Metoda kompensacji przestrzennych potrzeb w budynku szpitala

• Autorzy: Kozaczko Mieczysław

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.2658-2619.2020.1.2

Warianty tytułu

EN

Method of compensation of spatial needs in the hospital building

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Struktura budynku nowoczesnego szpitala jest zdeterminowana skomplikowanymi reżimami procedur medycznych. Układ pomieszczeń, ich stopniowalna dostępność, wymuszona względami sterylności i wyrafinowanej technologii, zamknięty charakter większości szpitalnych przestrzeni - wszystko to stanowi dla przeciętnego pacjenta niezrozumiale złożoną i przytłaczającą formę, dodatkowo rozstrajając tzw. poczucie spójności życiowych doświadczeń (consistency). Zła struktura przestrzeni szpitala tworzy groźny dla zdrowia labyrinth psychotica - sięgające psychofizjologicznych fundamentów poczucie zagubienia. Labyrinth psychotica jest wytworem nazbyt zredukowanych metod sztuki architektonicznej. Tymczasem architektura winna i może wspomagać leczenie. Neofunkcjonalizm dysponuje skutecznymi ku temu narzędziami. Używając macierzy bodźców i reakcji, można poprawnie kształtować strukturę funkcjonalną szpitala.

EN

The structure of the building of a modem hospital is determined by complicated regimes of medical procedures. The layout of the rooms, their gradual availability, forced by sterility and sophisticated technology, the closed nature of most hospital spaces - all this is for the average patient an incomprehensibly complex and overwhelming form. Wherever possible, the structure of the hospital should compensate for the feeling of being lost, strengthen the so-called sense of consistency in life experiences. Architecture can support healing. Using the stimulus and response matrix, we can correctly shape the functional structure of the hospital.

Słowa kluczowe

PL

neofunkcjonalizm; procedury medyczne; analiza zachowania; zachowania człowieka

EN

neo-functionalism; medical procedures; behavior analysis; human behavior

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz
• Rocznik: 2020
• Tom: Z. 1
• Strony: 17--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 54 poz., rys.

Twórcy

autor

Kozaczko Mieczysław

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury, Instytut Architektury, Urbanistyki i Ochrony Dziedzictwa

