Ftalocyjaniny i ich makrocykliczne analogi

Dyrda, G.; Słota, R.; Wacławek, W.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ftalocyjaniny i ich makrocykliczne analogi

Autorzy

Dyrda G. , Słota R. , Wacławek W.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

Identyfikatory

Warianty tytułu

Phthalocyanines and related macrocyclic analogues

Języki publikacji

Abstrakty

Kompleksy ftalocyjaniny oraz ich pochodne zaliczane są do najbardziej atrakcyjnych materiałów molekularnych, mających duże znaczenie dla współczesnej nauki i technologii. Zasadniczą rolę w chemii tych substancji odgrywa makroheterocykliczny układ wiążący, którego właściwości fizykochemiczne można w znacznym stopniu modyfikować na drodze chemicznej, nie naruszając przy tym jego konstrukcji. W pracy przedstawiono najważniejsze kompleksy ftalocyjaniny, przykłady ich możliwych modyfikacji molekularnych, jak również molekuły blisko z nią spokrewnione, subftalocyjaniny i superftalocyjaninę. Podkreślono, że struktura molekularna kompleksu determinuje jego specyficzne cechy, a w szczególności trwałość wiązań. Duża różnorodność możliwych do otrzymania makrocyklicznych układów ftalocyjaninowych pozwala na projektowanie molekuł kompleksów tak, aby spełniały one ściśle określone wymagania.

Phthalocyanines and their derivatives have been ranked among the top attractive molecular materials being of high importance in modem science and technology. The chemistry of these compounds is strictly related to the unique heteromacrocyclic bonding system, the properties of which may be chemically modified in a wide extent, without affecting its general structure. In this work, the most important complexes of the phthalocyanine ligand have been presented along with a number of possible molecular modifications and the closely related analogues, i.e. subphthalocyanine and superphthalocyanine, as well. It has been emphasised that the molecular structure of the compound determines its specific features, in particular the strength of the bonding set-up. Great diversity of possible phthalocyanine related macrocyclic systems does allow one to design the complex molecules according to the desired application conditions.

Słowa kluczowe

ftalocyjaniny subftalocyjanina superftalocyjanina molekuły homoleptyczne molekuły heteroleptyczne

phthalocyanines subphthalocyanine superphthalocyanine homoleptic molecules heteroleptic molecules

Wydawca

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

Rocznik

2002

Tom

R. 7, NR 1-2

Strony

33--40

Opis fizyczny

Bibliogr. 99 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Dyrda G.

gaba@uni.opole.pl

Katedra Fizyki Chemicznej, Instytut Chemii, Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, 45--052 Opole, tel. 0/.../77 454 58 41 w 2234

autor

Słota R.

Katedra Fizyki Chemicznej, Instytut Chemii, Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, 45--052 Opole, tel. 0/.../77 454 58 41 w 2234

autor

Wacławek W.

Katedra Fizyki Chemicznej, Instytut Chemii, Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, 45--052 Opole, tel. 0/.../77 454 58 41 w 2234

