Wpływ liberalizacji rynku gazu ziemnego na bezpieczeństwo energetyczne Polski

• Autorzy: Iwicki P. , Janusz P. , Szurlej A.

Warianty tytułu

EN

Impact of natural gas market liberalisation on energy security of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem artykułu było ukazanie zmian, które miały miejsce na krajowym rynku gazu ziemnego, ze szczególnym uwzględnieniem tych zmian w zakresie liberalizacji rynku i jego wpływu na bezpieczeństwo energetyczne Polski. Analizę rozpoczęto od przybliżenia istotnych dla budowy konkurencyjnego rynku gazu regulacji na poziomie UE oraz kraju, w tym m.in. III pakiet energetyczny, nowelizację ustawy Prawo energetyczne, a także rozporządzenie SOS, ustawę o zapasach i jej nowelizację, jako podstawowe regulacje w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego w obszarze gazu ziemnego. Przestawiono główne uwarunkowania rynku gazu ziemnego w Polsce, podkreślono jego wysoką dynamikę wzrostu w ostatnich latach, w porównaniu do krajów UE. Następnie porównano za pomocą wybranych wskaźników postęp w zakresie liberalizacji rynku gazu w latach 2010–2013. Pomimo pewnego postępu krajowy rynek gazu ziemnego jest na początkowym etapie tworzenia rynku konkurencyjnego. Z analizy przedstawionych regulacji prawnych wyłania się brak spójnego podejścia do zagadnienia liberalizacji rynku gazu ziemnego i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju w zakresie gazu ziemnego. Na uwagę zasługuje fakt, że część regulacji krajowych nie jest spójna z przepisami UE.

EN

The paper mainly aims at presenting the changes that occurred in the domestic natural gas market, and focuses in particular on these changes with regard to market liberalisation and its impact on the energy security of Poland. The analysis starts with an insight into EU and Poland's regulations relevant for creating a competitive natural gas market at EU and domestic level, including, inter alia, the Third Energy Packet, the amendments to the Energy Law as well as the security of supply regulation, the act on reserves and its amendments, and which are key regulations for energy security in the gas sector. Main conditions for the natural gas market in Poland have been presented with particular emphasis on its high growth dynamics in recent years, compared to EU countries. Then, with the use of selected indices, a progress made towards natural gas market liberalisation has been compared from 2010 to 2013. Despite certain progress, the domestic natural gas market is at an early stage of creating a competitive market. From the analysis of legal regulations emerges the lack of a coherent approach to natural gas market liberalisation and enhancing energy security of the country as far as natural gas in concerned. The fact should also be stressed that a subset of national regulations are inconsistent with EU legislation.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo energetyczne; gaz ziemny; rynek gazu; liberalizacja; podziemne magazyny gazu; LNG

EN

energy security; gas market; natural gas; liberalization; underground gas storage; LNG

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 3
• Strony: 3--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Iwicki P.

• Kancelaria Wawrzynowicz i Wspólnicy sp. k.

autor

Janusz P.

• AGH w Krakowie, Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu

autor

Szurlej A.

• AGH w Krakowie, Wydział Energetyki i Paliw, Katedra Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego

Bibliografia

• [1] ACER/CEER: Annual Report on the Results of Monitoring the Internal Electricity and Natural Gas
• [2] Markets in 2012. Ljubljana – Brussels, November 2013.
• [3] Ascari S.: Competitività, dotazione infrastrutturale e nuove regole europee. Presentazione in occasione della Relazione Annuale 2012 del Gestore dei Mercati Energetici. Roma, 10 luglio 2013.
• [4] BP: BP Statistical Review of World Energy. June 2013; www.bp.com
• [5] Brzeziński T.: Unbundling informacyjny operatora systemu gazowego będącego częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, Rynek Energii, 2014, nr 1(110).
• [6] Duda M., Gabryś H.L, Kaliski M., Malko J., Kamrat W.: Doświadczenia i wyzwania rynku energii. Zeszty Tematyczny Rynku Energii nr 1 (IX), 2014, s.5-51
• [7] Eurogas: Statistical Report, 2014; www.eurogas.org
• [8] Iwicki K., Janusz P., Szurlej A.: Zmiany krajowego ustawodawstwa a rozwój rynku gazu ziemnego. Wiadomości Naftowe i Gazownicze, 2013, R. 16, nr 11, s. 9–14.
• [9] Janusz P.:Aktualna sytuacja na rynku gazu ziemnego – perspektywy rozwoju. Polityka Energetyczna, 2013, t.16, z.2.
• [10] Janusz P., Pikus P., Szurlej A.: Rynek gazu ziemnego w Polsce – stan obecny i perspektywy rozwoju. Gaz, Woda i Technika Sanitarna nr 1, 2013, s. 2-6.
• [11] Frączek, P., Kaliski, M.: The Deregulation of Natural Gas Markets and its consequences for Gas Recipients in the EU. Archives of Mining Sciences 54, 4, 2009, 739–752.
• [12] Gawlik L. (red.), autorzy: Gawlik L., Grudziński Z., Kamiński J., Kaszyński P., Kryzia D., Lorenz U., Mirowski T., Mokrzycki M., Olkuski T., Ozga-Blaschke U., Pluta M., Sikora A., Stala-Szlugaj K., Suwała W., Szurlej A., Wyrwa A., Zyśk J.: Węgiel dla polskiej energetyki w perspektywie 2050 roku - analizy scenariuszowe. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa, Wyd. Instytutu GSMiE PAN, 2013, Katowice, s. 299.
• [13] Nagy S., Siemek J.: Shale Gas in Europe: the State of the Technology – challenges and opportunities. Archives of Mining Sciences 56, 4, 2011. s.727–760.
• [14] Kaliski M., Janusz P., Szurlej A.: Wpływ kryzysu gazowego rosyjsko-ukraińskiego z początku 2009 r. na rynek gazu ziemnego w Polsce, Gaz, Woda i Technika Sanitarna, t. 83, nr 7–8, 2009, s. 2–5.
• [15] Kamiński J.:Market power in a coal-based power generation sector: The case of Poland. Energy. Volume 36. Issue 11., 2011, str. 6634-6644.
• [16] Kamiński J.: The impact of liberalisation of the electricity market on the hard coal mining sector in Poland, Energy Policy. Volume 37. Issue 3. 2009.
• [17] Kamiński J.: The development of market power in the Polish power generation sector: A 10-year perspective. Energy Policy. Volume 42, 2012, pages136–147.
• [18] Kamiński J.: A blocked takeover in the Polish power sector: A model-based analysis. Energy Policy, Volume 66, March 2014, pages 42-52.
• [19] Kamiński J., Saługa P.: Pozyskanie surowców energetycznych na potrzeby wytwarzania energii elektrycznej – koncepcja budowy modelu matematycznego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 30 – z. 1, 2014, s. 39-54.
• [20] Pałka P.: Uwolnienie cen detalicznych na obecnym rynku energii elektrycznej. Rynek Energii, 2011, nr 2(93), 129–134.
• [21] Rychlicki S., Siemek J.: Stan aktualny i prognozy wykorzystania gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej w Polsce. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t.29, z.1, 2013, s.5-15.
• [22] Saługa P.:Aplikacja algorytmu analizy opcji rzeczowych w procesie oceny ekonomicznej przedsięwzięcia modernizacji elektrociepłowni. Zeszyt Tematyczny Rynku Energii, nr I(VI), 2011, s. 158-163.
• [23] Szurlej A.: The state policy for natural gas sector. Archives of Mining Sciences, ISSN 0860-7001, vol. 58 no. 3, 2013, pp. 925–940.
• [24] Szurlej A., Janusz P.: Natural gas economy in the United States and European markets. Mineral Resources Management 29, 4, 2013, p.77–94.
• [25] Paliwa, Energia, Polityka, 2014: Szczesniak.pl
• [26] Urząd Regulacji Energetyki, 2014: Sprawozdanie z działalności Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w 2013 r. Warszawa, kwiecień 2014 r.; www.ure.gov.pl
• [27] Iwicki K., Schoeneich: Mały Trójpak Energetyczny – skutki dla gazownictwa, Przegląd Gazowniczy, październik 2013.