Architektura wybranych dziennych centrów psychiatrycznych – studium przypadku

• Autorzy: Strojny Rafał , Gospodarek Weronika

Identyfikatory

DOI

10.35784/teka.6911

Warianty tytułu

EN

Architecture of Selected Psychiatric Day Centres – a Case Study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Spośród wszystkich obiektów służby zdrowia, obiekty o profilu psychiatrycznym są szczególnym przypadkiem, gdzie kluczowe jest skoncentrowanie na dobrostanie psychicznym pacjentów. Wpływ na to ma sama architektura, która może wzmacniać lub niwelować poczucie stygmatyzacji czy izolacji. Przedmiotem badań były trzy współczesne dzienne centra psychiatryczne zlokalizowane w Europie. Są one bardzo ważnym elementem struktury szpitali, zapewniając dostęp do leczenia psychiatrycznego dla osób kontynuujących leczenie po pobycie w szpitalu lub dla pacjentów niewymagających leczenia stacjonarnego. Celem badań było przedstawienie cech architektonicznych najciekawszych współczesnych dziennych centrów oraz ich ogólnej charakterystyki. Badania stanowi studium przypadku dwóch placówek z Francji oraz jednej z Hi-szpanii. Pomimo niewielkiej skali, prezentują one nieszablonowe rozwiązania pod względem kształtowania formy budynku, gdzie na pierwszym miejscu jest komfort pacjenta. Kluczowym elementem tych obiektów była zieleń, naturalne materiały we wnętrzach, odpowiedni dostęp do światła naturalnego, kolorystyka oraz elementy sztuki we wnętrzach. Poza lokalizacją sprzyjającą integracji ze społeczeństwem, układ funkcjonalno-przestrzenny tych centrów jest przejrzysty i tworzy przyjazne przestrzenie dostosowane do ludzkiej skali i potrzeb, niwelując odczucie instytucjonalności, stygmatyzacji czy wyobcowania.

EN

Of all healthcare facilities, psychiatric facilities are a special case where a focus on the mental wellbeing of pa-tients is crucial. This is influenced by the architecture itself, which can reinforce or offset feelings of stigma or isolation. The subjects of this study were three contemporary day psychiatric centres located in Europe. They are a very important part of the hospital structure, providing access to psychiatric treatment for those continuing treatment after a hospital stay or for patients who do not require inpatient treatment. The aim of this research was to present the architectural features of the most interesting contemporary day centres and their general characteristics. The research is a case study of two facilities from France and one from Spain. Despite their small scale, they present unconventional solutions in terms of shaping the building form, where patient comfort comes first. Greenery, natural materials in the interiors, adequate access to natural light, colour schemes and art elements in the interiors were key elements of these facilities. In addition to an inclusive location, the functional-spatial layout of these centres is transparent and creates welcoming spaces adapted to human scale and needs, offsetting feelings of institutionalism, stigmatisation or alienation.

Słowa kluczowe

PL

architektura obiektów służby zdrowia; dzienne centra psychiatryczne; szpital psychiatryczny

EN

architecture of healthcare facilities; day psychiatric centr; mental health hospital

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 20, nr 1
• Strony: 60--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., ryc., tab.

Twórcy

autor

Strojny Rafał

• Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

• https://orcid.org/0000-0002-2451-9152+

autor

Gospodarek Weronika

• Koło Naukowe Architektury Zdrowia, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