Bibliografia

[1] Braun A. i Tcherniac J.: Ber. Dtsch. Chem. Ges., 1907, 40, 2709–2714.
[2] de Diesbach H. i von der Weid E.: Helv. Chim. Acta., 1927, 10, 886-889.
[3] Linstead R.P.: J. Chem. Soc. 1934, 1016-1031.
[4] Byrne G.T., Linstead R.P. i Lowe A.R.: J. Chem. Soc., 1017-1022.
[5] Dent C.E. i Linstead R.P.: J. Chem. Soc., 1022-1027.
[6] Dent C.E., Linstead R.P. i Lowe A.R.: J. Chem. Soc., 1033-1039.
[7] Barret P.A., Dent C.F. i Linstead R.P.: J. Chem. Soc., 1936, 1719-1736.
[8] Barret P.A., Frye D.A. i Linstead R.P.: J. Chem. Soc., 1938, 1157-1163.
[9] Stiepanow B.I.: Podstawy chemii i technologii barwników organicznych, WNT, Warszawa 1980.
[10] Zagal J.: Coord. Chem. Rev., 1992, 119, 89-136.
[11] Ferraudi G.J.: w pracy Leznoff C.C. and Lever A.B.P. (Eds.): Phthalocyanines Properties and AppIications, Vol. 1, 291-340, VCH Publishers, New York 1989.
[12] Vartaniyan A.T.: Zh. Fiz. Chim., 1948, 22, 763-765.
[13] Eley D.: Nature, 1948, 1962, 819.
[14] Ali H. i Lier J.E.: Chem. Rev., 1999, 99, 2379-2450.
[15] Kaliya L., Lukyanets E.A. i Vorozhtsov G.N.: J. Porph. Phthal., 1999, 3, 592-610.
[16] Lukyanets E.A.: J. Porph. Phthal., 1999, 3, 424-432.
[17] Wöhrle D. i in.: Polym. Adv. Technol., 1994, 6, 118-130.
[18] Kirin I.S., Moskalev P.N. i Makashev Yu.A.: Zh. Neogr. Khim., 1967, 12, 707-712.
[19] Clarisse C. i Riou M.T.: Inorg. Chim. Acta, 1987, 130, 139-144.
[20] Słota R.: Praca doktorska, Politechnika Warszawska, Warszawa 1995.
[21] Yang C.H. i in.: Inorg. Chem., 1980, 19, 3541-3543.
[22] Kubiak R. i Janczak J.: J. Alloys Comp., 1992, 189, 107 -111.
[23] Yudasaka M. i in.: Synt. Metals, 1987, 19, 775-780.
[24] Wöhrle D., Schnurpfeil G. i Knothe G.: Dyes and Pigments, 1992, 18, 91-102.
[25] Słota R., Wacławek W. i Dyrda G.: Chem. Dydakt. Ekol. Metrol., 1998, 3, 51-58.
[26] Torres T.: J. Porph. Phthal., 2000, 4, 325-330.
[27] Robertson J.M.: J. Chem. Soc., 1935, 615-624.
[28] Robertson J.M.: J. Chem. Soc., 1936, 1195-1209.
[29] Matsumoto S., Matsuhama K. i Mizuguchi J.: Acta Crystallogr., 1999, 55, 131-133.
[30] Kirin I.S. i Moskalev P.N.: Zh. Neorg. Khim., 1971, 16, 3179-3181.
[31] Moskalev P.N. i Kirin I.S.: Zh. Neor. Khi., 1970, 15, 13-14.
[32] Simon J. i Andre J.J.: Molekularnyje poluprovodniki, Izd. Mir, Moskva 1988.
[33] Kobayashi N.: Coord. Chem. Rev., 2002, 227, 129-152.
[34] Ukei K.: Acta Crystallogr. B, 1973, 29, 2290-2292.
[35] lyechika Y. i in.: Acta Crystallogr. B, 1982, 38, 766-770.
[36] Kroenke W.J.: Kenney M.E., Inorg. Chem., 1964, 3, 251-254.
[37] Bennett W.E.: Broberg D.E., Baenziger N.C., Inorg. Chem., 1973, 12, 930-937.
[38] Janczak J. i Kubiak R.: J. Alloys Comp., 1994, 204, 5-11.
[39] Vinogradskij A.G., Moskalev P.N. i Sidorov A.N.: Zh. Fiz. Khim., 1991. 65, 1064-1068.
[40] Vinogradskij A.G., Moskalev P.N. i Sidorov A.N.: Koord. Chimija, 1990, 16, 1421-1426.
[41] Tomilova L.G., Ovchinnikova N.A. i Lukiyanets E.A.: Zh. Obshch. Khim., 1987, 57, 2100-2104.
[42] Janczak J. i Kubiak R.: J. Alloys Comp., 1993, 202, 69-72.
[43] Sugimoto H. i in.: J. Chem. Soc. Chem. Comm., 1983, 1234-1235.
[44] Meller A. i Ossako A.: Monatsh. Chem. 1972, 127, 150-155.
[45] Kietaibl H.: Monatsh. Chem., 1974, 105, 405-418.
[46] Rauschnabel J. i Hanack M.: Tetrahedron Lett., 1995, 36, 1629-1632.
[47] del Rey B. i Torres T.: Tetrahedron Lett., 1997, 38, 5351-5354.
[48] Stork J. i in.: Tetrahedron Lett., 1999, 40, 8055-8058.
[49] Kobayashi N.: Bull. Chem. Soc. Jpn., 2002, 75, 1-19.
[50] Sastre A., Torres T. i Hanack M.: Tetrahedron Lett., 1995, 36, 8501-8504.
[51] Kobayashi N.: Coord. Chem. Rev., 2001, 219-221, 99-123.
[52] Kobayashi N.: Tetrahedron Lett., 2002, 43, 4253-4255.
