The effect of extensive utilisation of meadow located in dry habitat on its state and yielding

• Autorzy: Wasilewski Z.

Warianty tytułu

PL

Ocena wpływu ekstensywnego użytkowania łąki w siedlisku grądowym na jej stan i plonowanie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The study was carried out in an area of meadow located in a proper dry meadow habitat. The soil comprised black degraded earth with the mechanical composition of heavy clayey sand and a pH of 4.4. The study involved the following methods of utilisation: mowing and harvesting the biomass, mowing and leaving the biomass on the swathe, mulching the biomass and leaving it on the swathe and leaving the meadow non-utilised. Despite significant differences in utilisation, no statistically significant differences were observed in sward density although leaving mowed biomass on the swathe contributed to a decline in sward density. The height of the mowed sward was lowest where biomass was collected and tallest where it was left after mulching. Despite the extensive utilisation and lack of fertiliser the crop yield remained relatively high, ranging from 4.3-4.7 t•ha-1 DMB. The different methods of utilisation did not bring significant differences in crop yield. The botanical composition of the sward deteriorated significantly with a decline in valuable grasses and the spread of dicotyledonous plants, including varieties such as the common dandelion (Taraxacum officinale F.H. Wigg.) and common sorrel (Rumex acetosa L.). This effect was particularly marked in the non-utilised meadow and the meadow where the biomass was left on the swathe. The results of the study indicate that leaving harvested biomass to mulch is more beneficial to meadow than being left non-utilised, but in the long term this leads to degradation, particularly of sward (through the spread of weeds) but also sward density (by rarefaction).

PL

Badania prowadzono na łące położonej w siedlisku grądowym właściwym. Glebę stanowiła czarna ziemia wyługowana o składzie mechanicznym piasku gliniastego mocnego i pH 4,4. Badano następujące sposoby użytkowania: koszenie i zbieranie plonu (biomasy), koszenie i pozostawianie biomasy na pokosach, koszenie z rozdrobnieniem i pozostawianie na łące oraz łąka porzucona. Mimo znacznych różnic w sposobach użytkowania, nie stwierdzono udowodnionych statystycznie różnic w zadarnieniu łąki, mimo iż pozostawianie skoszonej biomasy sprzyjało rozrzedzeniu darni. Wysokość koszonej runi była najmniejsza na łące ze zbiorem biomasy a największa po jej rozdrobnieniu i pozostawieniu. Można zatem wnioskować o nawożącym działaniu pozostawianej biomasy. Plonowanie, mimo ekstensywnego użytkowania oraz braku nawożenia, było dość wysokie, sięgające 4,3-4,7 t•ha-1 s.m. Sposoby użytkowania nie różnicowały istotnie wielkości plonów. Wraz z upływem lat badań, skład botaniczny runi podlegał znacznym zmianom na niekorzyść, skutkiem ustępowania wartościowych traw a rozwojem roślin dwuliściennych, w tym takich gatunków jak mniszek pospolity (Taraxacum officinale F.H. Wigg.) oraz szczaw zwyczajny (Rumex acetosa L.). Dotyczyło to zwłaszcza łąki porzuconej oraz z pozostawianiem biomasy na pokosach. Najmniej niekorzystnych zmian w składzie botanicznym runi stwierdzono na łące ze zbiorem biomasy. Uzyskane wyniki badań wskazują, że pozostawianie skoszonej runi na łące jest zabiegiem dla niej korzystniejszym niż zaniechanie użytkowania, lecz w dłuższej perspektywie czasu prowadzi do degradacji, zwłaszcza runi (zachwaszczenie), ale również darni (rozrzedzenie).

Słowa kluczowe

EN

extensive utilization; dry habitat; yielding; sward density; botanical composition

PL

ekstensywne użytkowanie; siedlisko grądowe; plonowanie; zadarnienie; skład botaniczny

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 59, nr 4
• Strony: 114--118
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab.

Twórcy

autor

Wasilewski Z.

• The Institute of Technology and Life Sciences, Falenty Department of Grasslands, Al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland

Bibliografia

• [1] Burzyńska I.: Migracja składników mineralnych i węgla organicznego do wód gruntowych w warunkach zróżnicowanego użytkowania łąk na glebach mineralnych. Wyd. ITP. Woda, Środowisko, Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie, 2013, nr 35, 92 ss.
• [2] Grzyb S., Prończuk J.: Podział i waloryzacja siedlisk łąkowych oraz ocena ich potencjału produkcyjnego. Wyd. SGGW Warszawa. W: Kierunki rozwoju łąkarstwa na tle aktualnego poziomu wiedzy w najważniejszych jego działach. Mat. z Ogólnopolskiej Konf. Łąkarskiej, Warszawa 27-28 września 1994, 51-63.
• [3] Marks M., Młynarczyk K., Marks E.: Użytki zielone w różnych systemach rolniczych. Pamiętnik Puławski, 2001, z. 125, s. 49-56.
• [4] Nadolna L.: Wpływ przywrócenia koszenia na utrzymanie sprawności produkcyjnej i walorów przyrodniczych odłogowanych użytków zielonych w Sudetach. Woda, Środowisko, Obszary Wiejskie, 2009, T. 9, z. 3 (27), 89-105.
• [5] Oświt J.: Identyfikacja warunków wilgotnościowych w siedliskach łąkowych za pomocą wskaźników roślinnych (metoda fitoindykacji). W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Biblioteczka Wiad. IMUZ, 1992, nr 79, 39-67.
• [6] Pietrzak S.: Wdrażanie wymagań „cross-compliance”: uwagi do środowiskowego pakietu. Wyd. ITP. Woda, Środowisko, Obszary Wiejskie, 2009, T. 9. z. 3 (27), 159-166.
• [7] Pietrzak S.: Skuteczność i funkcjonowanie stref buforowych w aspekcie określenia nowej normy Dobrej Kultury Rolnej zgodnej z ochroną środowiska w zakresie ustalenia stref buforowych wzdłuż cieków wodnych. Falenty ITP, 2011, Maszynopis, ss. 110.
• [8] Przewodnik po programie rolnośrodowiskowym na lata 2007-2013. Krok po kroku. Wyd. MRiRW, 2009, 32 ss.
• [9] Użytkowanie 2012. Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2012 r. Wyd. GUS Warszawa. CD.
• [10] Wasilewski Z.: Charakterystyka typologiczna użytków zielonych oraz sposoby użytkowania priorytetowych zbiorowisk roślinnych umożliwiające zachowanie ich walorów przyrodniczych. W: Aktualne problemy mokradeł. Walory przyrodnicze mokradeł a ich rolnicze użytkowanie. Wyd. IMUZ. Woda, Środowisko, Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie, 2002, nr 4, s. 62-81.
• [11] Wasilewski Z.: Dobór gatunków traw i roślin bobowatych na strefy buforowe oraz zasady ich zakładania i pielęgnowania. Wyd. ITP. Woda, Środowisko, Obszary Wiejskie, 2012, T. 12, z. 1 (37), 219-227.
• [12] Zawadzki S.: Gleboznawstwo. PWRiL Warszawa, 1999.