Zróżnicowanie ewapotranspiracji niektórych gatunków roślin uprawnych w warunkach różnego nawożenia

• Autorzy: Czyżyk F. , Steinhoff-Wrześniewska A.

Warianty tytułu

EN

Variety of evapotranspiration of certain cultivated plants in conditions of different fertilization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy wykazano zależność ewapotranspiracji rzeczywistej roślin od wielkości dawek i rodzaju stosowanych nawozów. Wielkość ewapotranspiracji określono na podstawie badań lizymetrycznych, przeprowadzonych w okresie od 1 IV 2002 r. do 31 VII 2007 r. W kolejnych latach lizymetry obsiane były mieszanką traw, kukurydzą, burakami cukrowymi, gorczycą białą, pszenżytem i rzepakiem ozimym. W celu zbadania wpływu nawożenia na wielkość infiltracji i ewapotranspiracji zastosowano wariant bez nawożenia, dwa warianty nawożenia organicznego kompostem: K1 – 10 g N•m^-2 i K2 – 15 g N•m^-2 oraz dwa warianty nawożenia mineralnego: NPK1 i NPK2 z równorzędnymi dawkami N w postaci saletry amonowej oraz PK w postaci superfosfatu i soli potasowej. Do obliczenia ewapotranspiracji rzeczywistej na podstawie pomiarów lizymetrycznych zastosowano wzór na infiltrację efektywną. Otrzymane wyniki wykazały, że nawożenie gleby jest czynnikiem zwiększającym ewapotranspirację rzeczywistą roślin uprawnych. Ze zwiększaniem dawek azotu występuje tendencja zwiększania się ewapotranspiracji, a wpływ na wielkość ewapotranspiracji ma nie tylko wielkość dawek azotu, ale także rodzaj nawozu, w którym zostały zastosowane. Ewapotranspiracja roślin uprawnych nawożonych kompostem była większa niż w przypadku ich nawożenia równorzędnymi dawkami nawozów w formie mineralnej.

EN

The paper shows the dependence of real evapotranspiration of plants on the dosage levels and the type of fertilizers used. The evapotranspiration volume was determined on the basis of lisimetric studies carried out between 1 April 2002 and 31 July 2007. In the following years lisimeters was sown with a mixture of grass, corn, sugar beet, yellow mustard, triticosecale and winter oilseed rape. In order to investigate the effect of fertilization on the amount of infiltration and evapotranspiration, a variant without fertilization was applied, two variants of organic fertilization with compost: K1 – 10 g N•m^-2 i K2 – 15 g N•m^-2 and two variants of mineral fertilization: NPK1 and NPK2 with equivalent N doses in the form of ammonium nitrate and PK in the form of superphosphate and potassium salt. For the calculation of real evapotranspiration on the basis of lisimetric measurements, an effective infiltration pattern was used. The results showed that soil fertilization was a factor that increased actual evapotranspiration from the crop area. With the increase in nitrogen doses tend to increase evapotranspiration and the effect on evapotranspiration is not only the amount of nitrogen doses, but also the type of fertilizer in which they are used. The evapotranspiration of crops fertilized with compost was greater than in the case of their fertilization with equivalent doses in mineral form of fertilizers.

Słowa kluczowe

PL

badania lizymetryczne; ewapotranspiracja; infiltracja; nawożenie organiczne; nawożenie mineralne; opady atmosferyczne

EN

evapotranspiration; infiltration; lysimeters experiments; organic fertilization; mineral fertilization; precipitation

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 17, z. 4
• Strony: 25--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Czyżyk F.

• Dolnośląski Ośrodek Badawczy ITP we Wrocławiu, ul. Heleny Motykówny 7, 51-209 Wrocław

autor

Steinhoff-Wrześniewska A.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski Ośrodek Badawczy we Wrocławiu

