Spatial Planning in Localities with Special Historic Values on Examples of Poland and Slovakia

• Autorzy: Bieda A. , Pukanská K. , Sala B.

Identyfikatory

DOI

10.7494/geom.2018.12.1.5

Warianty tytułu

PL

Planowanie przestrzenne w miejscowościach o szczególnych walorach zabytkowych na przykładzie Polski i Słowacji

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

One of the objectives of spatial planning policy is the protection of cultural heritage and historical monuments. Since this objective is necessary to be included it in planning documents, it means that spatial planning procedures shall comprise actions associated with the conscious shaping of cultural landscapes and protection of historical objects. Nevertheless, it is believed that these possibilities are not sufficiently used in Polish planning documents. This paper aims to compare the spatial planning systems found in Poland and Slovakia, with a particular emphasis on the conditions that must be taken into account when creating planning documents in historic localities. An analysis of sample documentation prepared for localities with special historical values (Lanckorona in Poland and Levoča in Slovakia) allowed the authors to conclude that local development plans in Slovakia contain fewer details related to the protection of cultural values and monuments than those adopted in Poland. This is a consequence of the fact that the only institution to evaluate this issue in Slovakia is the provincial conservator.

PL

Jednym z celów planowania przestrzennego jest ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków. Konieczność uwzględnienia go w opracowaniach planistycznych powoduje, że w procedury planowania przestrzennego włączane są działania związane ze świadomym kształtowaniem krajobrazów kulturowych oraz opieką nad obiektami historycznymi. Mimo to uważa się, że w tworzonych w Polsce dokumentach planistycznych możliwości te są wykorzystywane niedostatecznie. Celem artykułu jest porównanie systemów planowania przestrzennego w Polsce i na Słowacji ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań, jakie muszą zostać wzięte pod uwagę przy tworzeniu dokumentów planistycznych w miejscowościach z architekturą zabytkową. Analiza przykładowej dokumentacji stworzonej dla miast o walorach historycznych (Lanckorony w Polsce oraz Lewoczy na Słowacji) pozwoliła autorom na stwierdzenie, że miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na Słowacji zawierają mniej szczegółów związanych z ochroną wartości kulturowych i zabytków niż plany uchwalane w Polsce. Jest tak, ponieważ jedyną instytucją, która posiada w tym zakresie na Słowacji kompetencje, jest wojewódzki konserwator zabytków.

Słowa kluczowe

EN

Lanckorona; Levoča; local development plan; protection of cultural values; protection of monuments; UNESCO

PL

Lanckorona; Lewocza; miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego; ochrona wartości kulturowych; ochrona zabytków; UNESCO

• Wydawca: AGH University of Science and Technology Press
• Czasopismo: Geomatics and Environmental Engineering
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 12, no. 1
• Strony: 5--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Bieda A.

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering, Department of Geomatics, Krakow, Poland

autor

Pukanská K.

• Technical University of Košice, Faculty of Mining, Process Control and Geotechnologies, Institute of Geodesy, Cartography and GIS, Košice, Slovakia

autor

Sala B.

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering, Department of Geomatics, Krakow, Poland

