Diversity of floristic composition of midfield baulks under different farming systems implemented on the outskirts of the Białowieża Forest

• Autorzy: Kiryluk Aleksander , Kołos Aleksander

Identyfikatory

DOI

10.24425/jwld.2023.148449

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A study was conducted on changes in the abundance and diversity of floristic composition in baulks and cultivated agrocenoses in the area of the village of Nowokornino, located on the outskirts of the Białowieża Forest. Within the geodesic area of the village, which covers approximately 1,100 ha, agricultural crops are grown under three farming systems: conventional farming, integrated farming and organic farming. In the study area, there are unique marginal ecosystems in the form of mid-field baulks on which various weed species of ecological importance occur. Three study plots were designated on the baulks, and three plots on field crops Floristic surveys were carried out in 2016, 2020 and 2022. The cover of individual species was estimated according to the 7-level Braun-Blanquette scale. A total of 91 plant species belonging to 6 phytosociological groups were found, with the Stellarietea mediae group having the highest species richness. The significance of differences in floristic richness between study and control plots was tested by one-way analysis of variance (ANOVA). Statistical analysis showed that the factors differentiating the floristic composition on the baulks were their location within the cultivated agrocenoses, natural soil abundance and interaction with fertiliser factors. The highest species abundance of plants defined as weeds, occurred in fields under the integrated farming system (58 species), the lowest in fields under the conventional system (39 species). The vegetation of the baulks and adjacent arable fields was dominated by plants representing mainly three types of ecological strategies: C, R and C-R.

Słowa kluczowe

EN

agrocenosis; baulk; biodiversity; farming system; segetal flora

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2023
• Tom: no. 59
• Strony: 248--256
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kiryluk Aleksander

• Bialystok University of Technology, Faculty of Civil Engineering and Environmental Sciences, 45E Wiejska St, 15-351 Białystok, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-7587-4851

autor

Kołos Aleksander

• Bialystok University of Technology, Department of Forest Environment, Białystok, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-9463-9694