• https://orcid.org/0009-0005-4873-8092+

Bibliografia

• [1] Hagerup A., Wijk H., Lindahl G., Olausson S., Towards a Future Orientation: A Supportive Mental Health Facility Environment, “HERD: Health Environments Research & Design Journal” 2024, vol. 17(2), s. 38−56, doi:10.1177/19375867231221151
• [2] Strojny R., Współczesne tendencje w projektowaniu europejskich szpitali specjalistycznych, Rozprawa doktorska, Poli-technika Lubelska, 2023.
• [3] McCuskey Shepley M., Pasha S., Design for Mental and Behavioral Health, London and New York: Routledge, 2017.
• [4] Liddicoat S., Badcock P., Killackey E., Principles for designing the built environment of mental health services, “The Lancet Psychiatry” 2020, vol. 7(10), s. 915−920, https://doi.org/10.1016/S2215-0366(20)30038-9.
• [5] Bil J., Evidence Based Design for contemporary healthcare facilities, “Space&Form” 2015, vol. 22(1), s. 69−80.
• [6] Bil J., Stigma and architecture of mental health facilities, “The British Journal of Psychiatry” 2016, vol. 108(5), s. 499−500.
• [7] Yohanna D., Deinstitutionalization of People with Mental Illness: Causes and Consequences, “Virtual Mentor” 2013, vol. 15(10), s. 886−891, DOI: 10.1001/virtualmentor.2013.15.10.mhst1-1310.
• [8] Nickl-Weller Ch., Nickl H., Healing Architecture, Berlin: Braun, 2013.
• [9] Jabłońska J., Furmańczyk J., Healing Architecture in Mental Health Facilities in the New European Bauhaus Context, “Bu-ildings” 2024, vol. 14(4), s. 1056, https://doi.org/10.3390/buildings14041056.
• [10] Killaspy H., Psychiatric out-patient services: origins and future, “Advances in Psychiatric Treatment” 2006, vol. 12(5), s. 309−319, doi:10.1192/apt.12.5.309.
• [11] Maoz H., Sabbag R., Mendlovic S., Krieger I., Shefet D., Lurie I., Long-term efficacy of a continuity-of-care treatment mo-del for patients with severe mental illness who transition from in-patient to out-patient services, “The British Journal of Psychiatry” 2024, vol. 224(4), s. 122−126, doi:10.1192/bjp.2024.9.
• [12] Roy A., Sivakumar T., Jayarajan D., Impact and Facilitators of a Psychiatric Rehabilitation Daycare Work Program: A Qua-litative Study, “Indian Journal of Social Psychiatry” 2022, vol. 38(1), s. 21−25, DOI: 10.4103/ijsp.ijsp_347_21.
• [13] Chijiiwa T., Ishimura K., Experiences of Psychiatric Day-Care Patients during the Introductory Period in Japan, “Open Jour-nal of Therapy and Rehabilitation” 2020, vol. 8(3), s. 29−41, DOI: 10.4236/ojtr.2020.83003.
• [14] Cook J.A., Burke-Miller J.K., Razzano L.A., Steigman P.J., Jonikas J.A., Santos A., Serious mental illness, other mental health disorders, and outpatient health care as predictors of 30-day readmissions following medical hospitalization, “General Hospital Psychiatry” 2021, vol. 70, s. 10−17, https://doi.org/10.1016/j.genhosppsych.2021.02.004.
• [15] Hugunin J., Davis M., Larkin C., Baek J., Shekan B., Lapane K.L., Established Outpatient Care and Follow-Up After Acute Psychiatric Service Use Among Youths and Young Adults, “Psychiatric Services” 2022, vol. 74(1), https://doi.org/10.1176/appi.ps.202200047.
• [16] Mellerup M., Sjöström K., & Örmon K., Recovery at an Adult Psychiatric Day Hospital—A Qualitative Interview Study Describing Patients’ Experiences, “Mental Health Nursing” 2024, vol. 45(6), s. 624−629, https://doi.org/10.1080/01612840.2024.2330565.
• [17] Agarwal A.K., Rai S., Upreti M.C., Srivastava A.K., Sheeba., Day care as an innovative approach in psychiatry: Analysis of Lucknow experience, “Indian J Psychiatry” 2015, vol. 57(2), s. 162−4, doi: 10.4103/0019-5545.158157
• [18] Card A., Taylor E., Piatkowski M., Design for Behavioral and Mental Health: More Than Just Safety, The Center for Health Design 2018
• [19] https://richterarchitectes.com/centre-de-soins-psychiatriques-winicott/ (dostęp 03.11.2024)
• [20] https://comas-pont.com/es/project/centro-medico-psicopedagogico-de-osona-osonament/ (dostęp 03.11.2024)
• [21] https://www.ronzatti.com/adamant.html(dostęp 03.11.2024)
• [22] https://www.theplan.it/eng/award-2019-Health/psychiatric-health-center-metz-france (dostęp 03.11.2024)
• [23] https://www.jung.de/en/7988/references/psychiatry-centre-metz-an-der-mosel-france/3268/ (dostęp 03.11.2024)
• [24] https://www.epsm-metz-jury.fr/psychiatrie-adulte/ (dostęp 11.11.2024
• [25] https://archello.com/project/psychopedagogical-medical-center (dostęp 11.11.2024)
• [26] https://www.archdaily.com/870911/psychopedagogical-medical-center-comas-pont-arquitectos (dostęp 11.11.2024)
• [27] https://www.osonament.cat/ (dostęp 11.11.2024)
• [28] https://www.archdaily.com/934267/adamant-hospital-seine-design (dostęp 11.11.2024)
• [29] Hawke L.D., Sheikhan N.Y., Bastidas-Bilbao H., Rodak T., Experience-based co-design of mental health services and in-terventions: A scoping review, “SSM – Mental Health” 2024, vol. 5, 100309, https://doi.org/10.1016/j.ssmmh.2024.100309.
• [30] Liddicoat S., Mental health facility codesign: A new research method for integrating the service user voice in design pro-cesses using virtual reality, “General Psychiatry” 2019, vol. 32(3):e100061, doi: 10.1136/gpsych-2019-100061