Bibliografia

• BEN MANSOUR S., KORICHI R. 2013. Etude de l'évapotranspiration réelle liée à l'évapotranspiration potentielle et à la production agricole phoenicicole à l'échelle de l'écosystème de l' ITAS. Mise au point d'un modèle basé sur la consommation de l'eau et la production agricole [Study of real évaporometer attached with potential evapotranspiration and with agricultural and phoenicicol production with shedule of ecosystem of ITAS. Using a modal based on consummation of water and agricultural production] [online]. [Dostęp 02.08.2013]. Dostępny w Internecie: https://bu. univouargla.dz/master/pdf/master_benmansour_korichi.pdf?idmemoire=4064
• BOUCHET R.J. 1963. Évapotranspiration réelle et potentielle, signification climatique [Actual and potential evapotranspiration, climate significance] [online]. Berkeley. Calif. Int. Assoc. Sci. Hydrol. Proc. Symp. Publ. No. 62 (1963) s. 134–142. [Dostęp 02.08.2017]. Dostępny w Internecie: iahs.info/uploads/dms/iahs_062_0134.pdf
• CZYŻYK F., ŚWIERKOT Z. 2017. Recharging infiltration of precipitation water through the light soil, in the absence of surface runoff. Journal of Water and Land Development. No. 32 ss. 25–30. DOI 10.1515/jwld-2017-0003.
• DĄBROWSKA-ZIELIŃSKA K. 1995. Szacowanie ewapotranspiracji wilgotności gleb i masy zielonej łąk na podstawie zdjęć satelitarnych [Estimation of evapotranspiration of soil moisture and mass of green meadows based on satellite imagery]. Wrocław. NOAA. PAN – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania. Prace Geograficzne. Nr 165. ISSN 0373-6547 ss. 82.
• GĄSIOREK E., KAMIŃSKA J., MUSIAŁ E. 2008. Modelowanie ewapotranspiracji wskaźnikowej w różnych regionach Polski [Modeling evapotranspiration indicator in different regions of Poland]. Kraków. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 7 s. 69–80.
• GRAF R., KRAJEWSKI I. 2013. Kształtowanie się elementów bilansu wodnego w zlewni Mogilnicy na podstawie badań symulacyjnych [Forming of water balance elements in the Mogilnica catchment on the basis of simulating investigations]. Nauka Przyroda Technologie. T. 7. Z. 1 s. 1–11.
• KACZOROWSKA Z. 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim [Precipitation in Poland in long term cross-section]. Przegląd Geograficzny. Nr 33. ISSN-0033-2143 ss. 112.
• KASPERSKA-WOŁOWICZ W., ŁABĘDZKI L. 2004. Porównanie ewapotranspiracji wskaźnikowej według Penmana i Penmana-Monteitha w różnych regionach Polski [Comparison of Penman and PenF.man-Monteith evapotranspiration ratios in different regions of Poland]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T 4. Z. 2a (11) s. 123–136.
• ŁABĘDZKI L. 1997. Potrzeby nawodnień użytków zielonych, uwarunkowania przyrodnicze i prognostyczne [The needs of grassland irrigation, natural and prognostic conditions]. Rozprawy Habilitacyjne. Falenty. Wydaw. IMUZ. ISBN 83-85735-51-8 ss. 170.
• ŁABĘDZKI L., BĄK B., KANECKA-GESZKE E. 2012. Wielkość i zmienność ewapotranspiracji wskaźnikowej według Penmana-Monteitha w okresie wegetacyjnym w latach 1970–2004 w wybranych rejonach Polski [Size and volatility of evapotranspiration indicator according to Penman- Monteith in the vegetation period 1970–2004 in selected regions of Poland]. Woda-Środowisko- Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 2 (38) s. 159–170.
• MISZTAL A. 2000. Odpływ wody i ewapotranspiracja w warunkach zróżnicowanego użytkowania gleby górskiej w rejonie Małych Pienin [Water outflow and evapotranspiration under differentiated use of mountainous soil in the area of Małe Pieniny]. Rozprawy Habilitacyjne. Falenty. Wydaw. IMUZ ss. 113.
• MLADENOVA B., VARLEV I. 2007. Impact of extreme climate years on relative „yield –evapotranspiration” relationships. Journal of Water and Land Development. No. 11 s. 71–77.
• SZAJDA J. 2006. Ocena ewapotranspiracji rzeczywistej użytków zielonych na podstawie plonu aktualnego [Evaluation of evapotranspiration of actual grassland based on actual yield]. WodaŚrodowisko-Obszary Wiejskie. T. 6. Z. 1 (16) s. 403–412.
• ZOTARELLI L., DUKES M.D., ROMERO C.C, MIGLIACCIO K.W., MORGAN K.T. 2010. Step by step calculation of the Penman_Monteith ewapotranspiration (FAO-56 Method) University of Florida (IFAS Extention) [online]. [Dostęp 04.05.2017]. Dostępny w Internecie: http://edis.ifas.ufl.edu/ pdffiles/ae/ae45900.pdf
• ŻYROMSKI A., SZULCZEWSKI W., BINIAK-PIERÓG M., OKRASIŃSKA H. 2012a. Prosty model ewapotranspiracji dla wybranych roślin energetycznych [Simple model of evapotranspiration of selected energy plants]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 2 (38) s. 391–399.
• ŻYROMSKI A., SZULCZEWSKI W., BINIAK-PIERÓG M., OKRASIŃSKA H. 2012b. Zastosowanie modelu WSMT do oceny ewapotranspiracji miskanta i topinamburu [WSMT model application for topinambur and giant chinese silver grass evapotranspiration estimation]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 2 (38) s. 401–409.