Ujęcie teoretyczne pojęcia dezinformacji

• Autorzy: Wachowicz Mikołaj Juliusz

Identyfikatory

DOI

10.34752/x40y-nc78

Warianty tytułu

EN

Theoretical concept of the deinformation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak pojęcie dezinformacji jest definiowane w literaturze naukowej ze szczególnym uwzględnieniem piśmiennictwa polskiego. Porównano i zanalizowano różne definicje i opisy dezinformacji. Wskazano na ich mankamenty i użycie nietrafnych słów. Podjęto próbę odróżnienia dezinformacji od propagandy i innych narzędzi walki informacyjnej. Udowodniono, że obiektem/odbiorcą dezinformacji bywa nie tylko przeciwnik, ale również przełożony, sojusznik albo podwładny. Zaproponowano nową definicję dezinformacji. Wywód zilustrowano przykładami z historii dawnej i nowszej.

EN

The aim of the article is to answer the question how the concept of disinformation is defined in the scientific literature with a special focus on Polish literature. Different definitions and descriptions of disinformation are being compiled and analyzed. Their shortcomings as for instance the abundance of irrelevant words are being stressed. A difference between disinformation and other information weapons like propaganda etc. is discussed. It has been proved that the target of disinformation is not only the enemy, but also the superior, ally or subordinate. A new definition of disinformation is proposed. The text was illustrated with examples from the old and newer history.

Słowa kluczowe

PL

dezinformacja; wprowadzanie w błąd; walka informacyjna; propaganda; podstęp

EN

disinformation; misinformation; information fight; propaganda

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 1-2
• Strony: 226--253
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz.

