Racjonalna technologia rewitalizacji wybranych ekosystemów wodnych

• Autorzy: Eymontt Andrzej , Wierzbicki Krzysztof
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Destrukcyjna działalność człowieka w odniesieniu do ekosystemów wodnych skutkuje znacznymi stratami gospodarczymi ujawniającymi się w postaci zanieczyszczenia źródeł wody, pogarszając jej jakość, a tym samym jej dostępność w jeziorach, zbiornikach wodnych, a nawet w glebie. Stąd też wynika potrzeba systematycznie prowadzonej rewitalizacji czy też rekultywacji ekosystemów wodnych. Tego typu działania, aby były racjonalne wymagają szczegółowego rozeznania przyczyn, a następnie zastosowania odpowiedniej technologii. Potrzeba ww. działań wynika z zauważalnych w ostatnich latach zmian pogodowych, m.in. w Polsce, a także zanieczyszczeń środowiska zwiększających eutrofizację wody w zbiornikach i stymulującą rozwój niektórych gatunków sinic. Sinice te mogą być przyczyną groźnego zatrucia wody, szczególnie w zbiornikach zasilających wodociągi. Zapobieganie eutrofizacji i rozwojowi sinic jest bardziej racjonalnym działaniem niż ich późniejsza eliminacja. Dlatego też opracowano racjonalną, kompleksową technologię usuwania osadów dennych i ich przetwarzania na nawóz organiczno-mineralny o właściwościach zbliżonych do obornika. Zastosowanie tej technologii zapobiega ww. negatywnym skutkom, a ponadto przyczynia się do spełnienia zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej i Zarządzeń Krajowych dotyczących poprawy parametrów sanitarnych zasobów wody powierzchniowej. Dodatkowo, stwarza możliwości poprawy struktury gleb w Polsce dzięki dostarczeniu węgla organicznego, którego ubytek stwierdzono m.in. również w glebach UE. Te nowe możliwości rewitalizacji nie były dotychczas znane i umożliwiają w znacznym stopniu zachowanie wymagań środowiskowych przy rewitalizacji zbiorników wodnych i gleby.

Słowa kluczowe

PL

gospodarka wodna; ekosystem wodny; rewitalizacja zbiorników wodnych

EN

water management; water ecosystems; revitalization of water reservoirs

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 5 (67)
• Strony: 16--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Eymontt Andrzej

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Oddział w Warszawie, ul. Rakowiecka 32

autor

Wierzbicki Krzysztof

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Oddział w Warszawie, ul. Rakowiecka 32

