Zespół przewlekłego zmęczenia u chorych na raka płuca w trakcie chemioterapii : badanie wstępne

• Autorzy: Lampart Gabriela , Górecki Michał , Karczmarek-Borowska Bożena

Warianty tytułu

EN

Cancer related fatigue in patients with diagnosed lung cancer during chemotherapy : initial research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie: Zespół przewlekłego zmęczenia to stan ciągłego uczucia osłabienia, który może być związany z obecnością procesu nowotworowego jak również wystąpić w trakcie leczenia. Jedną z metod oceny natężenia zmęczenia jest zastosowanie kwestionariusza Brief Fatigue Inventory (BFI). Celem pracy jest ocena zespołu przewlekłego zmęczenia u chorych poddanych chemioterapii. Materiał i metody: W badaniu uczestniczyło 24 pacjentów z rozpoznanym rakiem płuca leczonych chemioterapią w Klinice Onkologii Klinicznej Podkarpackiego Centrum Onkologii w Rzeszowie. Chorzy otrzymywali chemioterapię 3 dniową w odstępach co 21 dni. Przed każdym kursem chemioterapii wypełniali ankietę zawierającą dane demograficzne i pytania dotyczące zmęczenia, kwestionariusz BFI, oceniano stan sprawności chorego wg Karnofsky’ego oraz stopień zaawansowania nowotworu. Wyniki: Wśród badanych było 7 kobiet (29,2%) oraz 17 mężczyzn (70,8%). Średnia wieku badanych wynosiła 65 lat. Wyniki poddano analizie statystycznej. Poziom zmęczenia przed I kursem chemioterapii uznano za umiarkowany u 15 chorych (62,5%), zaś u 9 badanych (37,5%) za łagodny. W związku z zastosowanym leczeniem po jego zakończeniu odnotowano u większej liczby chorych umiarkowany poziom zmęczenia w porównaniu do łagodnego, odpowiednio: 22 osoby - 91,7% vs 2 osoby - 8,3%. Według kwestionariusza BFI stwierdzono zwiększenie średniego ogólnego poziomu zmęczenia przed każdym z kolejnych 4 kursów, odpowiednio: 4,0, 4,5, 5,4, 5,0. Subiektywnie pacjenci ocenili III kurs jako nasilenie uczucia zmęczenia w trakcie chemioterapii - 11 (45,8%). Wnioski: W trakcie chemioterapii stwierdzono zwiększenie uczucia zmęczenia. Zaawansowanie choroby oraz ocena w skali Karnofsky’ego nie wpłynęła na uczucie zmęczenia. Wiek u badanych nie miał wpływu na uczucie zmęczenia w trakcie kolejnych cykli chemioterapii. Odnotowano różnicę w odczuciu zmęczenia w zależności od płci w różnych cyklach chemioterapii. Stwierdzono, że utrata wagi ciała nie wpłynęła na poziom zmęczenia. Wskazane dalsze prowadzenie badań na większej liczbie chorych.

EN

Introduction: Cancer related fatigue is a chronic feeling of tiredness, which can be associated with malignancy as well as its treatment result. One of the methods of rating the intensity of tiredness is the Brief Fatigue Inventory (BFI) questionnaire. The aim of this thesis is the evaluation of cancer related fatigue in patients receiving chemotherapy. Material and methods: 24 patients with diagnosed lung cancer who have been receiving chemotherapy at the Oncology Clinic in Rzeszow Oncology Centre have participated in the research. These patients have been receiving 3-day chemotherapy every 21 days. Before each chemotherapy course they filled in a questionnaire with demographical data, answered questions about tiredness and BFI questionnaire. Patients’ efficiency has been scored using Karnofsky’s scale and stage of cancer. Results: There were 7 women (29,2%) and 17 men (70,8%) among the evaluated patients. The average age of subjects was 65 years old. The results have been statistically analyzed. The rate of fatigue before the 1st course has been classed as moderate with 15 patients (62,5%), and as mild with 9 of them (37,5%). In relation to the treatment received, moderate fatigue level has been identified with a higher number of patients compared to a mild one, post-treatment: 22 people - 91,7% vs 2 people - 8,3%, consequently. According to the BFI questionnaire an increased fatigue level has been observed in each of the chemotherapy courses: 4,0, 4,5, 5,4, 5,0 accordingly. Patients have subjectively rated the 3rd course as intensification of the fatigue level during chemotherapy treatment - 11 (45,8%). Conclusions: A higher level of fatigue has been observed during chemotherapy treatment. The stage of disease or evaluation based on Karnofsky’s scale has not influenced the fatigue. The age of the patients has not had any impact on fatigue rate in any of the treatment courses. A difference in experiencing fatigue by gender has been identified in various chemotherapy cycles. The loss of weight has not had any effect on fatigue level. Further research on an increased number of patients is advised.

