Style narodowe – architektura między apoteozą narodu a akceptacją współistnienia wspólnoty narodów

• Autorzy: Kwiatkowski Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.4467/00000000PUA.20.006.12073

Warianty tytułu

EN

National styles – architecture constructed between the apotheosis of a nation and acceptance of the co-existence of a community of nations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Fenomen stylów narodowych jako konstruktów kulturowych można rozpatrywać w kontekście teorii „tradycji wynalezionej” autorstwa Erica Hobsbawma. Zasadą tej teorii jest w uproszczeniu tworzenie wymyślonych, do pewnego stopnia fikcyjnych tradycji, opartych jednak na zasadach autentycznych, istniejących. Budowle wznoszone w stylu narodowym miały tworzyć jednolitą przestrzeń nasyconą pierwiastkami narodowymi. Celem tej architektonicznej ideologii była apoteoza narodu. W obecnych czasach fenomen stylów narodowych uległ całkowitemu zanikowi. Nie wznosi się nowych obiektów w tych stylach. Natomiast percepcja zachowanych dzieł architektury w stylu narodowym przeszła ewolucję. Obecnie odbiera sie je jako obiekty o zróżnicowanym stylistycznie wystroju.

EN

The phenomenon of national styles as cultural constructs can be seen in the context of the theory of ‘tradition invented’ by Eric Hobsbawm. The basis of this theory is the simplification of the creation of imaginary and, to some extent, fictitious traditions but based on authentic, existing principles. Buildings erected in the national style were intended to create a uniform space saturated with national elements. The aim of this architectural ideology was the apotheosis of the nation. Nowadays, the phenomenon of national styles has completely disappeared. No new objects are erected in these styles. However, the perception of the preserved works of architecture in the national style has evolved. There are now perceived as objects with stylistically diverse decor.

Słowa kluczowe

PL

styl narodowy w architekturze; styl zakopiański; tradycja wynaleziona; pluralizm w architekturze

EN

national style in architecture; Zakopane style; invented tradition; pluralism in architecture

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura
• Rocznik: 2020
• Tom: Vol. 1
• Strony: 77--85
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Kwiatkowski Krzysztof

• Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• 1. Jabłońska T., Moździerz Z., „Koliba” Pierwszy dom w stylu zakopiańskim, Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego, Zakopane 1994.
• 2. Koselleck R., Warstwy czasu. Studia z metahistorii, przeł. K. Krzemieniowa, J. Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa 2012.
• 3. Matlakowski W., Budownictwo ludowe na Podhalu, Akademia Umiejętności, Kraków 1892.
• 4. Moździerz Z., Dom „Pod Jedlami” Pawlikowskich, Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chału¬bińskiego, Zakopane 2003.
• 5. Nietzsche F., Narodziny tragedii. Niewczesne rozważania, tłum. P. Pieniążek, M. Łukasiewicz, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2012.
• 6. Stefański K., Polska architektura sakralna w poszukiwaniu stylu narodowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000.
• 7. Tondos B., Styl zakopiański i zakopiańszczyzna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2009.
• 8. Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm, T. Ranger, przeł. M. Godyń, F. Godyń, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
• 9. Witkiewicz S., Na przełęczy. Wrażenia i obrazy z Tatr, Gebethner i Wolff, Warszawa 1891.
• 10. Witkiewicz S., Wybór pism estetycznych, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2009.
• 11. Wowczak J., Jan Sas-Zubrzycki. Architekt, historyk i teoretyk architektury, Wyd. Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, Kraków 2017.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).