Wykorzystanie wskaźników krajobrazowych do oceny zagospodarowania terenu

• Autorzy: Bober A. , Bielecka E.

Warianty tytułu

EN

Using landscape indexes for land development evaluation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do oceny stopnia zagospodarowania wykorzystano analizę struktury krajobrazu, na podstawie mierników krajobrazowych, z wykorzystaniem danych o pokryciu terenu, zgromadzonych w TBD. Na podstawie trzech jednostkowych wskaźników krajobrazowych, a mianowicie SIDI, IJI oraz CV obliczono Syntetyczny Wskaźnik Zróżnicowania Przestrzennego – WZP, który umożliwia charakterystykę struktury przestrzennej pokrycia terenu, odzwierciedlającego zagospodarowanie terenu. W celu wykonania interpretacji funkcjonalnej wskaźnika, określono progi, przy których zmienia się zróżnicowanie przestrzenne terenu, wykorzystując w tym celu podział kwartylowy. Wartości poniżej pierwszego kwartyla wskazują niewielkie zróżnicowania zagospodarowania, podczas gdy powyżej trzeciego – duże zróżnicowanie. Obliczenie metryk jednostkowych i opracowanie wskaźnika WZP wymagało wcześniejszej analizy doboru wielkości pola podstawowego oraz rozmiaru ruchomego okna. Określenie wartości progowych, przy których zmienia się zróżnicowanie przestrzenne analizowanego obszaru, wymagało również zrozumienia i odpowiedniej interpretacji charakterystyk statystycznych uzyskanych wyników. Metodę analiz zagospodarowania przestrzennego z wykorzystaniem wskaźnika WZP przetestowano dla dwóch podwarszawskich gmin: Błonie i Leszno.

EN

Landscape structure analysis was used to assess the level of land development. Analysis based on landscape metrices used land cover data, collected in national Topographical Databases. Three individual landscape metrices: SIDI, IJI, CV were used to calculate The Synthetic Spatial Diversity Index WZP, which describes the spatial diversification and structure of land cover, reflecting land development. Calculation of individual landscape metrices and the WZP, index was calculated basing on selection of MMU and size of the movable window. Quartile intervals of WZP index values were used for functional interpretation. The value below 1 quartile shows the very low level of land development, while the great diversification corresponds to the value above 3 quartiles. Determination of the method of ranging, and the range values where the spatial development diversification has been changed, require understanding and interpretation of statistical characteristics of the results. The method of land development analysis using WZP, was tested on two Mazovian communes: Leszno and Błonie.

Słowa kluczowe

PL

wskaźniki krajobrazu; zagospodarowanie terenu; Syntetyczny Wskaźnik Zróżnicowania Przestrzennego; kartogram

EN

landscape indexes; land development; Synthetic Indicator of Spatial Differentiation; choropleth map

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 13, z. 3(69)
• Strony: 209--216
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bober A.

• Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, Warszawa Polska

autor

Bielecka E.

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji, Warszawa, Polska

Bibliografia

• 1. Białousz S., 2013: Czy po stworzeniu infrastruktury informacji przestrzennej systemy informacji przestrzennej w dotychczasowym rozumieniu będą potrzebne gminom i powiatom. [W]: Białousz S. (red.) Informacja przestrzenna dla samorządów terytorialnych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej: 363-389, ISBN 978-83-7814-163-1.
• 2. Białousz S., 2011: Rola informacji przestrzennej w administracji publicznej. [W]: Białousz S., Bielecka E. ( red. ) INSPIRE i Krajowa Infrastruktura Informacji Przestrzennej, podstawy teoretyczne i aspekty praktyczne. Skrypt dla uczestników Szkolenia Eksperckiego. Instytut Geodezji i Kartografii: 7-36, ISBN 978-83-245-1213-5.
• 3. Bielecka E., 2007: Możliwości wykorzystania bazy danych o pokryciu terenu CORINE LAND COVER do kartowania i analizowania krajobrazu. [W:] Ostaszewska K. (red.), Znaczenie badań krajobrazowych dla zrównoważonego rozwoju. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych: 505-518.
• 4. Bober A. 2014: Wykorzystanie modelowania kartograficznego w analizach zagospodarowania obszarów wiejskich. Rozprawa doktorska, Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji, Warszawa.
• 5. Cushman S. A., MacGarigal K., Neel M.C., 2008: Parsimony in landscape metrics: strength, universality and consistency. Ecological Indicators 8: 691-703.
• 6. Gotlib D., 2006: Wykorzystanie bazy danych topograficznych dla potrzeb zarządzania kryzysowego. Roczniki Geomatyki t. 4, z. 1:79-84, PTIP, Warszawa.
• 7. GUGiK, 2003: Wytyczne techniczne Baza Danych Topograficznych (TBD) wersja 1, Warszawa.
• 8. GUS, 2014: Statystyczne vademecum samorządowca. Gmina Błonie. Gmina Leszno. http://warszawa.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_mazowieckie/portrety_gmin/warszawski_zach
• 9. MacEachren A.M., 2004: How Maps Work: Representation, Visualization, and Design, Guilford, New York.
• 10. McGarigal K., Marks B. J., 1995: Fragstats: Spatial Pattern Analysis Program for Quantifying Landscape Structure. General Technical Report. PNW-GTR-351. Dostępny on-line http://www.fs.fed.us/pnw/pubs/gtr_351.pdf
• 11. Rochini D., 2005, Resolution problems in calculating landscape metrices. Spatial Science vol. 50, no. 2: 25-36.
• 12. Roo-Zielińska E., Degórski M., Solon J., 2007: Ocena stanu i przekształceń środowiska przyrodniczego na podstawie wskaźników geobotanicznych, krajobrazowych i glebowych. Podstawy teoretyczne i przykłady zastosowań. Monografie, 7, PAN IGIPZ, Warszawa.
• 13. Urbański J., 2012: GIS w badaniach przyrodniczych, e-book. http://ocean.ug.edu.pl/~oceju/CentrumGIS/dane/GIS_w_badaniach_przyrodniczych_12_2.pdf
• 14. Uuemaa E., Antrop M., Roosaare J., Marja R., Mander U., 2009: Landscape metrices and Indices: An overview of their use in landscape research. Living reviews in landscape research 3/2009. Dostępny on-line http://landscaperesearch.livingreviews.org/Articles/lrlr-2009-1/
• 15. Solon J., 2002: Ocena bioróżnorodności krajobrazu na podstawie analizy struktury przestrzennej roślinności. Prace geograficzne nr 185, 232 s., PAN IGIPZ.
• 16. Solon J., 2014: Ocena zrównoważonego krajobrazu – w poszukiwaniu nowych wskaźników. Problemy ekologii krajobrazu t. 4, nr 8.
• 17. SUiKZP, 2011: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Błonie i gminy Błonie. Wrzesień 2011.
• 18. Wade T. G., Wickham J. D., Nash M. S., Neale A. C., Ritters K. H., Jones K. B., 2013: A comparison vector and raster GIS methods for calculating landscape metrices used in environmental assessments. Photogrammetric Engineering & Remote Sensing: 1399-1405.
• 19. Wickham, J.D., Ritters K.H., 1995: Sensitivity of landscape metrices to pixel size. International Journal of Remote Sensing 16 (18): 3585-3594.