diaz-Pereira E., Dumitru E., Enarche R., Mayol F., Rajkai K., de la Rosa D., Simota C.: SIDASS project, Part 5: Prediction of mechanical strength of arable soils and its effects on physical properties at various map scales. Soil & Tillage Research, 2005, 82: 47–56.
• [16] Jones R.J.A., Spoor G., Thomasson A.J.: Vulnerability of subsoil in Europe to compaction: a preliminary analysis. Soil & Tillage Research, 2003, 73: 131-143.
• [17] USDA 2001. Soil Quality Test Kit Guide. [online]. [dostęp 18.10.2011]. Dostępny w Internecie http://soils.usda.gov/ msqi/assessment/files/test_kit_complete.pdf.