Bibliografia

• Benton, T.G., Vickery, J.A. and Wilson, J.D. (2003) “Farmland biodiversity: Is habitat heterogeneity the key?,” Trends in Ecology and Evolution, 18, 4, pp. 182–188.
• Braun-Blanquet, J. (1964) Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde [Plant sociology. Basic principles of vegetation science]. Vien–New York: Springer Verlage.
• Brągiel, P. and Trąba, C. (2013) “Flora łąk Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki w Odrzechowej objętych programem rolnośrodowiskowym [Flora of meadows of the Institute’s Experimental Station in Odrzechowa involved in agri-environmental programme],” Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 13, 1(41), pp. 15–30.
• Corbit, M., Marks, P.L. and Gardescu, S. (1999) “Hedgerows as habitat corridors for forest herbs in central New York, USA,” Journal of Ecology, 87(2), pp. 220–232.
• Dajdok, Z. (2020) Szata roślinna liniowych środowisk marginalnych w krajobrazie rolniczym w zależności od ich struktury, funkcji i cech otoczenia [Vegetation of seminatural field margins in relation to their structure, function and the surrounding land-use]. Studia Naturae, 63. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Biologii Środowiskowej, Kraków: Instytutu Ochrony Przyrody PAN.
• EC (no date) Agriculture and rural development. Sustainable land use (greening). Brussels: European Commission. Available at: https://agriculture.ec.europa.eu/common-agricultural-policy/income-support/greening_en (Accessed: March 20, 2023).
• Feledyn-Szewczyk, B. (2007) “Weed infestation in spring wheat cultivated in organic crop production system in comparison with other crop production,” Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 52(3). Available at: https://doi.org/10.2478/v10045-012-0078-4.
• Grime, J.P. (2001) Plant strategies, vegetation processes, and ecosystem properties. Chichester: Wiley.
• GUGiK (no date) geoportal.gov.pl. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Available at: https://www.geoportal.gov.pl/ (Accessed: July 07, 2023).
• GUS (2020) Rocznik statystyczny rolnictwa 2020 [Statistical yearbook of agriculture 2020]. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Available at: https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5515/6/14/1/rocznik_statystyczny_rolnictwa_2020.pdf (Accessed: April 10, 2023).
• Horn, H.S., Nathan, R. and Kaplan, S.R. (2001) “Long-distance dispersal of tree seeds by wind,” Ecological Research, 16, pp. 877–885.
• Ihse, M. (1996) “Monitoring cultural landscape in Sweden – methods and data for changes in land use and biotopes,” in R.H.G. Jongman (ed.) Ecological and landscape consequences of land use change in Europe. Tilburg, The Netherlands: ECNS, pp. 103–129.
• Ivașcu, C. and Rákosy, L. (2015) “Baulks, cultural heritage elements as ecological corridors in some traditional Romanian landscapes,” Studia Universitatis Babes-Bolyai Biologia, 60(1), pp. 137–153.
• Janicka, M., Pawluśkiewicz, B. and Gnatowski, T. (2023) “Preliminary results of the introduction of dicotyledonous meadow species,” Sustainability, 15(4), 3231. Available at: https://doi.org/10.3390/su15043231.
• JASP Team (2022) JASP (Version 0.16.2) [Computer software]. Available at: https://jasp-stats.org/ (Accessed: June 06, 2023).
• Kapeluszny, J. and Haliniarz, M. (2010) “Ekspansywne i zagrożone gatunki flory segetalnej w środkowowschodniej Polsce [Expansive and treatend segetal flora species in middle-eastern Poland],” Annales UMCS, Sect. E, Agricultura, 65(1), pp. 27–33.
• Kiryluk, A. and Kostecka, J. (2022) “Sustainable development in rural areas in the perspective of a decade of ecosystem restoration,” Ekonomia i Środowisko, 83 pp. 117–148. Available at: https://doi.org/10.34659/eis.2022.83.4.535.
• Kozłowski, S. (2004) “Ochrona różnorodności biologicznej i georóżnorodności, jako element zrównoważonego rozwoju Europy [Conservation of biodiversity and geodiversity as part of sustainable development of Europe],” in T.J. Chmielewski (ed.) Problemy organizacji i funkcjonowania systemu ostoi siedliskowych Natura 2000 w Polsce [The problems of organization and functioning of a habitat sites system Natura 2000 in Poland], Zeszyty Naukowe PAN, 38, pp. 13–34.
• Kryszak, A. et al. (2017) “Zróżnicowanie florystyczne miedz śródpolnych [Floristic diversity of field balks],” Fragmenta Agronomica, 34(4), pp. 67–76.
• Kuś, J. (2015) “Glebowa materia organiczna – znaczenie, zawartość i bilansowanie [Soil organic matter – the importance, comntent and balancing],” Studia i Raporty IUNG-PIB, 45(19), pp. 27–53.