Słowa kluczowe

PL

zespół przewlekłego zmęczenia; rak płuca; chemioterapia; BFI; Brief Fatigue Inventory

EN

cancer related fatigue; lung cancer; chemotherapy; BFI; Brief Fatigue Inventory

• Wydawca: Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
• Czasopismo: Problemy Nauk Stosowanych
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 9
• Strony: 159--170
• Opis fizyczny: Bibliogr. 45 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Lampart Gabriela

• Instytut Fizjoterapii, Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski

autor

Górecki Michał

• Klinika Onkologii Klinicznej Podkarpackiego Centrum Onkologii w Rzeszowie

autor

Karczmarek-Borowska Bożena

• Instytut Fizjoterapii, Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski
• Klinika Onkologii Klinicznej Podkarpackiego Centrum Onkologii w Rzeszowie

Bibliografia

• [1] Akhtar N., Gupta Bansal J.: Risk factors of Lung Cancer in nonsmoker. Curr. Probl. Cancer 2017; 41: 328-339.
• [2] Albrecht T.A., Taylor A.G.: Physical activity in patients with advanced-stage cancer:a systematic review of the literature. Clin J Oncol Nurs. 2012; 16 (3): 293-300.
• [3] Atkinson T.M., Li Y., Coffey C.W. i wsp.: Reliability of adverse symptom event reporting by clinicians. Qual Life Res. 2012; 21 (7): 1159-64.
• [4] Barsevick A.M., Irwin M.R., Hinds P. i wsp.: Recommendations for high-priority research on cancer-related fatigue in children and adults. J Natl Cancer Inst. 2013; 105 (19): 1432-40.
• [5] Bray F., Jacques Ferlay J., Isabelle Soerjomataram I. i wsp.: Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. Cancer J Clin. 2018; 68: 394-424.
• [6] Cheng, T-Y.D., Cramb S.M., Baade P.D. i wsp.: The international epidemiology of lung cancer: Latest trends, disparities, and tumor characteristics. J Thorac Oncol. 2016; 11 (10): 1653-1671.
• [7] Cheville A.L., Novotny P.J., Sloan J.A. i wsp.: Fatigue, dyspnea and cough comprise a persistent symptom cluster up to five years after diagnosis with lung cancer. J Pain Symptom Manage. 2011; 42 (2): 202-212.
• [8] Dębska G., Milaniak I., Moskal J.: Wpływ zmęczenia, a jakość życia pacjentów z drobnokomórkowym nowotworem płuc w zależności od cyklu chemioterapii. Psychoonkologia. 2015; 2: 49-55.
• [9] Didkowska J., Wojciechowska U., Olasek P.: Nowotwory złośliwe w Polsce w 2015 roku. Krajowy Rejestr Nowotworów Warszawa; 2017.
• [10] George S.M., Alfano C.M., Neuhouser M.L. i wsp.: Better postdiagnosis diet quality is associated with less cancer-related fatigue in breast cancer survivors. J Cancer Surviv 2014; 8 (4): 680-687.
• [11] Geue K., Sender A., Schmidt R. i wsp.: Gender - specific quality of life after cancer in young adulthood: a comparison with the general population. Qual Life Res. 2014; 23 (4): 1377-1386.
• [12] Gibelina C., Couraud S.: Somatic alterations in lung cancer: Do environmental factors matter? Lung Cancer 2016; 100: 45-52.
• [13] Golon K., Karczmarek-Borowska B.: Zespół przewlekłego zmęczenia u chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego. Problemy Nauk Stosowanych, 2017; 6: 127-134.
• [14] Grabińska K., Szewczyk-Cisek I., Hernik P. i wsp.: Problemy i potrzeby psychosocjalne pacjentów poddanych chemioterapii onkologicznej. Psychoonkologia. 2011; 2: 39-47.
• [15] Hoffman M., Ryan JL., Figueroa-Moseley CD., Jean-Pierre P., Morrow GR.: Cancer-related fatigue: the scale of the problem. Ocologist. 2007; 12 (1): 4-10.
• [16] http://onkologia.org.pl/nowotwory-zlosliwe-oplucnej-pluca-c33-34 (29.05.2019r.
• [17] Li L., Tian T., Zhang X.: The impact of radiation on the development of lung cancer. Journal of Theoretical Biology 2017; 428: 147-152.
• [18] Li W-N., Wang D-F., Zhao Y-B.: Comparative analysis for diagnostic yield of small cell lung cancer by cytology and histology during the same bronchoscopic procedure. Clinical Lung Cancer 2017; 18 (5): 357-361.
• [19] Milaniak I., Marczewska E.: Ocena wpływu zmęczenia na jakość życia chorych na raka płuca w zależności od cyklu chemioterapii. Probl. Pielęg. 2014; 22 (3): 327-332.
• [20] Minton O., Stone P.: A systematic review of the scales used for the measurement of cancer-related fatigue (CRF). Ann Oncol. 2009; 20: 17-25.
• [21] Modlińska A., Kowalczyk A.: Rak płuca - epidemiologia, obraz kliniczny oraz społeczne następstwa choroby. Psychoonkologia 2016; 20 (2): 57-65.
