Cykloheksanol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Piotrowski J. K. , Szymańska J.

Warianty tytułu

EN

Cyclohexanol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cykloheksanol jest bezbarwną, higroskopijną substancją o zapachu podobnym do zapachu kamfory. Jest otrzymywany w reakcji utlenienia cykloheksanu lub katalitycznego uwodornienia fenolu. Używa się go jako półproduktu w przemyśle organicznym. 95% jego produkcji wykorzystuje się do otrzymywania kwasu adypinowego. Dane na temat toksyczności cykloheksanolu u ludzi są fragmentaryczne. Zatrucia ostre charakteryzują się podrażnieniem skóry, oczu i układu oddechowego. W przypadku długotrwałego, inhalacyjnego narażenia u robotników fabryki kaprolaktamu stwierdzono niespecyficzne zaburzenia ze strony autonomicznego układu nerwowego. Doustne jednorazowe podanie królikom dużych dawek cykloheksanolu powodowało martwicę narządów wewnętrznych. Pary cykloheksanolu powodowały podrażnienie oczu. Wielokrotne podanie na skórę może spowodować uszkodzenia: rumień i martwicę. Po podaniu cykloheksanolu w wodzie do picia obserwowano zmiany w OUN. Cykloheksanol powoduje podrażnienie górnych dróg oddechowych. Narażenie królików na duże stężenia (4000 - 5000 mg/m3) może być przyczyną zgonu zwierząt lub powstawania zmian zwyrodnieniowych w mózgu, sercu, wątrobie i nerkach. Natomiast przy stężeniu wynoszącym około 600 mg/m3 stwierdzono już tylko zmiany w wątrobie i nerkach. Po podskórnym podawaniu cykloheksanolu w dawce 15 mg/kg/dzień zanotowano znamienne zmniejszenie masy jąder, najądrzy, pęcherzyków nasiennych i gruczołu krokowego, zahamowanie spermatogenezy. Podobne zaburzenia obserwowano po doustnym podawaniu cykloheksanolu królikom w dawce 25 mg/kg/dzień (przez 40 dni). Dawkę 15 mg/kg/dzień przyjęto za wartość NOAEL. Cykloheksanol podawany w diecie ciężarnym i nie ciężarnym samicom myszy powodował zwiększenie śmiertelności potomstwa lub zahamowanie jego wzrostu. Podstawą proponowanej wartości NDS dla cykloheksanolu jest jego działanie toksyczne na układ rozrodczy samców zwierząt doświadczalnych (efekt krytyczny). W niniejszym opracowaniu zaproponowano wartość NDS cykloheksanolu równą 10 mg/m3 oraz oznakowanie związku symbolem Sk (cykloheksanol wchłania się przez skórę).

EN

Cyclohexanol is a colourless hygroscopic substance with an odour resembling camphor. It is obtained through oxidation of cyclohexane or catalytic hydrogenation of phenol. It is used as an intermediate product in organic industry: 95% of its production is used for the synthesis of adipic acid. Information on the toxicity of cyclohexanol in humans is fragmentary. Acute intoxications are characterized by irritation of the skin, eyes and respiratory tract. In workers of a caprolactam producing factory exposed by inhalation for a long period nonspecific disorders were found from the autonomic nervous system. In rabbits, single intragastric application of high doses of cyclohexanol resulted in necrosis of the internal organs. Vapours of cyclohexanol caused irritation of the eyes. Multiple application on the skin may result in erythema and necrosis. Following administration in drinking water changes were noted in the central nervous system. Cyclohexanol causes irritation of the upper respiratory tract. Exposure of rabbits to high air concentrations (4000-5000 mg/m3) may result in death of animals or degenerative changes in the brain, heart, liver and kidneys. At a concentration of 600 mg/mJ changes were only found in the liver and kidney. Following subcutaneous administration of cyclohexanol in a dose of 15 mg/kg/day significant reduction was noted in the mass of testicles, epididymis, seminal vesicles, prostate, as well as inhibition of spermatogenesis. Similar disorders were noted in rabbits following intragastric administration of cyclohexanol in a dose of 25 mg/kg/day for 40 days. The dose of 15 mg/kg/day was accepted as NOAEL. When given in the diet to pregnant and non-pregnant female mice cyclohexanol caused increased lethality of the offspring or inhibition of growth. The proposed maximum admissible concentration (MAC-TWA) for cyclohexanol is based on the toxic effects on male reproduction system in experimental animals (critical effect). In the present document the proposed value of MAC-TWA for cyclohexanol was set at 10 mg/m3; also, the symbol “S” was proposed (cyclohexanol is absorbed through the skin).