Bibliografia

• 1. Alexander Ch. (2008). Język wzorców. Miasta, budynki, konstrukcja, Gdańsk.
• 2. Allport G.W. (1940). The psychologist's frame of reference. Psychological Bulletin, 37.
• 3. Altman I., Haythorn W.W. (1967). The Ecology of Isolated Groups. Behavioral Science, 12.
• 4. Bakker I., van der Voordt T., Vink P., de Boon J. (2014). Pleasure, Arousal, Dominance: Mehrabian and Russel revisited. Current Psychology, Oct.
• 5. Bańka A. (1983). Behawioralne podstawy projektowania architektonicznego, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.
• 6. Barrett L.F., Russell J.A. (1998). Independence and bipolarity in the structure of current affect. Journal of Personality and Social Psychology, 74 (4).
• 7. Bell P.A., Greene T.C., Fisher J.D., Baum A. (2001). Environmental psychology (5th ed.), Harcourt College Publishers, Fort Worth.
• 8. Berlyne D.E. (1970). Novelty, complexity, and hedonic value. Perception & Psychophysics, 8 (5A).
• 9. Bonnet M., Bradley M.M., Lang P.J., Requin J. (1995). Modulation of spinal reflexes: arousal, pleasure, action. Psychophysiology, 32 (4).
• 10. Bradley M.M., Lang P.J. (1994). Measuring emotion: the self-assessment manikin and the semantic differential. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 25 (1).
• 11. Burszta J. (1984). Przedmowa, w: E.T. Hall, Poza kulturą, PWN, Warszawa.
• 12. Chebat J.C., Michon R. (2003). Impact of ambient odors on mall shoppers’ emotions, cognition. and spending: a test of competitive causal theories. Journal of Business Research, 56.
• 13. Colomo-Palacios R., Casado-Lumbreras C., Soto-Acosta P., García-Crespo A. (2011). Using the affect grid to measure emotions in software requirements engineering. Journal of Universal Computer Science, 17 (9).
• 14. De Lange A.H., Taris T.W., Kompier M.A.J., Houman I.L.D., Bongers P.M. (2003). The very best of the Millennium’: longitudinal research and the Demand-Control-(Support) Model. Journal of Occupational Health Psychology, 8.
• 15. Duffy E. (1957). The psychological significance of the concept of arousal or activation. Psychological Review, 64, 265-275. In: J.A. Russell, A. Weiss, G.A. Mendelsohn (1989). Affect grid: a single-item scale of pleasure and arousal. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (3).
• 16. Floyd M.F. (1997). Pleasure, arousal, and dominance: exploring affective determinants of recreation satisfaction, leisure sciences, leisure sciences. An Interdisciplinary Journal, 19(2).
• 17. Gerdes K.E., Stromwall L.K. (2008). Conation: a missing link in the strengths perspective. Social Work, 53 (3).
• 18. Gifford R. (2001). Environmental psychology, principles and practice (3rd ed.), Allyn and Bacon, Boston.
• 19. Hall E.T. (1978). Ukryty wymiar, PIW', Warszawa.
• 20. Hall E.T. (1984). Poza kulturą, PWH, Warszawa.
• 21. Hall E.T. (1987). Bezgłośny język, PIW, Warszawa.
• 22. Hilgard E.R. (1980). The trilogy of mind: cognition, affection, and conation. Journal of the History of the Behavioral Sciences, 16 (2).
• 23. Ittelson W.H. (1973). Environment and cognition, Seminar Press, Oxford.
• 24. Kaplan R., Kaplan S., Ryan R.L. (1998). With people in mind: Design and management of everyday nature, Island Press, Washington DC.
• 25. Katz D., Stotland E. (1959). A preliminary statement to a theory of attitude structure and change. In: T.M. Ostrom, The relationship between the affective, behavioral, and cognitive components of attitude. Journal of Experimental Social Psychology, 5 (1).
• 26. Knopf R. (1987). Human behavior, cognition, and affect in the natural environment. In: D. Stokols & I. Altman (eds.), Handbook of environmental psychology, Wiley, New York.
• 27. Kozaczko M. (2010). Cognitive Processes and Urban Aesthetics, w: Aesthetics & Design, Proceedings of Biennial Congress of IAEA, Dresden.
• 28. Kozaczko M. (2013). Spatial Invariables In the Consciousness of Town Dwellers, w: Proceedings in Scientific Conference Scieconf, Mokryš M., Badura Š., Lieskovský A., EDIS, Žilina.
• 29. Kuppens P. (2008). Individual differences in the relationship between pleasure and arousal. Journal of Research in Personality, 42 (4).
• 30. Laroche M., Teng L., Michon R., Chebat J.C. (2005). Incorporating service quality into consumer mallshopping decision making: a comparison between English and French Canadian consumers. Journal of Services Marketing, 19 (3).
• 31. Lewin K. (1935). A Dynamic Theory of Personality, McGraw-Hill, NY.
• 32. Lindsley D.B. (1951). Emotion. In: J.A. Russell, A. Weiss, G.A. Mendelsohn (1989). Affect grid: a singleitem scale of pleasure and arousal. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (3).
• 33. Lorenz K. (1986). Regres człowieczeństwa, PIW, Warszawa.
• 34. Mano H. (1992). Judgments under distress: assessing the role of unpleasantness and arousal in judgment formation. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 52 (2).
• 35. Mehrabian A. (1996). Pleasure-arousal-dominance: a general framework for describing and measuring individual differences in temperament. Current Psychology, 14 (4).
• 36. Mehrabian A., Russell J.A. (1974). An approach to environmental psychology, Massachusetts Institute of Technology.
• 37. Menon S., Kahn B. (2002). Cross-category effects of induced arousal and pleasure on the internet shopping experience. Journal of Retailing, 78 (1).
• 38. Morris J.D., Woo C., Geason J.A., Kim J. (2002). The power of affect: predicting intention. Journal of Advertising Research, 42 (3).
• 39. Osgood Ch., Suci G.J., Tannenbaum P.H. (1957). The measurement of meaning, University of Illinois Press, Urbana, Chicago and London.
• 40. Ostrom T.M. (1969). The relationship between the affective, behavioral, and cognitive components of attitude. Journal of Experimental Social Psychology, 5 (1).
• 41. Pytlak A. (1979). Wartości i kryteria oceny dzieła muzycznego, PWM, Kraków.
• 42. Reisenzein R. (1994). Pleasure-arousal theory and the intensity of emotions. Journal of Personality and Social Psychology, 67 (3).
• 43. Rosenberg M.J., Hovland C.I., McGuire W.J., Abelson P., Brehm J.W. (1960). Attitude organization and change: An analysis of consistency among attitude components, Yale University, New Haven.
• 44. Russell J.A., Weiss A., Mendelsohn G.A. (1989). Affect grid: a single-item scale of pleasure and arousal. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (3).
• 45. Stamps A.E. (2003). Advances in visual diversity and entropy. Environment and Planning B: Planning and Design, 30.
• 46. Stangor Ch. (2013). Affect, behavior, and cognition. Principles of Social Psychology, Flat World Knowledge.
• 47. Thayer R.E. (1967). Measurement of activation through self-report. Psychological Reports, 20.
• 48. Thompson L., Fine G.A. (1999). Socially shared cognition, affect, and behavior: a review and integration. Personality and Social Psychology Review, 3 (4).
• 49. Ulrich S.R. (1983). Aesthetic and affective response to natural environment behavior and the natural environment. Human Behavior and Environment, 6.
• 50. Warr P. (1994). A conceptual framework for the study of work and mental health. Work and Stress, 8.
• 51. Yani-de-Soriano M.M., Foxall G.R. (2006). The emotional power of place: the fall and rise of dominance in retail research. Journal of Retailing and Consumer Services, 13 (6).
• 52. Yi-Fu T. (1987). Przestrzeń i miejsce, PIW, Warszawa.
• 53. Zajonc R.B. (1980). Feeling and thinking, preferences need no inferences. American Psychologist, 35 (2).
• 54. Zajonc R.B., Markus H. (1984). Affect and cognition: the hard interface. In: C.E. Izard, J. Kagan, R.B. Zajonc, Emotions, Cognition, and Behavior, Cambridge University Press, 17.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).