Fitokumulacja metali ciężkich w wybranych gatunkach ziół

• Autorzy: Rajfur M.

Identyfikatory

DOI

10.2429/proc.2015.9(2)080

Warianty tytułu

EN

Heavy metals phytocumulation in selected species of herbs

• Konferencja: ECOpole’15 Conference (14-16.10.2015, Jarnoltowek, Poland)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena fitokumulacji metali ciężkich w wybranych gatunkach ziół. Do badań pobrano pięć gatunków ziół wieloletnich: Mentha piperita L., Mentha rotundifolia (L.) Huds., Melissa officinalis L., Origanum vulgare, Rosmarinus officinalis, Thymus vulgaris L. Z poletka doświadczalnego położonego w Opolu (południowo-zachodnia Polska) pobrano próbki liści ziół oraz pięć zintegrowanych próbek gleby. W materiale badawczym pobranym w sierpniu 2015 roku, po mineralizacji w mineralizatorze mikrofalowym, oznaczono metale ciężkie: Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb z wykorzystaniem aparatu AAS iCE 3500 firmy Thermo Electron Corporation (USA). Wyniki przeprowadzonych badań zinterpretowano, wykorzystując współczynnik fitokumulacji (WF) i współczynnik specyficznej kumulacji (CSRA). Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono m.in., że Thymus vulgaris L. intensywnie akumulował żelazo, natomiast ołów jest pierwiastkiem, który był w średnim stopniu kumulowany przez Origanum vulgare i Mentha rotundifolia (L.) Huds. Wybrane gatunki ziół ze względu na możliwość selektywnego akumulowania metali ciężkich mogą być wykorzystywane m.in. w biomonitoringu i fitoremediacji gleb terenów zurbanizowanych.

EN

The aim of the study was the assessment of phytocumulation of heavy metals in selected species of herbs. The study used five species of perennial herbs: Mentha piperita L., Mentha rotundifolia (L.) Huds., Melissa officinalis L., Origanum vulgare, Rosmarinus officinalis, Thymus vulgaris L. From plot situated in Opole (south-western Poland) from which the samples of leaves of herbs were collected were also collected five integrated soil samples. In the studied material collected in August 2015, after mineralization in microwave mineraliser were determined heavy metals: Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb using the AAS iCE 3500 device from Thermo Electron Corporation (USA). Results of this study were interpreted using phytocumulation factor (WF) and coefficient of specific relative accumulation (CSRA). Based on the obtained results it was stated i.a. that Thymus vulgaris L. intensively accumulated iron, whereas lead is an element that was moderately accumulated by Origanum vulgare and Mentha rotundifolia (L.) Huds. Selected species of herbs, because of the possibility of selective accumulation of heavy metals, may be used i.a. in biomonitoring and phytoremediation of soils in urban areas.

Słowa kluczowe

PL

zioła; fitokumulacja; metale ciężkie; współczynnik fitokumulacji; WF; współczynnik specyficznej kumulacji; CSRA

EN

herbs; phytocumulation; heavy metals; phytocumulation coefficient; WF; specific phytocumulation coefficient; CSRA

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 9, No. 2
• Strony: 685--692
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., wykr., tab.

Twórcy

autor

Rajfur M.

• Samodzielna Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej, Uniwersytet Opolski, ul. kard. B. Kominka 6, 45-032 Opole, tel. [phone]