Słowa kluczowe

PL

cykloheksanol; narażenie zawodowe; działanie toksyczne; toksykokinetyka

EN

cyklohexanol; occupational exposure; toxic effect; toxycokinetics

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 3 (33)
• Strony: 5--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., tab.

Twórcy

autor

Piotrowski J. K.

• Akademia Medyczna 90-151 Łódź ul. Muszyńska 1

autor

Szymańska J.

• Akademia Medyczna 90-151 Łódź ul. Muszyńska 1

Bibliografia

• 1. ACGIH (1995-1996) Threshold Limit Values (TLVs) for Chemical Substances and Physical Agents and Biological Exposure Indices (BEIs).
• 2. Amoore J.E., Hantala E. (1983) Odor as an aid to chemical safety: odor thresholds compared with threshold limit values and volatilities for 214 industrial chemicals in air and water dilution. J. Appl. Toxicol. 3, 272-290.
• 3. Bernard A.M. i in. (1989) Evaluation of the subacute nephrotoxicity of cyxlohexane and other industrial solvents in the female Spraque-Dawley rats. Toxicol, lett. 45, 271-280.
• 4. CHEMINFO (1997) Canadian Centre for Occupational Health and Safety. Issue: 97-4, November.
• 5. Chvapil M. i in. (1962) Arch. Int. Pharmocodyn. 135, 330-343. (cyt. wg IUCLID..., 1995).
• 6. Collin J.P. (1971) Effect cytogenetique du cyclamate de soude de la cyclohexanone et du cyclohexa- nol. Le Diabeta 19, 215-221.
• 7. Custode E., Utreras A., Naranjo P. (1967) Efecto radiosensibilizate del succinato de ciclohexanol. Rev. Equator. Med. Cienc. Biol. 5, 7-14 (cyt. wg IUCLID...,1995).
• 8. Deutsche Forschungsgemeinschaft. List of MAK and BAT Values (1996). Commission for the Invest
• 9. Dixit V.P. i in. (1980) Indian J. Physiol. Pharmacol. 24, 278-286, (cyt. wg IUCLID..., 1995).
• 10. Dobrinsky A.A. (1964) Hygenic standards for certain intermediate compounds of kaprolaktam production in the atmospheric air. Gig. Sanit. 29(12) 8-13.
• 11. Dutch Expert Committee for Occupational Standards (1990). Health-based recommended occupatio¬nal exposure limits for cyclohexanol. Directorate General of Labour. The Netherlands RA 3/90 (cyt. wgToxline, 1990-1993).
• 12 Elliott T.H., Parke D.V., Williams R.T. (1959) The metabolism of cyclo[14C]hexane and its derivatives. Biochem. J. 72, 193-200.
• 13. Encyklopedia techniki. Chemia (1966). Warszawa, Wydawnictwo Nauk.-Techn.
• 14. Gondry R. (1972) Recherches sur la toxicite de la cyclohexylamine, de la cyclohexanone et du cyclo¬hexanol, metabolites du cyclamate. Eur. J. Toxicol. 5, 227-238.
• 15. Grant W.M. (1986) Toxicology of the eye. 3rd Ed. Red. Charles C. Thomas, 296 (cyt. wg CHEMINFO, 1997).
• 16. Haworth S. i in. (1983) Environ. Mutagen. Suppl. 1, 3-39 (cyt. wg IUCLID..., 1995).
• 17. HSDB (1997) National Library of Medicine. Bethesda, Maryland, USA.
• 18. IUCLID Data Sheet: Cyclohexanol. ECB-Existing Chemicals (1995).
