Analiza zmian tensora momentu sejsmicznego i parametrów źródła wstrząsów górniczych w czasie eksploatacji pokładu 510 ścianą 577a w pokładzie 510 w KWK Mysłowice-Wesoła

• Autorzy: Misz Krzysztof

Warianty tytułu

EN

Analysis of seismic moment tensor changes and mining shock source parameters during the mining of the coal seam 510 by longwall 577a in KWK Mysłowice-Wesoła

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obserwowana w ostatnich latach rosnąca liczba zarejestrowanych zjawisk sejsmicznych o energiach ≥ 106 J oraz liczba zarejestrowanych tąpnięć i odprężeń, z uwagi na brak możliwości precyzyjnej predykcji tego zagrożenia, wymusza potrzebę wzbogacenia aktualnie wykorzystywanych metod oceny zagrożenia tąpaniami i wstrząsami o nowe narzędzia. W artykule przedstawiono kształtowanie się stanu zagrożenia tąpaniami w czasie eksploatacji pokładu 510 ścianą 577a w KWK Mysłowice-Wesoła oraz przedstawiono możliwe przyczyny towarzyszącej jej wzmożonej aktywności sejsmicznej. Przedstawiono również zależności pomiędzy obserwowaną aktywnością sejsmiczną a parametrami opisującymi mechanizmy ognisk zarejestrowanych wstrząsów. Wykazano, że naprężenie pozorne, podobnie jak energia sejsmiczna czy moment sejsmiczny, może stanowić kryterium do oceny stanu zagrożenia tąpaniami i wstrząsami.

EN

The growing number of recorded seismic events observed in recent years about energies ≥ 106 J and the number of recorded rockbursts and stress reliefs, due to the inability to accurately predict this threat, enforces the need to enrich the currently used methods of rockburst and shock hazard by new tools. The article presents the evolution of the state of threat of rock bursting during the extraction of the 510 coal seam through the longwall 577a in the KWK Mysłowice-Wesoła and presents the possible causes of seismic activity. Presented also the relations between the observed seismic activity and parameters describing the mechanisms of focuses of registered shocks. It has been shown that apparent stress, similar as seismic energy or seismic moment, can be a criterion for assessing the state of rockburst hazard and shock hazard.

Słowa kluczowe

PL

aktywność sejsmiczna; mechanizm ognisk; parametry spektralne

EN

seismic activity; focal mechanism; spectral parameters

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 76, nr 3
• Strony: 15--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Misz Krzysztof

• PGG S.A. Oddział KWK Mysłowice-Wesoła

Bibliografia

• [1] AKI K. I RICHARDS P.G. 1980 - Quantitative Seismology - Theory and Methods. W.H. Freiman & Co. Vol. 1, 2, San Francisco.
• [2] BRUNE J.N. 1970 - Tectonic stress and the spectra of seismic shear waves from earthquakes. Journal of Geophysical Research 75.
• [3] GIBOWICZ S., LASOCKI S. 1997 - Rockbursts and seismicity in mines. Rotterdam
• [4] HANKS T.C., KONAMARI H. 1979 - A moment magnitude scale. Journal of Geophysical Research 84.
• [5] JOST M.L., HERMAN R.B. 1989 - A Student’s Guide to and Review of Moment Tensor. Seismological Research Letters, vol. 60, St. Louis
• [6] KWIATEK G. 2009 - Parametry ogniska sejsmicznego - materiały warsztatowe. (http://private.igf.edu.pl/~debski/Warsztaty-Polkowice/problematyka/index.html )
• [7] KWIATEK G. 2019 - FOCI (https://www.induced.pl/foci - strona internetowa programu).
• [8] MAKÓWKA J., KABIESZ J., DRZEWIECKI J., MYSZKOWSKI J., FREJOWSKI A. 2018 - Weryfikacja sposobu i zakresu kontynuowania eksploatacji pokładu 510 w polu B1 w Polskiej Grupie Górniczej S.A. Oddział „Mysłowice –Wesoła”. Katowice. Praca naukowa.
• [9] MARCAK H., ZUBEREK W. 1994 - Geofizyka górnicza. Śląskie Wyd. Techniczne; Katowice.
• [10] MENDECKI A. 1997 - Seismic Monitoring in Mines. Chapman & Hall.
• [11] MISZ K. 2019 - Mechanizmy ognisk wstrząsów górniczych rejestrowanych w czasie eksploatacji pokładu 416 ścianą 413 w PGG S.A. Oddział KWK Mysłowice-Wesoła. „Przegląd Górniczy” nr 4.
• [12] STEC K. 2007 - Aktywność sejsmiczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego - 30 lat ciągłej obserwacji przez Górnośląską Regionalną Sieć Sejsmologiczną. „Przegląd Górniczy” nr 7-8.
• [13] STEC K., BŁASZCZYK E. 2008 - Charakterystyka procesów zachodzących w ogniskach wysokoenergetycznych wstrząsów występujących w czasie eksploatacji ściany 17 w pokładzie 361 w KWK „Knurów”. „Gospodarka Surowcami Mineralnymi”, t. 24, z. 2/3.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).