Bibliografia

• [1] Rajfur M, Kłos A, Gawlik D, Hyšplerova L, Wacławek M. Akumulacja metali ciężkich w mchach Pleurozium schreberi eksponowanych w pobliżu toru wyścigów samochodowych w Kamieniu Śląskim. Proc ECOpole. 2010;4(2):477-482. http://tchie.uni.opole.pl/PECO10_2/PECO_2010_2_p1.pdf.
• [2] Galal TM, Shehata HS. Bioaccumulation and translocation of heavy metals by Plantago major L. grown in contaminated soils under the effect of traffic pollution. Ecol Indicat. 2015;48:244-251. DOI: 10.1016/j.ecolind.2014.08.013.
• [3] Polechońska M, Zawadzki K, Samecka-Cymerman A, Kolon K, Klink A, Krawczyk J, et al. Evaluation of the bioindicator suitability of Polygonum aviculare in urban areas. Ecol Indicat. 2013;24:552-556. DOI: 10.1016/j.ecolind.2012.08.012.
• [4] Swaileh KM, Hussein RM, Abu-Elhaj S. Assessment of heavy metal contamination in roadside surface soil and vegetation from the West Bank. Archiv Environ Contamin Toxicol. 2004;47(1):23-30. http://www.researchgate.net/publication/8366132_Assessment_of_Heavy_Metal_Contamination_in_Roadside_Surface_Soil_and_Vegetation_from_the_West_Bank.
• [5] Malawska M, Wilkomirski B. An analysis of soil and plant (Taraxacum officinale) contamination with heavy metals and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in the area of the railway junction Ilawa Glowna, Poland. Water Air Soil Pollut. 2001;127:339-349. DOI: 10.1023/A:1005236016074.
• [6] Królak E. Accumulation of Zn, Cu, Pb and Cd by Dandelion (Taraxacum offi cinale Web.) in environments with various degrees of metallic contamination. Pol J Environ Stud. 2003;12(6):713-721. http://www.pjoes.com/pdf/12.6/713-721.pdf.
• [7] Akoumianaki-Ioannidou A, Kalliopi P, Pantelis B, Moustakas N. The effects of Cd and Zn interactions on the concentration of Cd and Zn in sweet bush basil (Ocimum basilicum L.) and peppermint (Mentha piperita L.). Fresenius Environ Bull. 2015;24(1):77-83.
• [8] Radanović D, Antić-Mladenović S, Jakovljević M, Maksimović S. Content of Pb, Ni, Cr, Cd and Co in peppermint (Mentha piperita L.) cultivated on different soil types from Serbia. Rostlinna Vyroba. 2001;47(3):111-116.
• [9] Dghaim R, Al Khatib S, Rasool H, Khan MA. Determination of heavy metals concentration in traditional herbs commonly consumed in the United Arab Emirates. J Environ Public Health. 2015; Article number 973878. DOI: 10.1155/2015/973878.
• [10] Zheljazkov VD, Jeliazkova EA, Kovacheva N, Dzhurmanski A. Metal uptake by medicinal plant species grown in soils contaminated by a smelter. Environ Experimen Bot. 2008;64(3):207-216. DOI: 10.1016/j.envexpbot.2008.07.003.
• [11] Wiseman CLS, Zereini F, Püttmann W. Traffic-related trace element fate and uptake by plants cultivated in roadside soils in Toronto, Canada. Sci Total Environ. 2013;442:86-95. DOI:10.1016/j.scitotenv.2012.10.051.
• [12] Polska Norma PN-ISO 11465, Oznaczanie zawartości suchej masy gleby i wody w glebie w przeliczeniu na suchą masę gleby, 1999.
• [13] Instrukcja obsługi aparatu AAS iCE 3500 firmy Thermo Scientific. Warszawa: Spectro-Lab; 2013.
• [14] Parzych A. Ocena zawartości oraz porównanie właściwości fitokumulacyjnych niklu w wybranych roślinach leczniczych Doliny Słupi. Bromat Chem Toksykol. 2014;XLVII(1):106-113. http://www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2014/BR%201-2014%20s_%20106-113.pdf.
• [15] Łaszewska A, Kowal J, Wiechuła D, Kwapuliński J. Kumulacja metali w wybranych gatunkach roślin leczniczych z terenu Beskidu Śląskiego i Beskidu Żywieckiego. Prob Ekol. 2007;11(6):285-291. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-article-BAR0-0032-0102.
• [16] Rochem R, Kwapuliński J, Kowal J, Zielonka M, Librowska G, Suchocka D, et al. Charakterystyka ekotoksykologiczna środowiska przyrodniczego w zasięgu oddziaływania punktowego źródła emisji niklu. J Ecol Health. 2011;15(1):13-18. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-article-BAR8-0011-0011.
• [17] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 w sprawie maksymalnych maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności. http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20030370326.
• [18] Rozporządzenie Ministra środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi. http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20021651359.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.