Ewolucja struktury morfologicznej zabudowy kwartałowej Wrocławia na przykładzie obszaru pomiędzy ulicami Ducha Świętego, Kraińskiego, Jana Ewangelisty Purkyniego, placem Nowy Targ oraz Piaskową. Część 1

• Autorzy: Kleszcz Justyna

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0016.2608

Warianty tytułu

EN

Evolution of morphological analysis of Wrocław quarter development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł stanowi kolejny z cyklu tekstów podejmujących kwestię kompleksowej analizy procesu przekształceń w sposobie zagospodarowania kwartałów zabudowy śródmiejskiej na przykładzie Wrocławia. Ma on na celu ukazanie przekształceń, jakim podlega zabudowa w obszarze staromiejskim od momentu pojawienia się pierwszych form zabudowy na analizowanym obszarze, poprzez wytyczenie miasta lokacyjnego, aż do czasów współczesnych. Analizy dokonano na przykładzie wrocławskiego kwartału położonego w obrębie miasta lokacyjnego i ograniczonego ulicami Ducha Świętego, Kraińskiego, Jana Ewangelisty Purkyniego, placem Nowy Targ oraz Piaskową, czyli obszaru istotnego historycznie dla miasta ze względu na położenie bezpośrednio przy murach miejskich od strony Ostrowa Tumskiego.

EN

The paper is another in a series of texts dealing with the issue of a comprehensive analysis of the transformation process in the way of developing downtown quarters on the example of Wrocław. It aims to show the transformations that the old town area development have undergone since the appearance of the first forms of buildings in the analyzed area, through the delineation of the chartered town, up to the present day. The analysis was carried out on the example of the quarter in Wrocław, located within the charter city and limited by streets: Ducha Świętych, Kraińskiego, Jana Ewangelisty Purkynie, Nowy Targ Square and Piaskowa, i.e. an area historically significant for the city due to its location directly at the city walls from the side of Ostrów Tumski.

Słowa kluczowe

PL

Wrocław; kwartał; parcelacja; urbanistyka; Brama Piaskowa; Hala Targowa

EN

Wrocław; quarter; parcelling; urban design; Sand Gate; Market Hall

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2023
• Tom: R.27, nr 3
• Strony: 2--7
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., il.

Twórcy

autor

Kleszcz Justyna

• Politechnika Opolska, Wydział Budownictwa i Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-7571-6367