Bibliografia

• 1. Bednarek A., Zalewski M., 2017, Ochrona i kształtowanie zasobów wodnych w kontekście adaptacji do zmian klimatu. Ochrona i kształtowanie zasobów wodnych na terenach wiejskich. Wyd. FAPA pod redakcja K. Jóźwiakowski, W. Siuda ISBN: 978 – 83 – 940864-9-7 Warszawa s. 9 13.
• 2. Boers P.C.M., Van Raaphorst W., Van der Molen D.T., 1998, Phosphorus retention in sediments. Water Sci. Technol. Nr 37. 31-39.
• 3. Bochnia T., Olko M., 1998, Zakwity sinicowe – problemy w uzdatnianiu wody. Mat. z Międzynarodowej konf. VIII Ochrona jakości i zasobów wód – Zasady racjonalnej gospodarki wodą, Zakopane, s. 248 253.
• 4. Borsuk St. 2014 Ekologiczno-geochemiczny system oceny jakości wód jeziornych. Wyd. Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy ISBN 978 – 83-64235-19-1 Bydgoszcz, s. 185.
• 5. Brogowski Z., Burzyńska I., Eymontt A., Wierzbicki K., 2017, Możliwości wykorzystania osadów dennych w rolnictwie, Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, nr. 1, ISSN 0510-4262, Warszawa s. 37-43.
• 6. Choiński A., Ptak M., 2008, Zanikanie jezior w Wielkopolsce na tle Polski Roczniki Gleboznawcze Tom LIX Nr 2, Warszawa, s. 25-31.
• 7. Cymes I., 2009, Wpływ rekultywacji małych zbiorników na jakość retencjonowanej wody, Mat. z konf. p.t. Współczesne wyzwania kształtowania środowiska i gospodarki wodą w obszarach wiejskich, Wyd. SGGW Warszawa.
• 8. Eymontt A., Wierzbicki K., 2017, Nowe możliwości rewitalizacji małych zbiorników wodnych. Mazowsze, Studia Regionalne Nr 21 ISSN 1689-4774 DOI:1021858/msr, s. 61-77.
• 9. Eymontt A., K. Wierzbicki. 2015, Analiza i ocena możliwości wydobywania antropogenicznych osadów dennych z jezior, zbiorników i cieków wodnych. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie ISSN 510-4262. (3)446:113-120.
• 10. Eymontt A., K. Wierzbicki. 2013. Nowa technologia usuwania antropogenicznych osadów dennych. Problemy Inżynierii Rolniczej ISSN 1231-0093 (4)82 : 129-138.
• 11. Gałczyński Ł., Ociepa A., 2008, Toksyny wytwarzane przez sinice. Ecological Chemistry and engineering, Vol. 15, Nr 1, s. 8 75.
• 12. Gałka B., Witkowski M., 2010, Charakterystyka osadów dennych zbiornika zaporowego Młyny oraz możliwości ich rolniczego wykorzystania, Woda, środowisko – Obszary wiejskie, T:10 z. 4(32), s. 53-63.
• 13. Kaczmarek S., i in., 2019, Występowanie toksyn sinicowych w wodach powierzchniowych ujmowanych na potrzeby komunalne. Technologia Wody, Zeszyt 4(66), ISNN 2080-1467, s. 35 43.
• 14. Kajak Z., 1998. Hydrobiologia – limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. Warszawa. PWN. ISBN 83-0112537-3.
• 15. Kentzer A., 2001, Fosfor I jego biologicznie dostępne frakcje w osadach jezior różnej trofii. Toruń. Wyd. Nauk. UMK. s. 9-10.
• 16. Kobziński A. K. M., 2005, Badania obecności toksyn sinicowych w wodach powierzchniowych Polski, Przegląd Geologiczny 53(11), 1067 1068.
• 17. Koc J., Szymczak S., Duda M., Słoniczek P., 2009, Ograniczenie odpływu biogenów z obszarów zmeliorowanych. Mat. z konf. p.t. Współczesne wyzwania kształtowania środowiska i gospodarki wodą w obszarach wiejskich, Wyd. SGGW Warszawa, s. 27 30.
• 18. Kostecki M., 2014, Rekultywacja antropogenicznego zbiornika wodnego Pławniowice metodą usuwania hipolimnionu – studium limnologiczne, „Prace i studia”, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze.
• 19. Kostecki M., 1979, Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Tresna, Część II. Dynamika przemian oraz wstępny bilans związków azotowych w odpływach zbiornika, Archiwum Ochrony Środowiska 3 4, s. 17 37.
• 20. Lal R., 2000, Węgiel glebowy i nasilenie efektu cieplarnianego. Zeszyty edukacyjne Instytut Melioracji i Użytków Zielonych Falenty nr 6 ISSN 1428 3786 s. 22 36.
