Zróżnicowanie szaty roślinnej zagłębienia bezodpływowego w zależności od warunków wilgotnościowych

• Autorzy: Franczak M. , Franczak Ł

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/1825

Warianty tytułu

EN

The diversity of plant cover in the basin without outlet in relation to the moisture conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zmiany stopnia uwilgotnienia siedliska są jednym z najważniejszych czynników oddziałujących na zmienność zbiorowisk roślinnych oraz tworzących je populacji gatunków. Celem badań była próba odpowiedzi na pytanie: czy struktura ilościowa i jakościowa pokrywy roślinnej wykazuje zróżnicowanie na tle stopnia uwilgotnienia podłoża? Badaniami objęto zagłębienie bezodpływowe, niewielki izolowany obiekt hydrogeniczny, usytuowany w krajobrazie rolniczym Wyżyny Lubelskiej. W analizowanym zagłębieniu wytyczono transekt, wzdłuż którego wydzielono płaty roślinności, w których na stałych powierzchniach badawczych wykonano spisy florystyczne. W latach 2006–2013 prowadzono obserwacje zalegania poziomu wód powierzchniowych. Na tej podstawie wyróżniono cztery strefy wilgotności siedliska. Otrzymane wyniki wskazują, że flora analizowanych obiektów charakteryzuje się bardzo szerokim spektrum tolerancji ekologicznej. Szata roślinna badanego obiektu kształtowana jest przez wilgotność siedliska, której gradient zmienności warunkuje zasięg występowania wielu gatunków.

EN

Changes in the degree of habitat moisture are one of the major factors affecting the variability of plant communities and their constituent species populations. The aim of the study was to find if the quantitative and qualitative structure of the vegetation cover exhibits variability in relation to the degree of habitat moisture. The investigations were carried out in basin without outlets, i.e. small isolated hydrogenic object located in the agricultural landscape of the Lublin Upland. In basin, a transect was established, along which floristic inventories were made. In the years 2006–2013, the level of surface water were monitored. On this basis, four areas of habitat moisture were identified. The results indicate that the flora of the analysed object is characterised by a very broad spectrum of ecological tolerance. The vegetation cover is influenced by habitat moisture whose gradient determines the occurrence range of many species.

Słowa kluczowe

PL

zagłębienia bezodpływowe; siedliska hydrogeniczne; roślinność; różnorodność florystyczna; krajobraz rolniczy

EN

basins without outlets; hydrogenic habitat; vegetation; floristic diversity; agricultural landscape

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 41
• Strony: 19--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Franczak M.

• Zakład Ekologii, Wydział Biologii i Biotechnologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin

autor

Franczak Ł

• Zakład Geomorfologii, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin

Bibliografia

• 1. Bosiacka B., Pacewicz K., Pieńkowski P. 2008. Spatial analysis of plant species distribution among small water bodies in an agricultural landscape. Acta Agrobot. 61 (2), 93–101
• 2. Bosiacka B., Pieńkowski P. 2004. Analiza przekształceń oczek wodnych oraz ocean walorów przyrodniczych śródpolnych zbiorników w centralnej części Równiny Nowogardzkiej. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie 4, 335–349.
• 3. Dobrowolski R. 1998. Strukturalne uwarunkowania rozwoju współczesnej rzeźby krasowej na międzyrzeczu środkowego Wieprza i Bugu. Wyd. UMCS, Lublin.
• 4. Forman R.T.T., Godron M. 1986. Landscape Ecology. J. Wiley and Sons, New York.
• 5. Franczak Ł. 2007. Reżim hydrologiczny zagłębień bezodpływowych w rejonie Komarzyc. [w:] Z. Michalczyk (red.). Obieg wody w środowisku naturalnym i przekształconym. Badania hydrograficzne w poznawaniu środowiska 8, 211–218.
• 6. Franczak Ł., Franczak M. 2012. Funkcjonowanie niewielkich obiektów hydrogenicznych w krajobrazie rolniczym na przykładzie zagłębień bezodpływowych obszaru Kotliny Chodelskiej. Problemy Ekologii Krajobrazu 33, 69–76.
• 7. Harasimiuk M. 1980. Rzeźba strukturalna Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Wyd. UMCS, Lublin.
• 8. Kaczmarek L., Kirstein M., Kowara M. 1989. Analiza morfometryczna obniżeń bezodpływowych wolińskiej moreny czołowej. [w:] A. Kostrzewski (red.). Środowisko przyrodnicze i przestrzenna struktura społeczno-ekonomiczna miasta i gminy Międzyzdroje. Monografie Geograficzne, Poznań.
• 9. Kamocki A.K. 1999. Geneza, charakterystyka przyrodnicza i ochrona zagłębień bezodpływowych wschodniej części Wysoczyzny Białostockiej. Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej 123 (11), 5–20.
• 10. Kochanowska R., Gamrat R. 2003. Bioróżnorodność śródpolnych kompleksowych użytków ekologicznych na Nizinie Szczecińskiej. Acta Agroph. 1 (3), 453–458.
• 11. Kondracki J. 2009. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 12. Krebs Ch.J. 2011. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 13. Kucharski L. 1996. Przyrodnicze znaczenie zagłębień bezodpływowych w rolniczym krajobrazie Pojezierza Kujawskiego. Przegl. Nauk. Wydz. Melior. Inż. Środ. SGGW 10, 33–38.
• 14. Major M. 2012. Funkcjonowanie zagłębień bezodpływowych w zróżnicowanych warunkach morfolitologicznych (dorzecze Parsęty, Pomorze Zachodnie). Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• 15. Markuszewska I. 2001. Funkcjonowanie i znaczenie śródpolnych „oczek” wodnych w krajobrazie rolniczym (okolice Krotoszyna). Bad. Fizj. Pol. Zach. Seria A 52, 79–98.
• 16. Markuszewska I. 2006. Wpływ zagłębień pomarglowych na kształtowanie krajobrazu rolniczego Wysoczyzny Kaliskiej w ostatnim stuleciu. Wyd. Nauk. Bogucki, Poznań.
• 17. Maruszczak H. 1966. Zjawiska krasowe w skałach górnokredowych dorzecza Wisły i Bugu (Typ krasu kredy piszącej). Przegląd Geogr. 38 (3), 339–370.
• 18. Matuszkiewicz W. 2011. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 19. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering Plants and Pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Polish Academy of Sciences, W. Szafer Institute of Botany, Kraków.
• 20. Nagengast B., Ostapiuk J. 2004. Roślinność wodna i bagienna drobnych zbiorników śródpolnych okolic Tarnowa Podgórnego. Roczn. Akad. Roln. Pozn. 358 (7), 209–229.
• 21. Richling A., Solon J. 2011. Ekologia krajobrazu. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.