Osobliwa mineralizacja rudna w serpentynitach antygorytowych kopalni Nasławice koło Sobótki (Dolny Śląsk)

• Autorzy: Heflik Wiesław , Dumańska-Słowik Magdalena , Kotowski Mirosław

Warianty tytułu

EN

Peculiar ore mineralization in antigorite serpentinites in the Nasławice mine near Sobótka (Lower Silesia)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents mineralogical and petrographical characteristics of coarse-crystalline dolomite-magnetite mineralization found within the north-western part of the serpentinite mine in Nasławice near Sobótka (Lower Silesia). Such a coarse-crystalline formation of these two minerals within the serpentinites of the Nasławice Hills was encountered here for the first time. The mineralization occurs in the tectonic contact zone of the serpentinite with the Early Variscan gabbroic intrusion. The observations under polarized transmitted light microscopy and analyses of Raman microspectroscopy revealed that the association of these two minerals (dolomite and magnetite) has been a product of post-magmatic, hydrothermal activity. The chemical components, i.e. iron and magnesium, required for the crystallisation of these phases were mainly derived from the decomposition of pyroxenes and olivines and the products of protocrystallisation found in the serpentinite protolith. Calcium was supplied by post-gabbroic hydrothermal solutions.

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę mineralogiczno-petrograficzną grubokrystalicznej mineralizacji dolomitowo-magnetytowej napotkanej w obrębie północno-zachodniej części kopalni serpentynitów w Nasławicach koło Sobótki (Dolny Śląsk). Takie grubokrystaliczne wykształcenie tych dwóch minerałów w obrębie serpentynitów Wzgórz Nasławickich napotkano po raz pierwszy. Mineralizacja ta występuje w strefie kontaktu tektonicznego serpentynitu z wczesnowaryscyjską intruzją gabrową. W wyniku badań mikroskopowych w świetle przechodzącym oraz mikrospektroskopii Ramana stwierdzono, że asocjacja tych dwóch minerałów (dolomitu i magnetytu) stanowi produkt krystalizacji roztworów hydrotermalnych. Składniki chemiczne, żelazo i magnez, potrzebne do krystalizacji tych faz pochodzą głównie z rozkładu piroksenów i oliwinów oraz produktów protokrystalizacji obecnych w protolicie serpentynitowym. Wapń doprowadzony został pogabrowymi roztworami hydrotermalnymi.

Słowa kluczowe

EN

Lower Silesia; mineralization; serpentinites; Mg; Fe; Ca

PL

Dolny Śląsk; mineralizacja; serpentynity; Mg; Fe; Ca

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 77, nr 7-9
• Strony: 1--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., fot., wykr.

Twórcy

autor

Heflik Wiesław

• AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Dumańska-Słowik Magdalena

• AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Kotowski Mirosław

• KOSD Wrocław Sp.z.o.o. Sp.k., Nasławice

Bibliografia

• [1] BLOISE A., PUNTURO R., CATALANO M., MIRIELLO D., CIRRINCIONE R. 2016 - Naturally occurring asbestos (NOA) in rock and soil and relation with human activities: The monitoring example of selected sites in Calabria (southern Italy). Ital. J. Geosci. 2016, 135, 268–279.
• [2] FINCKH L. 1928 - Erläuterungen zu Blatt Zobten. Geol. Karte v. Preussen und benachbarten deutschen Ländern 1:25000. Lief 210. Geol. Landesanst, Berlin.
• [3] GAJEWSKI Z. 1966 - Serpentynity Grochowej-Braszowic i związana z nimi mineralizacja magnetytowa. Z geologii Ziem Zachodnich. T II. Wrocław.
• [4] GROPPO C., RINAUDO C., CAIRO S., GASTALDI D., COMPAGNONI R. 2006 - Micro-Raman spectroscopy for a quick and reliable identifcation of serpentine minerals from ultramafics. Eur. J. Mineral. 18, 319-329.
• [5] GROPPO C., COMPAGNONI R., 2007 - Ubiquitous fibrous antigorite veins from the Lanzo Ultramafic Massif, Internal western Alps: characterization and genetic conditions. Per. Mineral., 76, 169-181.
• [6] GUNASEKARAN S., ANBALAGAN G., PANDI S. 2006 - Raman an infrared spectra of carbonates of calcite structure. J. Raman Spectrosc. 37: 892–899.
• [7] HEFLIK W. 1967 - Studium mineralogiczno-petrograficzne leukokratycznej strefy przeobrażonej okolic Jordanowa (Dolny Śląsk). Prace Mineralogiczne nr 10, 1-122.
• [8] HEFLIK W., NATKANIEC-NOWAK L., MAŁEK-SZELA M., 2001 - Aragonit ze złoża serpentynitu w Nasławicach koło Jordanowa Śląskiego (Dolny Śląsk). „Przegląd Geologiczny” 49, 1, 77-80.
• [9] HEFLIK W., KOTOWSKI M., 2018 - Serpentynity antygorytowe z rejonu Wzgórz Nasławickich koło Jordanowa Śląskiego. KOSD Wrocław Sp. z o.o. Sp. k.
• [10] NIŚKIEWICZ J. 1989 - Mineralizacja rudna ofiolitu Ślęzy w świetle badań próbek skalnych z odsłonięć powierzchniowych. Ofiolit Ślęży i jego mineralizacja rudna. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 98-126.
• [11] PRZYBYŁOWICZ K., HUBICKA-PTASIŃSKA M. 1984 - Study of opaque minerals from some serpentinites of Lower Silesia (Poland). Mineralogia Polonica, vol. 15, no 1-2, 37-47.
• [12] RINAUDO C., GASTALDI D., BELLUSO E. 2003 - Characterization of chrysotile, antigorite and lizardite by FT- Raman spectroscopy. The Canadian Mineralogist, 41, 883-890.
• [13] Shebanova O., Lazor P., 2003 - Raman Spectroscopic Study of Magnetite (FeFe2O4): A New Assignment for the Vibrational Spectrum. Journal of Solid State Chemistry, 174, 424–430.
• [14] SAŁACIŃSKI R. 1989 - Charakterystyka mineralizacji kruszcowej ofiolitu Ślęży na podstawie materiałów wiertniczych. Ofiolit Ślęży i jego mineralizacja rudna. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 126-137.
• [15] SZUMLAS F. 1963 - Nikiel, kobalt i chrom w serpentynitach okolic Sobótki na Dolnym Śląsku. Archiwum Mineralogiczne, vol. 24, z. 1, 5-101.
• [16] ŻABA J. 2003 - Słownik skał i minerałów. Videograf II, Katowice, 1-504.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021)