Właściwości światła niebieskiego

• Autorzy: Janosik E. , Marzec S.

Identyfikatory

DOI

10.15584/pjsd.2017.21.2.4

Warianty tytułu

EN

Characteristics of blue light

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Światło niebieskie stanowi składową widma promieniowania słonecznego oraz widm wielu źródeł sztucznych. Oprócz generowania wrażeń wzrokowych, ma zdolność oddziaływania na organizm człowieka jeszcze w innym charakterze. Doniesienia naukowe stwierdzają możliwość wpływu światła niebieskiego m.in. na przebieg rytmu biologicznego, na samopoczucie osób starszych, na proces leczenia zmian skórnych. Jednak najlepiej rozpoznanym aspektem oddziaływania światła niebieskiego na człowieka jest jego zdolność do wywoływania uszkodzeń siatkówki oka. W środowisku pracy, domowym i komunalnym stosuje się liczne źródła technologiczne czy źródła oświetleniowe nowej generacji, które w swoim widmie zawierają światło niebieskie, dlatego światło to można uznać za powszechnie występujący czynnik, mogący zagrażać zdrowiu człowieka. W artykule przytoczono wyniki przeglądu literatury oraz informacji w mediach o oddziaływaniu światła niebieskiego na człowieka, celem przybliżenia tego tematu szerszej grupie społeczeństwa.

EN

Blue light is a component of the sun and many artificial sources’ radiation spectrum. This light has capacity for not only creation of visual impression but also affecting the human organism otherwise. In accordance with scientific reports, the blue light may have effect on biological rhythm, elderly persons condition, treatment of skin diseases. But its capacity for retina’s injury is recognized in the best way. There are many technological or modern lighting sources at work, domestic and municipal environment, which emit blue light. We can therefore say that blue light is a common existing factor and unexpectedly may pose a threat to human health. In this article, the review of literature and media information about blue light are reported, to acquaint the society with this subject.

Słowa kluczowe

PL

światło niebieskie; czujność; melatonina; sen; regeneracja skóry; uszkodzenie siatkówki; olśnienie

EN

blue light; alertness; melatonin; sleep; skin regeneration; retina injury; glare

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej w Rzeszowie, Oddział Południowo-Wschodni ; Polskie Towarzystwo Gleboznawcze Oddział w Rzeszowie
• Czasopismo: Polish Journal for Sustainable Development
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 21, cz. 2
• Strony: 37--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz.

Twórcy

autor

Janosik E.

• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Zakład Szkodliwości Fizycznych, Fizjologii Pracy i Ergonomii

autor

Marzec S.

• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Zakład Szkodliwości Fizycznych, Fizjologii Pracy i Ergonomii