Bibliografia

• [1] Chorowska M., 2010. Rekonstrukcja sieci dróg Wrocławia w XIII w., Piekalski J. i Wachowski K. (red.), Ulice średniowiecznego Wrocławia, „Seria Wratislavia Antiqua”, t. 11, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, s. 76-89.
• [2] Kmiecik P., Szwed R., 2022. Wczesnośredniowieczne znaki garncarskie z wykopalisk przy pl. Nowy Targ we Wrocławiu, „Szkło i Ceramika”, (3), s. 43-46.
• [3] Eysymontt R., 2006. Wrocławski Nowy Targ. Jego dzieje i rewaloryzacja, „Quart” (1), s. 55-73.
• [4] Eysymontt R., Krzywka Ł., 2006. Plac Nowy Targ we Wrocławiu - reaktywacja?, „Ochrona Zabytków”, (2), s. 41-56.
• [5] Niezgoda J., 2005. Zmiany w zagospodarowaniu przestrzeni w rejonie placu Nowy Targ, Buśko C. (red.), Wschodnia strefa Starego Miasta we Wrocławiu w XII-XIV wieku. Badania na placu Nowy Targ, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, Wrocław, s. 69-84.
• [6] Buśko C., 2005. Wrocław u progu lokacji, Buśko C. (red.), Wschodnia strefa Starego Miasta we Wrocławiu w XII-XIV wieku. Badania na placu Nowy Targ, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, Wrocław, s. 177-194.
• [7] Piekalski J. i Wachowski K. (red.), 2010. Ulice średniowiecznego Wrocławia. „Seria Wratislavia Antiqua”, t. 11, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii.
• [8] Piekalski J., 2014. Praga, Wrocław i Kraków. Przestrzeń publiczna i prywatna w czasach średniowiecznego przełomu, „Złota Seria Uniwersytetu Wrocławskiego”, t. 8, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Wrocławskiego.
• [9] Kaźmierczak J., 1966-1970. Wrocław lewobrzeżny we wczesnym średniowieczu, cz. 1-2, Wrocław.
• [10] Młynarska-Kaletynowa M., 1986. Wrocław w XII-XIII wieku. Przemiany społeczne i osadnicze, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• [11] Goliński M., 1986. Fortyfikacje miejskie Wrocławia XIII-XIV w., „Studia i materiały do historii wojskowości”, t. XXIX, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 987, s. 23-42.
• [12] Romanow J., Romanow M., 2006. Średniowieczna studnia przy baszcie Bramy Piaskowej we Wrocławiu, „Silesia Antiqua”, t. 43, s. 121-127.
• [13] Romanow J., 2001. Chronologia Bramy Piaskowej w świetle wyników badań wykopaliskowych w roku 2000, „Silesia Antiqua”, t. 42, s. 133-147.
• [14] Bimler K., 1940. Die Schlesische Massive Wehrbauten, t. 1, Fürstentum Breslau, Heydebrand-Verlag: Breslau.
• [15] Kolouszek S., 2014. Fortyfikacje Festung Breslau, ARCHIWUM-SYSTEM, Jelenia Góra.
• [16] Goliński M., 2018. Przemiany placu w późnym średniowieczu i w czasach wczesnonowożytnych w świetle źródeł pisanych, Piekalski J. i Wachowski K. (red.), Rytm rozwoju miasta na kulturowym pograniczu. Studium strefy placu Nowy Targ we Wrocławiu, „Seria Wratislavia Antiqua”, t. 23, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, s. 195-209.
• [17] Goliński M., 1997. Socjotopografia późnośredniowiecznego Wrocławia (przestrzeń - podatnicy - rzemiosło), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• [18] Małachowicz M., 2018. Analiza architektoniczna przemian zabudowy wokół placu Nowy Targ w średniowieczu i w czasach wczesnonowożytnych, Piekalski J. i Wachowski K. (red.) Rytm rozwoju miasta na kulturowym pograniczu. Studium strefy placu Nowy Targ we Wrocławiu, „Seria Wratislavia Antiqua”, t. 23, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, s. 208-217.
• [19] Weiner B., 1562 (1862). Contrafactur der Stadt Breslau, Wyd. Carl Foerster 1826, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/120883/edition/110177#description [dostęp: 19.01.2023].
• [20] Vroom F.H., Gross F., 1587. Wratislavia. Braun G., Hogenberg F. (red.), „Civitates Orbis Terrarum”, t. 4, Kolonia 1588. https://polska-org.pl/798308,foto.html.
• [21] Werner F.B., 1750. „Topographia oder Prodromus Delineati Silesiae Ducatus”, t. 1, rękopis w zbiorach BUWr. https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/7114/edition/14302/content [dostęp: 20.01.2023].
• [22] Eysymontt R., 2011. Arsenał Piaskowy. Leksykon architektury Wrocławia, R. Eysymontt, J. Illkosz, A. Tomaszewicz, J. Urbanik (red.), Wydawnictwo Via Nova, Wrocław, s. 275
• [23] Sadebeck M., 1866. Plan von Breslau. Section 14, 15, Lith. Institut von Heinrich Putz, Breslau, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/37904/edition/40249/content [dostęp: 20.01.2023].
• [24] Małachowicz E., 1985. Stare miasto we Wrocławiu. Rozwój urbanistyczno-architektoniczny. Zniszczenia wojenne i odbudowa, PWN, Warszawa-Wrocław.
• [25] Lukaszewicz P (red.)., 2008. Ikonografia Wrocławia, t. 1. Grafika. Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław.
• [26] Gryglewska A., 2011. Hala targowa. Leksykon architektury Wrocławia, R. Eysymontt, J. Illkosz, A. Tomaszewicz, J. Urbanik (red.), Wydawnictwo Via Nova, Wrocław, s. 226-227.
• [27] Kleszcz J., 2022. Nowy kwartał Wrocławia - próba zdefiniowania typologii, „Builder”, 11 (304), s. 20-25.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"