• 21. Lampert W., Sommer U., 1996, Ekologia wód śródlądowych. Warszawa. PWN. s. 328-350.
• 22. Leszczyński M., Kadłubowski J., 2016, Ustawa o Rewitalizacji. Praktyczny komentarz, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, Departament Polityki Przestrzennej, Warszawa.
• 23. Madeyski M., 1998, Hydrauliczna i reologiczna charakterystyka procesu zamulania stawów rybnych. Zeszyty Naukowe AR Kraków. Seria Rozprawy. Z. 236. ISSN 1233-4189 ss. 75.
• 24. Madeyski M. 1999. Charakterystyka reologiczna osadów stawowych. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie”. Inżynieria Środowiska 19:37-47. Wrocław, s. 140.
• 25. Madeyski M., 2002, Sedymentacja osadów stawowych. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska 23 : 267-273.
• 26. Madeyski M., 2003/1, Możliwości usunięcia osadów z dna stawów i zbiorników. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska 24:89-96.
• 27. Parzonka W., 1977, Hydrauliczne podstawy transportu rurowego mieszanin dwufazowych. Skrypt Akademii Rolniczej we Wrocławiu nr 159, s. 136.
• 28. Parzonka Wł., Kempiński J., 1991, Reologiczna ocena procesu sedymentacji i osadzania namułów jeziornych. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej nr 209 Wrocław s. 177 187.
• 29. Parzonka W., Wierzbicki K., 1965, Transport namułów przy robotach melioracyjnych i hydrotechnicznych. W: Melioracja robót ziemnych. Materiały V Międzynarodowej konferencji. Warszawa. NOT. A-40. ss. 13.
• 30. Parzonka W., 1961, Ruch rozwodnionego mułu w przewodach zamkniętych. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Rolniczej, Referaty z sesji naukowej Wydziału Melioracji Wodnych. Wrocław. listopad. s. 33-41.
• 31. Podbielkowski Z., 1985, Glony, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, s. 130.
• 32. Podewils W. 2014. Recykling fosforu w Niemczech – stan aktualny i perspektywy. Wodociągi-Kanalizacja Nr 1(91). Poznań, s. 26-30.
• 33. Siuda W., Chróst J. R., 2015, Hydrotechnologia – biologiczne podstawy, aktualny stan wiedzy i perspektywy rozwoju. Technologia Wody nr 5, s. 31 41.
• 34. Siwek H., 2011, Zachowanie się frakcji mineralnego fosforu w interfazie osad-woda małych zbiorników wodnych na obszarach wiejskich. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. ISBN 978-83-7663-066-3. ss. 90.
• 35. Siwek H., M. Włodarczyk, 2013, Charakterystyka struktury powierzchni osadów dennych w małych polimiktycznych zbiornikach wodnych. Przemysł Chemiczny (7)97 : 1272-1275.
• 36. Sobszyński T., Joniak T., 2009, Differences in composition and proportion of phosphorus fractions in bottom sediments of Lake Góreckie (Wielkopolska National Park). Environ. Protect. Eng. 35(2), 89-95.
• 37. Stręk F., 1981, Mieszanie i mieszalniki. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne. Warszawa ISBN 83-204-0289-1, s. 420.
• 38. Szyper H., Gołdyn R., 1999, Rekultywacja zbiorników wodnych. Przegląd komunalny 7-9(94-95). s. 81-82.
• 39. Wierzbicki K., 1982, Transport hydrauliczny w instalacjach Rolniczego wykorzystania gnojowicy, Wyd. Instytut Budownictwa, Elektryfikacji i Modernizacji Rolnictwa Warszawa, s. 185.
• 40. Wierzbicki K. i in., 1997, Rekultywacja utworów antropogenicznych metoda hydroobsiewu. Projekt badawczy IBMER Warszawa.
• 41. Wolnin B. A., 1965, Technologia hydromechanizacji w hydrotechnicznym budownictwie, Wyd. „Energia” Moskwa – Leningrad, s. 199.
• 42. Wołoszyn J., 1974, Regulacja rzek i potoków. PWN Warszawa, s. 463.
• 43. Zawadzki P., 2017, Odmulanie zbiorników retencyjnych i oddzielanie wybranych frakcji osadów w separatorze szczelinowym. Wyd. Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań ISBN 978-83-7160-877 3, s. 108.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).