• 19. Lake B.G. i in. (1982) Acta Pharmacol. Toxicol. 51, 217-226, (cyt. wg IUCLID..., 1995).
• 20. Merck Index (1983) An encyclopedia of chemicals, drugs and biologicals. Tenth Ed. Merck and CO., Inc, Rahway N.J. USA, 2722.
• 21. Międzynarodowe Karty Bezpieczeństwa Chemicznego (1983) T. IV. Cykloheksanol. Komisja Wspólnot Europejskich L-2920, Luksemburg.
• 22. Messiha F.S., Lox C.D. (1985) Neurobehav. Toxicol. Teratol. 7, 207-208, (cyt. wg IUCLID..., 1995).
• 23. Nelson K.W., Ege J.F., Ross M. (1943) Sensory response to certain industrial vapors. J. Ind. Hyg. Toxicol. 25, 282-285 (cyt. wg ACGIH, 1996).
• 24. Opdyke D.L.J. (1975) Cyclohexanol. Food. Cosm. Toxicol. 13, 777-782.
• 25. Perbellini L. i in. (1981) Med. Lavoro 2, 102-107 (cyt. wg IUCLID...,1975).
• 26. Renwick A.G., Williams R.T. (1972) The metabolites of cyclohexylamine in man and certain animals. Biochem. J. 129, 857-867.
• 27. Rowe V.K., McCollister S.B. (1982) Alcohols. W: Patty’s Industrial Hygiene and Toxicology. 3rd Rev. Ed. Vol. 2c, Toxicology, 4643-4649. Red. G.D. Clayton and F.E. New York Clayton. John Wiley and Sons.
• 28. RTECS (1997) Registry of Toxic Effect of Chemical Substances: National Institutes of Occupational Safety and Health. Cincinnati, Ohio, USA.
• 29. Sakata M. i in. (1989) Clin. Toxicol. 27, 67-77 (cyt. wg IUCLID...,1995).
• 30. Sato K. i in. Al. Jpn. J. Med. Sei. Part 4. Pharmacol 3, 1-62 (cyt. wg IUCLID ..., 1995).
• 31. Simonsen L., Midtgaard U. (1993) Criteria document for cyclohexanone. CEC. Occupational exposure limits. EUR 14219, (cyt. wg Toxline, 1990-1993).
• 32. Smyth H.F. i in. (1962) Range-finding data: list VI. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 9, 95-97 (cyt. wg CHEMINFO).
• 33. Timmermann H. i in. (1969) Arzneimittel-Forsch. 19, 1254-1257 (cyt. wg IUCLID...,1995).
• 34. TLVs and other occupational exposure values (1996) Cyclohexanol. ACGIH, Worldwide.
• 35. Treon J.F., Crutchfield W.E., Kitzmiller K.V. (1943a) The physiological response of rabbits to cyclo- hexane, methylcyclohexane and certain derivatives of these compounds I. Oral administration and cutaneous application. J. Ind. Hyg. Toxicol. 25, 199-214.
• 36. Treon J.F., Crutchfield W.E., Kitzmiller K.V. (1943b) The physiological response of animals to cyclo- hexane, methylcyclohexane and certain derivatives of these compounds. II Inhalation. J. Ind. Hyg. Toxicol. 25, 323-347. (cyt. wg IUCLID ..., 1995).
• 37. Tyagi A. i in. (1979) Indian J. Exp. Biol. 17, 1305-1307, (cyt. wg IUCLID ..., 1995).
• 38. Wakabayashi T. i in. (1991) Acta Pathol. Jpn. 41, 405-413. (cyt. wg IUCLID ..., 1995).
• 39. Voronin A.P., Usol’tseva V.A. (1975) Sovrem. Probl. Biokhim. Dykhaniya Klin. Mater. Vses. Konf., 2nd Meeting Data 1971, vol. 1. Red. V.A. Usol’tseva, Ivanov. Gos. Med. Inst., Ivanovo, USSR, 356- 359. (Chemical Abstracts 83, 1641, 1975), (cyt. wg IUCLID ..., 1995).