Znaczenie wsparcia społecznego udzielanego żołnierzom Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej po powrocie z operacji wojskowych w kontekście redukcji stresu

• Autorzy: Szykuła-Piec B. , Kopera A.

Warianty tytułu

EN

Social support given to the soldiers of the Polish Armed Forces returning from the military operations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano zagadnienie wsparcia społecznego oraz pomocy psychologicznej jako ważnego elementu procesu wzmacniania sfery psychosomatycznej organizmu po powrocie z misji wojskowych. Zwrócono w nim uwagę na specyfikę misji wojskowych oraz konsekwencje, jakie niosą za sobą w sferze psychofizycznej - ze szczególnym uwzględnieniem zespołu stresu pourazowego (PTSD). Niewątpliwie na odpowiednią kondycję zdrowia wpływ mają źródła formalne i nieformalne wsparcia. Współtowarzysze z misji i dowódcy to osoby tzw. pierwszego kontaktu, które mogą udzielić natychmiastowej pomocy, co potwierdzają badania przeprowadzone przez autorów. W pierwszej części opracowania znalazły się podstawowe informacje dotyczące Sił Zbrojnych RP oraz przegląd wybranych misji. Następnie przedstawiono główne zagadnienia związane ze stresem bojowym oraz zespołem stresu pourazowego jako reakcjami organizmu na przebywanie poza granicami kraju i uczestnictwo w misjach wojskowych. Całość opracowania zamyka przedstawienie formalnych i nieformalnych podmiotów zapewniających wsparcie żołnierzom korpusu misyjnego, m.in. przy wykorzystaniu materiału badawczego - wywiadów przeprowadzonych z uczestnikami misji.

EN

The paper presents the idea of the social and psychological support as the very important element necessary for the strengthening of the psychosomatic part of the soldiers organism. The attention was paid on the specific kind of military operations and the consequences they bring, regarding the psychophysical sphere, especially considering the Post Traumatic Stress Disorder (PTSD). Undoubtedly, the formal and informal sources of the support have the big influence on the soldiers health. The key role is paid by the co-combatants as well as the commanders, who are the first contact persons to provide the aid . It has been proved by the research which have been conducted by the authors. The first part of the paper describes the Polish Armed Forces and reviews the selected military operations. Then the authors present the main issues connected with the combat stress and the PTSD as the organism reactions on participation in the military operations and on staying abroad. At the end, the authors present formal and informal bodies supporting the soldiers coming from the operations, i.a. using the research material such as interviews with the soldiers.

Słowa kluczowe

PL

wsparcie społeczne; pomoc psychologiczna; Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej; stres bojowy; zespół stresu pourazowego; operacje wojskowe

EN

social support; psychological aid; Polish Armed Forces; combat stress; post-traumatic stress disorder; military operations

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 67 (tom 3)
• Strony: 135--153
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szykuła-Piec B.

• Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Cywilnego Szkoła Główna Służby Pożarniczej

autor

Kopera A.

• Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Bibliografia

• [1] Adamski F., Socjologia małżeństwa i rodziny. Wprowadzenie, PWN, Warszawa 1984.
• [2] Borkowski J., Kompetencje menadżerskie dowódcy [w:] Słownik terminów z zakresu psychologii dowodzenia i zarządzania, J. Borkowski, M. Dyrda, L. Konarski, B. Rokicki (red.), AON, Warszawa 2000.
• [3] Dudek B., Zaburzenia po stresie traumatycznym, GWP, Gdańsk 2003.
• [4] Hart A.D., Adrenalina a stres, Wydawnictwo W drodze, Poznań 2005.
• [5] Heitzman J., Zaburzenia potraumatyczne − możliwości psychoterapeutyczne, przegląd koncepcji [w:] Strelau J., Zawadzki B., Kaczmarek M. [red.], Konsekwencje psychiczne traumy, SCHOLAR, Warszawa 2009.
• [6] Figley Ch. R., Nash W. P., Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka i terapia, red. S. Ilnicki, PWN, Warszawa 2010.
• [7] http://www.sw.gov.pl/uploads/5846de2e_1ed0_456e_8437_213cc 0a80015_ulotka_stres_traumatyczny.pdf (dostęp: 02.05.2018).
• [8] Jureńczyk Ł., Użycie Polskiego Kontyngentu Wojskowego w misjach pokojowych i stabilizacyjnych w południowo-zachodniej Azji w pierwszej dekadzie XXI wieku. Od zaangażowania do wycofania, www.rocznikbezpieczenstwa. dsw.edu.pl/fileadmin/user_upload/.../2011_14.pdf, s. 229 (dostęp: 27.11.2017).
• [9] Korzeniowski R, Wstęp do metodologii badań bezpieczeństwa narodowego, Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2013 .
• [10] Kopera A., Wsparcie społeczne udzielane żołnierzom Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej po powrocie z operacji wojskowych, niepublikowana praca magisterska.
• [11] Lemanowicz P., Daroszewska T., Stres i pomoc psychologiczna w misjach wojskowych, Ministerstwo Obrony Narodowej, Departament Wychowania i Promocji Obronności, Warszawa 2004.
• [12] Lipczyński A., Psychologiczna interwencja w sytuacjach kryzysowych, Difin, Warszawa 2007.
• [13] Lis-Turlejska M., Traumatyczny stres. Koncepcje i badania, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa 1998.
• [14] Nash W. P., Stresowy wojny [w:] Ilnicki S. [red.], Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka i terapia, PWN, Warszawa 2010.
• [15] Ogińska-Bulik N., Stres zawodowy w zawodach usług społecznych Źródła – Konsekwencje – Zapobieganie, Warszawa 2006.
• [16] Piotrowski A., Psychospołeczne konsekwencje stresu operacyjno-bojowego, Zeszyty Naukowe WSOWL 2012, nr 2 (164).
• [17] Ratajczak Z., Stres przeklęty – stres błogosławiony. O psychologicznych mechanizmach zaradności w sytuacjach zagrożenia [w:] Heszen-Niejodek I. [red.]: Teoretyczne i kliniczne problemy radzenia sobie ze stresem, Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań 2002.
• [18] Rawski A. Z., Oblicza misji, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2010.
• [19] Sęk H., Rola wsparcia społecznego w sytuacjach stresu życiowego. O dopasowaniu wsparcia do wydarzeń stresowych [w:] Sęk H., Cieślak R. (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, PWN, Warszawa 2004.
• [20] Zawadzki B., Strelau J., Zaburzenia pourazowe jako następstwo kataklizmu, http://www.pan.poznan.pl/nauki/N_208_03_Zawadzki.pdf (dostęp: 02.05.2018).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).