Badania emisji akustycznej i odkształceń generowanych sorpcją i desorpcją gazów przez próbki skalne

• Autorzy: Strzępowicz A. , Ziętek J. , Zych M. , Hanus R.

Identyfikatory

DOI

10.15199/48.2015.08.14

Warianty tytułu

EN

The investigation of the acoustic emission and strain during the gas sorption and desorption on rock samples

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono stanowisko laboratoryjne do badania emisji akustycznej i odkształceń w próbkach geologicznych generowanych procesami sorpcyjnymi. Podano przykładowe wyniki badań sorpcji i desorpcji CO2 na próbkach węgla z kopalni „Budryk”. Prezentowane wyniki stanowią etap przygotowawczy do planowanych badań na różnego rodzaju łupkach, w tym gazonośnych.

EN

This paper presents the laboratory stand for investigation of acoustic emission and expansion/contraction of geological samples subjected to gas sorption – desorption processes. Exemplary results of sorption and desorption of CO2 on samples of coal from the mine "Budryk" are given. The presented results are preliminary stage to the planned research on various types of shale, including gas-bearing.

Słowa kluczowe

PL

emisja akustyczna; odkształcenia objętościowe; sorpcja/desorpcja gazów; pęcznienie węgla

EN

acoustic emission; volumetric strain; sorption; desorption; coal swelling

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Elektrotechniczny
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 91, nr 8
• Strony: 54--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Strzępowicz A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Ziętek J.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Zych M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Hanus R.

• Politechnika Rzeszowska, Wydział Elektrotechniki i Informatyki, al. Powstańców Warszawy 12, 35-959 Rzeszów

Bibliografia

• [1] Ziętek J., Sejsmoakustyczna charakterystyka układu węgiel kamienny – gaz, rozprawa doktorska, Kraków (1996)
• [2] Hardy H.R., Acoustic Emission Microseismic Activity, vol. 1: Principles, Techniques, and Geotechnical Applications, A.A. Balkema Publishers, Rotterdam (2003)
• [3] White C.M., Smith D.H., Jones K.L., Goodman A.L., Jikich S.A., LaCount R.B., DuBose S.B., Ozdemir E., Morsi B.I., Schroeder K.T., Sequestration of carbon dioxide in coal with enhanced coalbed methane recovery – a review, Energy & Fuels, 19 (2005), 659 – 724
• [4] Majewska Z., Majewski S., Ziętek J., Zastosowanie zjawiska emisji akustycznej do badania układu węgiel kamienny – gazy kopalniane w aspekcie sekwestracji CO2 w pokładach węgla, Przegląd Górniczy, vol. 70 (2014), n. 7 (1100), 1 – 11
• [5] Majewska Z., Ziętek J., Acoustic emission and sorptive deformation induced in coals of various rank by the sorption – desorption of gas, Acta Geophysica, vol. 55 (2007) n. 3, 324 – 343
• [6] Majewska Z., Ziętek J., Changes of acoustic emission and strain in hard coal during gas sorption – desorption cycles, International Journal of Coal Geology, 70 (2007), 305 – 312
• [7] Majewska Z., Majewski S., Ziętek J., Swelling of coal induced by cyclic sorption / desorption of gas: Experimental observations indicating changes in coal structure due to sorption of CO2 and CH4, International Journal of Coal Geology, 83 (2010), 475 – 483
• [8] Marcak H., Majewska Z., Panasiewicz A., Prototypowa aparatura sejsmoakustyczna do obserwacji wysokoczęstotliwościowych impulsów emisji akustycznej, Materiały Krajowej Konferencji Naukowo - Technicznej – Zastosowanie Metod Geofizycznych w Górnictwie Kopalin Stałych, Jaworze, T.II (1985), 365 – 370
• [9] Ziętek J., Zmiany emisji akustycznej węgla kamiennego w trakcie konkurencyjnej sorpcji metanu i ditlenku węgla, Geologia, Akademia Górniczo-Hutnicza, T.27 (2001), 615 – 624
• [10] Kanciruk A., Urządzenia do pomiarów wielkości mechanicznych i temperatury przy użyciu przetworników rezystancyjnych i przykłady ich zastosowania, Instytut Mechaniki Górotworu PAN, Kraków (2009)
• [11] Roliński Z., Tensometria oporowa. Podstawy teoretyczne i przykłady zastosowań, WNT, Warszawa (1981)
• [12] Majewska Z., Ceglarska – Stefańska G., Majewski S., Ziętek J., Binary gas sorption/desorption experiments on a bituminous coal: Simultaneous measurements on sorption kinetics, volumetric strain and acoustic emission, International Journal of Coal Geology, 77 (2009), 90-102