Hydrologiczne uwarunkowania morfogenezy wybranych erozyjnych form rzeźby równi zalewowej na przykładzie doliny Bugu

• Autorzy: Ostrowski P. , Utratna M.

Identyfikatory

DOI

10.22630/PNIKS.2018.27.1.6

Warianty tytułu

EN

The hydrological conditions of the morphogenesis in relation to the selected erosional landforms on the floodplain of the Bug river valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była analiza związku warunków hydrologicznych z morfogenezą erozyjnych form rzeźby równi zalewowej Doliny Dolnego Bugu. Stwierdzono, że formy takie jak zanikające koryta boczne i starorzecza w wyniku cyklicznych wezbrań ulegają wtórnej erozji. Główną tego przyczyną jest to, że łączą one ciągi obniżeń stanowiące uprzywilejowane drogi przepływu wód wezbraniowych. W wezbraniach zatorowych formy te przejmują funkcję głównego koryta, ograniczając skutki powodzi.

EN

The aim of the study was to analyze the relationship between hydrological conditions and morphogenesis of erosional landforms on the floodplain of the Bug river valley. It was found that forms such as side arms and oxbow lakes as a result of cyclical floods are subject to secondary erosion. The main reason for this phenomenon is the fact that they combine strings of overbank flow direction. In the case of ice storms, these forms take on the role of the main channel limiting the effects of floods.

Słowa kluczowe

PL

geomorfologia fluwialna; erozyjne formy rzeźby; hydrologia; wezbranie; dolina Bugu

EN

fluvial geomorphology; erosional landforms; hydrology; flood; Bug river valley

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 27, No. 1
• Strony: 57--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., mapy, rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Ostrowski P.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Budownictwa i Inżynierii i Środowiska, Katedra Geoinżynierii, Zakład Hydrogeologii, 02-787 Warszawa, ul. Nowoursynowska 159, Poland

autor

Utratna M.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Budownictwa i Inżynierii i Środowiska, Katedra Inżynierii Wodnej, Zakład Hydrologii i Zasobów Wodnych, 02-787 Warszawa, ul. Nowoursynowska 159, Poland

Bibliografia

• Bujakowski, F. i Falkowski, T. (2017). Wykorzystanie lotniczego skaningu laserowego do oceny warunków przepływu wód w osadach równi zalewowej. Przegląd Geologiczny, 65(7), 443-449.
• Byczkowski, A. (1996). Hydrologia. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Falkowski, E. (1971). Historia i prognoza rozwoju koryta wybranych odcinków rzek nizinnych Polski. Biuletyn Geologiczny, 12, 5-122.
• Falkowski, T. (2006). Naturalne czynniki stabilizujące wybrane odcinki strefy korytowej Wisły środkowej. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Kondracki, J. (2009). Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kucharska, M. i Pochocka-Szwarc, K. (2012a). Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000, arkusz Wyszków (451). Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
• Kucharska, M., Pochocka-Szwarc K. (2012b). Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, arkusz Wyszków (451). Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
• Makaruk, P. (2016). Wykorzystanie danych geoprzestrzennych w badaniu morfologii starorzeczy w Dolinie Dolnego Bugu. (niepublikowana praca magisterska). Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Warszawa.
• Michalczyk, Z. i Sobolewski, W. (2002). Charakterystyka hydrologiczna dorzecza Bugu. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sec B, 57(7), 111-126.
• Mierkiewicz, M. i Sasim, M. (2003). Warunki formowania się odpływu – powodzie i susze. W: J. Dojlido, W. Kowalczewski, R. Miłaszewski i J. Ostrowski (red.), Rzeka Bug zasoby wodne i przyrodnicze. Część IV – Środowisko przyrodnicze. Warszawa: Wydawnictwo IMGW.
• Mojski, J.E. (2005). Ziemie polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
• Ostrowski, P. (2006). Wykorzystanie GIS i GPS w badaniach hydrograficznych prowadzonych dla celów dokumentowania warunków geologiczno-inżynierskich (na przykładzie koryta rzeki i sztucznego zbiornika. Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej – Budownictwo, 28, t. 1. 239-247.
• Ostrowski, P. (2015). Zróżnicowanie erozyjnych form rzeźby dna doliny w strefie podlaskiego przełomu Bugu. Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 24(4), 350-360.
• Ostrowski, P. i Kaszyński, K. (2014). Ocena tendencji współczesnej ewolucji wybranego fragmentu koryta dolnego Bugu na podstawie materiałów kartograficznych i teledetekcyjnych. Landform Analysis, 26, 11-20.
• Wojciechowski, K. (2003). Europejski korytarz ekologiczny doliny Bugu. W: J. Dojlido, W. Kowalczewski, R. Miłaszewski i J. Ostrowski (red.), Rzeka Bug zasoby wodne i przyrodnicze. Część IV – Środowisko przyrodnicze. Warszawa: Wydawnictwo IMGW.
• Zieliński, J. i Narowski, S. (2003). Zabudowa regulacyjna. W: J. Dojlido, W. Kowalczewski, R. Miłaszewski i J. Ostrowski (red.), Rzeka Bug zasoby wodne i przyrodnicze. Część III – Zagospodarowanie zlewni. IMGW. Warszawa: Wydawnictwo IMGW.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).