Bibliografia

• 1. Anderson J.L., Glod C.A., Dai J. 2009. Lux vs. wavelength in light treatment of Seasonal Affective Disorder. Acta Psychiatr. Scand. 120. 203-212.
• 2. Bathing in blue light before surgery may prevent organ damage. [dok. elektr.: https://www.newscientist.com/article/2085779-bathing-in-blue-light-before-surgery-may-prevent-organ-damage/. data wejścia 7.11.2016].
• 3. Batory M., Dana A., Ekiert-Polguj A., Augustyniak A.M., Rotsztejn H. 2015. Oddziaływanie światła LED na skórę – co nowego w badaniach z ostatnich lat? Część I: W chorobach skóry. Przegl. Dermatol. 102. 558-563.
• 4. Beaven M., Ekström J. 2013. A Comparison of Blue Light and Caffeine Effects on Cognitive Function and Alertness in Humans. [dok. elektr.: http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0076707. data wejścia 7.11.2016].
• 5. Bedrosian T.A., Fonken, L.K., Walton, J.C., Haim, A., Nelson, R.J. 2011. Dim light at night provokes depression-like behaviors and reduces CA1 dendritic spine density in female hamsters. Psychoneuroendocrinology. 36. 1062-1069.
• 6. Behard-Cohen F., Martinsons C., Viénot F., Zissis G., Barlier-Salsi A., Cesarini J.P., Enouf O., Garcia M., Picaud S., Attia D. 2011. Light-emitting diodes (LED) for domestic lighting: any risk for the eye? Progress in Retinal and Eye Research. 30. 239-257.
• 7. Blue Wonder – niebieskie światło [dok. elektr.: http://www.luxura.com.pl/news/16-blue_wonder_niebieskie_swiatlo. data wejścia 7.11.2016].
• 8. Brainard G.C., Hanifin J.P., Greeson J.M., Byrne B., Glickman G., Gerner E., Rollag M.D. 2001. Action Spectrum for Melatonin Regulation in Humans: Evidence for a Novel Circadian Photoreceptor. The Journal of Neuroscience. 21(16). 6405-12.
• 9. Co z tym niebieskim światłem? [dok. elektr.: http://www.chip.pl/news /wydarzenia/nauka-i-technika/2015/05/komfort-widzenia-w-cyfrowym-swiecie. data wejścia 7.11.2016].
• 10. Dyrektywa 2006/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (sztucznym promieniowaniem optycznym). 2006. Dz. Urz. UE L 114/38.
• 11. Ganong W.F. 1994. Fizjologia. Podstawy fizjologii lekarskiej. Wyd. PZWL. Warszawa.
• 12. Glickman G., Byrne B., Pineda C. 1991. Light therapy for seasonal affective disorder with blue narrow-band-light-emitting diodes (LEDs). Biol. Psychiatry. 29. 117-126.
• 13. Gooley J.J., Chamberlai K., Smith K.A., Khalsa S.S., Rajaratnam, S.M.W., Van Reen E., Zeitzer J.Z., Czeisler Ch.A., Lockley S.W. 2011. Exposure to Room Light before Bedtime Suppresses Melatonin Onset and Shortens Melatonin Duration in Humans. Clin Endocrinol Metab. 96 (3). 463-472.
• 14. Hietanen M. 1998. ICNIRP Action spectra and Guidelines. [In:] Measurements of Optical Radiation Hazards, ICNIRP 6/98. 261-268.
• 15. Michalik A., Ramotowski W. 1994. Anatomia i fizjologia człowieka. Wyd. PZWL, Warszawa.
• 16. Narendran N., GuY., Freyssinier J.P., Yu H., Deng L. 2004. Solid state lighting failure analysis of white Leds. Journal of Crystal Growth. 268. 449-456.
• 17. Niebieskie światło, bursztynowe gogle [dok. elektr.: http://www.polskieradio.pl /7/179/Artykul/922801,Niebieskie-swiatlo-bursztynowe- gogle. data wejścia 7.11.2016].
• 18. Niebieskie światło lekiem na chorobę Alzheimera [dok. elektr.: http://tylkomedycyna.plwiadomosc/niebieskie-swiatlo-lekiem-chorobe-alzheimera. data wejścia 7.11.2016]
• 19. Optical safety of LED Lighting. 2011. EL/CELMA2011. [dok. elektr.: http://www.lightingeurope.org/uploads/files/CELMA-ELC_LED_WG(SM)011_ELC_CELMA_position_paper_optical_safety_LED_lighting_Final_1st_Edition_July2011.pdf. data wejścia 7.11.2016].
• 20. Papageorgiou P., Katsambas A., Chu A. 2000. Phototherapy with blue (415 nm) and red (660 nm) light in the treatment of acne vulgaris. British Journal of Dermatology. 142. 973-978.