Bibliografia

• [1] Adamczyk T., Bieda A.: Intended Use of Real Estate as a Time Changeable Attribute for Determining Compensation for Nationalized and Expropriated Lands. Real Estate Management and Valuation, vol. 22, no. 4, 2014, pp. 35–50.
• [2] Bartoš K., Pukanská K., Gajdošík J., Krajňák M.: The issue of documentation of hardly accessible historical monuments by using of photogrammetry and laser scanner techniques. Geoinformatics FCE CTU, vol. 6, 2011, pp. 40–47.
• [3] Bieda A., Hanus P., Hycner R.: Geodezyjne aspekty planowania przestrzennego i wybranych opracowań projektowych. Wydawnictwo Gall, Katowice 2012.
• [4] Bieda A., Parzych P.: Development of spatial politics of monumental towns based on Krakow example. International Multidisciplinary Scientific GeoConference SGEM – Surveying Geology & Mining Ecology Management, vol. 2, 2013, pp. 143–150.
• [5] Cieślak I.: Analiza systemu planowania przestrzennego we Francji w nawiązaniu do systemu polskiego. Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum, vol. 9, nr 2, 2010, pp. 5–16.
• [6] Geoportal of Poland, http://www.geoportal.gov.pl/ [access: 15.12.2017].
• [7] Geoportal of Slovakia, https://www.geoportal.sk/ [access: 15.12.2017].
• [8] Golej J.: Porovnanie systémov územného plánovania v Taliansku a na Slovensku. Nehnuteľnosti a bývanie, no. 1, 2012, pp. 27–37.
• [9] Gross M., Źróbek R., Špirková D.: Public Real Estate Management System in the Procedural Approach – A Case Study of Poland and Slovakia. Real Estate Management and Valuation, vol. 22, no. 3, 2014, pp. 63–72.
• [10] Historic buildings in Levoča market square – bird’s-eye view, https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Datei:068_Levoca_(Leutschau). JPG&filetimestamp=20171121201149& [access: 15.12.2017].
• [11] Historical development of market in Lanckorona, https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Lanckorona_20050724_1330_2439.jpg [access: 15.12.2017].
• [12] Koreleski K.: The system of spatial planning and land management in Poland. Geomatics and Environmental Engineering, vol. 3, no. 2, 2009, pp. 27–42.
• [13] Krajewska M., Źróbek S., Kovač M.Š.: The role of spatial planning in the investment process in Poland and Slovenia. Real Estate Management and Valuation, vol. 22, no. 2, 2014, pp. 52–66.
• [14] Kwartnik-Pruc A., Przewięźlikowska A.: Porównanie funkcjonowania planowania przestrzennego w Polsce iw Niemczech. Geomatics and Environmental Engineering, vol. 1, no. 3, 2007, pp. 149–160.
• [15] Muczyński A., Źróbek R., Foryś I., Kempa O., Bieda A., Pęska A., Kazak J., Szewrański S., Renigier-Biłozor M., Biłozor A.: Real estate management: spatial analysis supported by GIS tools. GIS Forum, Croatian Information Technology Society, Zagreb 2015.
• [16] Ogrodnik K.: Ochrona dziedzictwa kulturowego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Architecturae et Artibus, Architecturae et Artibus, no. 2, 2013, pp. 13–24.
• [17] Panorama of Levoča with the Marian Hill, https://de.wikipedia.org/wiki/Datei:Levoca_View1.jpg [access: 15.12.2017].
• [18] Pawlikowska E., Popek P., Bieda A. Moteva M., Stoeva A.: Analysis of the Legal Methods of Agricultural Land Protection in Central Europe On the Example of Poland and Bulgaria. Real Estate Management and Valuation, vol. 25, no. 2, 2017, pp. 58–71.
• [19] Pukanská K.: 3D visualisation of cultural heritage by using laser scanning digital photogrammetry. VŠB-TU, Ostrava 2013.
• [20] Sala B.: Porównanie systemów planowania przestrzennego w Polsce i na Słowacji. Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków 2016 [M.Sc. thesis, unpublished].
• [21] Tölle A.: Zintegrowane formy planowania i zarządzania rozwojem lokalnym a instrumentarium planistyczne – system polski na tle systemu niemieckiego. Studia Regionalne i Lokalne, nr 3(57), 2014, pp. 60–76.
• [22] Topczewska T.: Integrated planning of development and revitalisation of cities in selected countries of the European union and in Poland. Człowiek i Środowisko, t. 36, nr 3, 2012, pp. 21–40.
• [23] Welc-Jędrzejewska J.: Ochrona zabytków w planowaniu przestrzennym. Kurier Konserwatorski, nr 1, 2008, pp. 5–8.
• [24] Uchwała Nr VII/62/2003 Rady Gminy Lanckorona z dnia 15 maja 2003 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lanckorona. Dz. Urz. Woj. Małopolskiego Nr 164, poz. 2113 z poźn. zm. [Resolution No. VII/62/2003 of the Lanckorona Commune Council of 15 May 2003 on the adoption of a local spatial development plan for the Commune of Lanckorona. Official Journal of the Malopolska province No. 164, item 2113 as amended].
• [25] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tekst jednolity z dnia 15 września 2017 r. Dz.U. 2017, poz. 1875 z późn. zm. [Act of 8 March 1990 on commune self-government, consolidated text of 15 September 2017. Journal of Laws of 2017, item 1875 as amended].
• [26] Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, tekst jednolity z dnia 11 maja 2017 r. Dz.U. 2017, poz. 1073 [Act of 27 March 2003 on spatial planning and land development, consolidated text of 11 May 2017. Journal of Laws of 2017, item 1073].
• [27] Územný plán mesta Levoča – Uznesenie Mestského Zastupiteľstva číslo 14/C/1 zo dňa 26. augusta 2004 [Local spatial development plan for the town of Levoča - resolution of the Town Council No. 14/C/1 of 26 August 2004].
• [28] View of Lanckorona Mountain, https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Lanckorona_BMa3.jpg [access: 15.12.2017].
• [29] Zákon Slovenskej Národnej Rady zo dňa 27. apríla 1976 č. 50/1976 Zb. o územnom plánovaní a stavebnom poriadku (stavebný zákon) [Act of the Slovak National Council of 27 April 1976 No. 50/1976 on spatial planning and building regulations (construction law)].
• [30] Zákon Slovenskej Národnej Rady zo dňa 6. septembra 1990 č. 369/1990 Zb. o obecnom zriadení [Act of the Slovak National Council of 6 September 1990 No. 369/1990 on local self-government].

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).