Twórcy

autor

Wachowicz Mikołaj Juliusz

• Wydział Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Sztuki Wojennej

Bibliografia

• Aleksandrowicz T.R., Podstawy walki informacyjnej, Editions Spotkania, Warszawa 2016.
• Bennett R.M., Espionage: An Encyclopedia of Spies and Secrets, Londyn, Virgin Books 2002.
• Bielawski R., Grenda B., Majdan P., Wieloaspektowa ewaluacja wykorzystania mediów społecznościowych na potrzeby kierowania SBN RP (ewaluacji ryzyka cyberzagrożeń BN), 18 września 2017, komputeropis.
• Bielawski R., Grenda B., Majdan P., Wieloaspektowa i wielowariantowa ewaluacja adekwatności opracowanych modeli walki informacyjnej w cyberprzestrzeni na potrzeby ewaluacji ryzyka zagrożeń bezpieczeństwa narodowego, 27 lipca 2017, komputeropis.
• Codevilla, Informing Statecraft. Intelligence for the New Cdentury, „The Free Press. A Division of Macmillan, Inc.”, New York 1992
• Cull N.J., Culbert D.H., Welch D., “Disinformation”, Propaganda and Mass Persuasion: A Historical Encyclopedia, 1500 to the Present, ABC-CLIO 2003.
• Deacon R., Spyclopaedia, Londyn, Futura 1989 “disinformation”, The Merriam-Webster New Book of Word Histories, Springfield, Massachusetts: Merriam-Webster, Inc, 1991.
• Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., Teoria i praktyka propagandy, Wrocław 1999.
• Fowler H.W., Butterfield J., Fowler’s Dictionary of Modern English Usage, Oxford University Press 2015.
• Sex. Juliusz Frontyn, Podstępy wojenne, Instytut Studiów Klasycznych, przeł. B. Burliga, Śródziemnomorskich i Orientalnych Uniwersytetu Wrocławskiego 2016.
• Golicyn A., Nowe kłamstwa w miejsce starych, Biblioteka Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Warszawa 2007.
• Herodian, His toria cesarstwa rzymskiego, przeł. L. Piotrowicz, Ossolineum, Wrocław 1963.
• Historycy Cesarstwa Rzymskiego, przeł. H. Szelest, Czytelnik, Warszawa 1966.
• Joint Publication 3-13, Joint Doctrine for Command and Control Warfare (C2W), 9 October 1998.
• Komnena A., Aleksjada, przeł. O. Jurewicz. Ossolineum, Wrocław 2005.
• Kula H.M., Propaganda współczesna. Istota – właściwości, Toruń 2005.
• Liedel K., Piasecka P., Aleksandrowicz T.R., Analiza informacji. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2012.
• Manning M.J., Romerstein H., “Disinformation”, Historical Dictionary of American Propaganda, Greenwood 2004.
• Ostrovsky, “For Putin, Disinformation Is Power”, The New York Times (5 August 2016), retrieved 9 December 2016.
• Pacepa I.M., Rychlak R.J., Dezinformacja. Były szef wywiadu ujawnia metody dławienia wolności, zwalczania religii i wspierania terroryzmu, Gliwice 2015.
• Diakon P., Historia Rzymska. Historia Longobardów, przeł. I. Lewandowski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1995.
• Pepłoński A., Wojna o tajemnice, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011.
• Poliajnos, Podstępy wojenne, przeł. M. Borowska, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
• Pratkanis, E. Aronson, Wiek propagandy, PWN, Warszawa 2004.
• Rajczyk R., Nowoczesne wojny informacyjne, Difin, Warszawa 2016.
• Senn, Open Systems for B etter Business: Something Ventured, Something Gained, Van Nostrand Reinhold 1995.
• Trankwillus G.S., Żywoty Ceza rów, przeł. J. Niemirska-Pliszczyńska, Ossolineum, Wrocław 1987.
• Tacyt P.K., Dzieła, t. 2 Dzieje, przeł. S. Hammer, Czytelnik, Warszawa 1957.
• Volkoff V. (red.), Dezinformacja – oręż wojny, Wydawnictwo Helikon 1991.
• Wrzosek M., Dezinformacja jako komponent operacji informacyjnych, Warszawa 2005.
• Wrzosek M., Dezinformacja – skuteczny element walki informacyjnej, „Zeszyty Naukowe AON” 2012, nr 2(87).
• Strony internetowe
• Brzeski R., Dezinformacja, Warszawa 2011, https://forumemjot.wordpress.com/2012/06/04/dezinformacja-skrypt-warszawa-2011-rafal-brzeski/ [dostęp: 18.01.2019].
• Darczewska J., Dezinformacja – rosyjska broń strategiczna, RCB http://rcb.gov.pl/dezinformacja-rosyjska-bron-strategiczna/ [dostęp: 13.03.2018].
• Darczewska J., Żochowski P., Środki aktywne. Rosyjski towar eksportowy, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2017, https://www.osw.wa w.pl/sites/default/files/pw_64_pl_srodki_aktywne_net.pdf [dostęp: 18.01.2019].
• https://en.wikipedia.org/wiki/Disinformation [dostęp: 13.01.2019].
• https://en.wiktionary.org/wiki/disinformer [dostęp: 13.01.2019].
• Doktryna Bezpieczeństwa Informacyjnego RP, BBN, Warszawa 2015, https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok/01/Projekt_Doktryny_Bezpieczenstwa_Informacyjnego_RP.pdf [dostęp: 15.01.2019].
• Iwasiński Ł., Metody walki semiotycznej w społeczeństwie informacyjnym, https://www.researchgate.net/publication/293097673_Metody_walki_semiotycznej_w_spoleczenstwie_informacyjnym [dostęp: 15.01.2019].
• Kacała T., Dezinformacja i propaganda w kontekście zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa, „Przegląd Konstytucyny” nr 2 (24)/2015, http://marszalek.com.pl/przegladprawakonstytucyjnego/ppk24/03.pdf [dostęp: 18.01.2019].
• https://en.oxforddictionaries.com/definition/misinformer [dostęp: 11.01.2019].
• Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, red. płk dr inż. Bogdan Zdrodowski, AON 2008, https://mkuliczkowski.pl/static/pdf/slownik.pdf [dostęp: 17.01.2019].
• Sun T., Sztuka wojny, https://www.lazarski.pl/fileadmin/user_upload/dokumenty/student/Sun_Tzu_sztuka_wojny.pdf [dostęp: 15.01.2019].
• Wójcik B., Dezinformacja po polsku, czyli jak wymyśliliśmy niemiecki ruch oporu, http://jagiellonski24.pl/2017/12/10/dezinformacja-po-polsku-czyli-jak-wymyslilismyniemiecki-ruch-oporu/ [dostęp: 13.03.2018].

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).