[53] Day V., Marks T.J. i Wachter W.: J. Am. Chem. Soc., 1975, 97, 4519-4527.
[54] Sessler J. i in., Coord. Chem. Rev., 2001, 216-217, 411-434.
[55] Kasuga K. i Tsutsui M.: Coord. Chem. Rev., 1980, 32, 67-95.
[56] del Rey B. i in.: J. Am. Chem. Soc., 1998, 120, 12806-12817.
[57] Lever A.B.P.: Adv. Inorg. Radiochem., 1965, 7, 27-105.
[58] Kobayashi N. i in.: J. Am. Chem. Soc., 1999, 121, 9096-9110.
[59] Cuellar E.A. i Marks T.J.: Inorg. Chem., 1981, 20, 3766-3770.
[60] Kobayashi N.: w pracy Leznoff C.C. and Lever A.B.P. (Eds.): Phthalocyanines Properties and Applications, Ch. 3, Vol. 2, VCH Publishers, New York 1992.
[61] Darwent J i in C.: Coord. Chem. Rev., 1982, 44, 83-126.
[62] Berezin B.D.: Coordination Compounds of Porphiryns and Phthalo cyanines, J. Willey and Sons, New York 1981.
[63] Słota R., Dyrda G. i Wacławek W.: Polyhedron, 2002, 21, 677-681.
[64] Suglobov D.N., Sidorenko G.V. i Legin E.K.: Letucyje organiceskije I kompleksnyje soedinenija f-elementov, Energoatomizdat, Moskva 1987.
[65] Dyrda G., Słota R. i Wacławek W.: Chem. Dydakt. Ekol. Metrol., 2000, 5, 31-35.
[66] Jones R., Krier A. i Davidson K.: Thin Solid Films, 1997, 298, 228-236.
[67] Zagal J. i Cardenas-Jirón G.: J. Electroanal. Chem., 2000, 489, 96-100.
[68] Wróbel D. i Boguta A.: J. Photochem. Photobiol. A. Chem., 2002, 150, 67-76.
[69] Ercolani C.: J. Porph. Phthal., 2000, 4, 340-343.
[70] Plyushev V.E. i Shkhlover L.P.: Zh. Neorg. Khimii, 1964, 9, 335-339.
[71] Moskalev P.N., Kirin I.S.: Opt. i Spektr., 1970, 29, 414-415.
[72] Moskalev P.: Zh. Neorg. Chimii, 1982, 27. 1408-1412.
[73] Hückstädt H., Bruhn C. i Homborg H.: J. Porph. Phthal., 1997, 1, 367-378.
[74] Ercolani C. i Floris B.: w pracy Leznoff C.C. and Lever A.B.P. (Eds.): Phthalocyanines Properties and Applications, Vol. 2, 1-42, VCH Publishers, New York 1993.
[75] Kienast A. i in.: J. Porph. Phthal., 1997, 1, 141-157.
[76] Kirin I.S., Moskalev P.N. i Ivannikova N.V.: Zh. Neorg. Chimii, 1967, 12, 944-946.
[77] Janczak J. i Kubiak R.: J. Chem. Soc. Dalt. Trans, 1993, 3809.
[78] Janczak J. i in.: Polyhedron 1999, 18, 2775-2780.
[79] Chabach D. i in.: J. Am. Chem. Soc., 1995, 117, 8548-8556.
[80] Liu W. i in.: Iong. Chim. Acta, 2000, 310, 140-146.
[81] Galich L., Kienast A., Hückstädt H. i Homborg H.: Z. Anorg. Allg. Chem., 1998, 624, 1325-1242.
[82] Donzello M.P. i in.: Inorg. Chem., 1998, 37, 3682-3688.
[83] Lachker M. i in.: New J. Chem., 1988, 12, 729.
[84] Tran-Thi T.: Coord. Chem. Rev., 1997, 160, 53-91.
[85] Jiang J. i in.: Inorg. Chim. Acta, 1998, 268, 49-53.
[86] Ishikawa N. i Kaizu Y.: Chem. Phys. Lett., 1995, 236, 50-56.
[87] Gregory P.: J. Porph. Phthal., 2000, 4, 432-437.
[88] Japanese Patent 11084123, Asahi Glass, 1999.
[89] Guillaud G., Simon J. i Germain J.P.: Coord. Chem. Rev., 1998, 178-180, 1433-1484.
[90] Zhu D. i Petty M.: Sensors and Actuators B, 1990, 2, 265-269.
[91] Sadaoka Y. i Jones T.: Sensors and Actuators B, 1990, 1, 148-153.
[92] Trometer M. i in.: Sensors and Actuators B, 1992, 8, 129-135.
[93] BeIghachi A. i Collins R.: J. Phys. D. Appl. Phys., 1990, 23, 223-227.
[94] Hohnholz D., Steinbrecher S. i Hanack M.: J. Mol. Struct., 2000, 521, 231-237.
[95] Gu D. i in.: Optics Comm., 1995, 121, 125-129.
[96] Wróbel D., Boguta A. i Ion R.: J. Photochem. Photobiol., A, Chem., 2001, 138, 7-22.
[97] Nensala N. i Nyokong T.: Polyhedron, 1997, 16, 2971-2978.
[98] Kasuga K. i in.: Inorg. Chem. Comm., 2000, 3, 634-63.
[99] Wöhrle D. i Schneider G.: J. Mol. Catal., 1992, 75, L39-L44.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-e0881b3b-9aff-4a56-bc2b-3d25fd2bba24