• 21. Pei S., Inamadar A.C., Adya K.A., Tsoukas M. 2015. Light-based therapies in acne treatment. Indian Dermatol Online J. 6(3). 145-157.
• 22. PN-EN 62471. 2010. Bezpieczeństwo fotobiologiczne lamp i systemów lampowych.
• 23. Puternicki A. 2008. Przegląd zagadnień z zakresu oświetlenia i demencji. Prace Instytutu Elektrotechniki. Warszawa. 234. 253-271.
• 24. Report of ANSES. 2010 Lighting systems using light-emitting diodes: health issues to be considered. [dok. elektr.: https://www.anses.fr/.../lighting-systems-using-light-emitting-diodes-leds-health-issues-be-considered. data wejścia 7.11.2016].
• 25. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z ekspozycją na promieniowanie optyczne. Dz.U. 2010 nr 100 poz. 643.
• 26. Sammarco J.J., Gallagher S., Reyes M. 2010. Visual performance for trip hazard detection when using incandescent and LED miner cap lamps. Journal of Safety Research. 41. 85-91.
• 27. Sasseville A., Hebert M. 2010. Using blue-green light at night and blue-blockers during the day to improves adaptation to night work: a pilot study. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry. 34. 1236-1242.
• 28. Schernhammer E.S., Laden F., Speizer F.E., Willett W.C., Hunter D.J., Kawachi I., Colditz G.A. 2001. Rotating night shifts and risk of breast cancer in women participating in the nurses' health study. J. Natl. Cancer. Inst. 93(20). 1563-1568.
• 29. Skałba P., Szanecki W., Cieślik K. 2006. Melatonina – stale odkrywany hormon. Ginekologia Praktyczna. 4. 22-25.
• 30. Sliney D.H. 1983. Standards for use of visible and nonvisible radiation on the eye. Am. J. Optom. Phys. Optics. 60 (4). 278-286.
• 31. Sliney D.H., Bitran M.1998. The ACGIH Action Spectra for Hazard Assessment: The TLV’s. [In:] Measurements of Optical Radiation Hazards. ICNIRP 6/98. 241-259.
• 32. Sliney D.H., Freasier B.C. 1973. Evaluation of optical radiation hazards. Appl. Optics. 12 (1). 1-24.
• 33. Szkodliwe światło niebieskie i jego znaczenie [dok. elektr.: http://iscbreeding.pl/. data wejścia 7.11.2016].
• 34. Światło niebieskie i życie człowieka [dok. elektr.: http://foropter.pl/2014/11/swiatlo- niebieskie-i-zycie-czlowieka. data wejścia 7.11.2016].
• 35. West K.E., Jablonski M.R., Warfield B., Cecil K.S., James M., Ayers M.A., Maida J., Bowen C., Sliney D.H., Rollag M.D., Hanifin J.P., Brainard G.C. 2011. Blue light from light-emitting diodes elicits a dose-dependent suppression of melatonin in humans. J Appl Physiol. 110(3). 619-626. doi: 10.1152/japplphysiol.01413.2009.
• 36. Wichniak A., Jernajczyk W. 2009. Bezsenność, jak się jej pozbyć krok po kroku. Poradnik dla pacjentów cierpiących na bezsenność [dok. elektr.: http://www.sen-instytut.pl/PDF/CIR_poradnik_2_2009_1.pdf. data wejścia 18.07.2017].
• 37. Van der Lely S., Frey S., Garbazza C., Wirz-Justice A., Jenni O.G., Steiner R., Wolf S., Cajochen Ch., Bromundt V., Schmidt Ch. 2015. Blue Blocker Glasses as a Countermeasure for Alerting Effects of Evening Light-Emitting Diode Screen Exposure in Male Teenagers. Journal of Adolescent Health. 56. 113-119.
• 38. Viola A.U., James L.M., Schlangen L.J.M., Dijk D.J. 2008. Blue-enriched white light in the workplace improves self-reported alertness, performance and sleep quality. Scand. J. Work Environ. Health. 34(4). 297-306.
• 39. Zawilska J.B., Czarnecka K. 2006. Melanopsyna – nowo odkryty chronobiologiczny receptor światła. Postępy Biologii Komórki. 33 (2). 229-246.
• 40. Zawilska J.B., Nowak J.Z. 2002. Rytmika okołodobowa i zegar biologiczny. Sen. 2 (4). 127-136.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).