• [22] Mustian K.M., Morrow G.R., Carroll J.K. i wsp.: Integrative nonpharmacologic behavioral interventions for the management of cancer-related fatigue. Oncologist 2007; 12 (1): 52-67.
• [23] NCCN Clinical practice guidelines in oncology, cancer-related fatigue version I.2016. http://www.nccn.org/professionals/physician_gls/pdf/fatigue.pdf.
• [24] Nowicki A., Farbicka P., Krajnik M. i wsp.: Palliative care in patients with lung cancer. Contemp Oncol. 2013; 17 (3): 238-245.
• [25] Nowicki A., Piekarska J., Farbicka P.: The assessment of cancer-related fatigue syndrome in patients with lung cancer during palliative chemotherapy. Adv. Respir. Med. 2017; 85: 69-76.
• [26] Pachman D.R., Price K.A., Carey E.C.: Non pharmacologic approach to fatigue in patients with cancer. Cancer J. 2014; 20 (5): 313-318.
• [27] Pallis A.G., Syrigos K.N.: Lung cancer in never smokers: Disease characteristics and risk factors. Critical Reviews in Oncology / Hematology. 2013; 88 494-503.
• [28] Przybylska-Kuć S., Bartoszek E., Dec M. i wsp.: Świadomość pacjentów dotycząca powikłań związanych z paleniem papierosów. Family Medicine & Primary Care Review 2014; 16 (2): 153-154.
• [29] Radziszewska A, Karczmarek-Borowska B, Grądalska-Lampart M. i wsp.: Epidemiologia, profilaktyka i czynniki ryzyka zachorowania na raka płuc. Pol. Merkur. Lek. 2015; XXXVIII/224: 113-118.
• [30] Sanders S.L., Bantum E.O., Owen J.E., Thornton A.A., Stanton A.: Supportive care needs in patients with lung cancer. Psychooncology, 2010; 19: 480-489.
• [31] Schmitz K.H., Courneya K.S., Matthews C. i wsp.: American College of Sports Medicine roundtable on exercise guidelines for cancer survivors. Med Sci Sports Exerc. 2010; 42 (7): 1409-1426.
• [32] Sha F., Zhuang S., Zhou L. i wsp.: Biomarkers for cancer-related fatigue and adverse to chemotherapy in lung cancer patients. MolClinOncol. 2015; 3 (1): 163-166.
• [33] Speck R.M., Courneya K.S., Masse L.C. i wsp.: An update of controlled physical activity trials in cancer survivors: a systematic review and meta-analysis. J Cancer Surviv. 2010; 4(2): 87-100.
• [34] Stępień R., Wrońska I., Wiraszka G. i wsp.: Jakość życia chorych z zespołem wyniszczenia nowotworowego. Pielęgniarstwo XXI wieku 2012; 4: 67-72.
• [35] Sulkowska U., Mańczuk M., Łobaszewski J., Zatoński W.A.: Rak płuca staje się nowotworem dominującym wśród kobiet w Europie. Journal of Oncology 2015; 65 (5): 395-403.
• [36] Tang W.R., Chen W.J., Yu C.T. iwsp.: Effects of acupressure on fatigue of lung cancer patients undergoing chemotherapy: an experimental pilot study. Complement Ther Med. 2014; 22 (4): 581-591.
• [37] Tuchowska P., Worach-Kardas H., Marcinkowski J.: Najczęstsze nowotwory złośliwe w Polsce - główne czynniki ryzyka i możliwości optymalizacji działań profilaktycznych. Probl. Hig. Epidemiol. 2013; 94 (2): 166-171.
• [38] Turner M.C., Cohen A., Michael Jerrett M.: Interactions between cigarette smoking and fine particulate matter in the risk of lung cancer mortality in cancer prevention study II. Am J Epidemiol. 2014; 180 (12): 1145-1149.
• [39] van Weert E., May A.M., Korstjens I. i wsp.: Cancer-related fatigue and rehabilitation:a randomized controlled multicenter trial comparing physical training combined with cognitive-behavioral therapy with physical training only and with no intervention. Phys Ther. 2010; 90 (10): 1413-1425.
• [40] Wanga N., Mengersenb K., Michael Kimlinc M.: Lung cancer and particulate pollution:A critical review of spatial and temporal analysis evidence. Environmental Research. 2018; 164 585-596.
• [41] Wojtukiewicz M., Sawicki Z., Sierko E., Kieszkowska-Grudny A.: Zespół przewlekłego zmęczenia u chorych na nowotwory poddawanych chemioterapii. Journal of Oncology 2007; 57 (6): 69.
• [42] World Health Organization. Global Status Report on noncommunicable diseases. Genewa; 2014.
• [43] Zhang L.L., Wang S.Z., Chen H.L., Yuan A.Z.: Tai Chi exercise for cancer-related fatigue in patients with lung cancer undergoing chemotherapy: a randomized controlled trial. Pain Symptom Mnage. 2015; 51 (3): 504-511.
• [44] Ziebarth N.R.: Lung cancer risk perception biases. Preventive Medicine 2018; 110: 16-23.
• [45] Życińska J., Januszek M., Kudłacik M., Pawlak A.: Ocena właściwości psychometrycznych polskiej wersji Brief Fatigue Inventory wśród chorych z rozpoznaniem nowotworu płuca. Psychoonkologia 2016; 20 (2): 75-83.