• Ługowska, M., Pawlonka, Z. and Skrzyczyńska, J. (2016) “The effects of soil conditions and crop types on diversity of weed communities,” Acta Agrobotanica, 69(4), 1687, pp. 1–9. Available at: http://dx.doi.org/10.5586/aa.1687.
• Maarel van der, E. (1979) “Transformation of cover-abundance values in phytosociology and its effects on community similarity,” Ecology, 39, pp. 97–114.
• Marczewska-Kolasa, K. (2021) Chwasty oporne i odporne – jak z nimi walczyć? [Resistant and resistant weeds – how to fight them?]. Available at: https://www.e-pole.pl/uprawy/chwasty-oporne-i-odporne-jak-z-nimi-walczyc (Accessed: March 20, 2023).
• Marshall, E.J.P. (2002). “Introducing field margin ecology in Europe,” Agriculture Ecosystems and Environment, 89(1/2) pp. 1–4.
• Matuszkiewicz, W. (2017) Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski [Guide to the identification of plant communities of Poland]. Vademecum Geobotanicum, 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• MRiRW (2019) Materiał informacyjny dotyczący płatności z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska (zazielenienie) [Information material on payments for agricultural practices beneficial for the climate and the environment (greening). Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Available at: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/platnosc-za-zazielenienie2. (Accessed: April 12, 2023).
• PN-R-04020:1994/Az1:2004 (2004) Analiza chemiczno-rolnicza gleby – Oznaczanie zawartości przyswajalnego magnezu [Chemical and agricultural analysis of soil – Determination of available magnesium content]. Warszawa: Polski Komitet Normalizacyjny.
• PN-R-04022:1996/Az1:2002 (2002) Analiza chemiczno-rolnicza gleby – Oznaczanie zawartości przyswajalnego potasu w glebach mineralnych [Chemical and agricultural analysis of soil – Determination of available potassium content]. Warszawa: Polski Komitet Normalizacyjny.
• PN-R-04023:1996 (1996) Analiza chemiczno-rolnicza gleby – Oznaczanie zawartości przyswajalnego fosforu w glebach mineralnych [Chemical and agricultural analysis of soil – Determination of available phosphorus content]. Warszawa: Polski Komitet Normalizacyjny.
• PN-Z-19012:2020-02 (2020) Jakość gleby – Oznaczanie składu granulometrycznego mineralnego materiału glebowego – Metoda dyfrakcji laserowej [Soil quality – Determination of the granulometric composition of mineral soil material – Laser diffraction method]. Warszawa: Polski Komitet Normalizacyjny.
• Podani, J. (1993) “SYN-TAX 5.0: Computer programs for multivariate data analysis in ecology and systematics,” Abstracta Botanica, 17, pp. 289–302.
• Rutkowski, L. (2013) Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej [Key to identifying vascular plants in lowland Poland]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Shannon, C. (1948) “A mathematical theory of communication,” Bell System Technical Journal, 27, pp. 379–423, 623–656.
• Skrajna, T. and Bogusz, A. (2020) “Floral diversity of plant communities in field balks,” Studia Quaternaria, 37(1), pp. 45–50. Available at: https://doi.org/10.24425/sq.2019.126393.
• Stalenga, J., Brzezińska, K. and Jarzombkowski, F. (2016) Metodyka systemu monitoringu efektów bioróżnorodnościach programu rolnośrodowiskowego. Ocena stanu przyrody obszarów wiejskich [A methodology for a monitoring system for the biodiversity effects of an agri-environmental program. Assessment of the state of nature of rural areas]. Puławy: IUNG.
• Szulc, W. (2002) “Skład granulometryczny gleb [Granulometric composition of soils],” in S. Mercik (ed.) Chemia rolna. Podstawy teoretyczne i praktyczne [Agricultural Chemistry. Theoretical and practical fundamentals]. Warszawa: SGGW, pp. 139–154.
• Tryjanowski, P. et al. (2011) “Zagrożenia różnorodności biologicznej w krajobrazie rolniczym: czy badania wykonywane w Europie Zachodniej pozwalają na poprawną diagnozę w Polsce? [Threats to biodiversity in farmland: are results from western Europe good solutions for Poland?],” Polish Journal of Agronomy, 7, pp. 113–119.
• Warcholiński, U. (1994) “Właściwości zagrożonych gatunków flory segetalnej środkowej Polski i możliwości ich ochrony [Characteristics of endangered species of segetal flora of central Poland and possibilities for their protection],” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Biologica et Oecologica, 1, pp. 71–95.
• Zbyryt, A. (2023) Nieużytki życia – miedze i zadrzewienia [Wastelands of life – balks and woodlots]. Available at: https://www.kpodr.pl/nieuzytki-zycia-miedze-i-zadrzewienia/ (Accessed: April 25, 2023).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).