Determining the strategic position of car-sharing services in Poland based on the stakeholder analysis method

• Autorzy: Cieśla Maria

Identyfikatory

DOI

10.24136/tren.2023.003

Warianty tytułu

PL

Określenie pozycji strategicznej usług car-sharingu w Polsce w oparciu metodę analizy interesariuszy

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article presents the use of the stakeholder analysis method to characterize the strategic position of car sharing services in Poland. The theoretical part presents a detailed theory of stakeholders, as well as detailed methods and the course of the interest group analysis procedure. It covers the fundamentals of stakeholder theory which refers to the concept of strategic planning, system theory, organization theory, social responsibility and strategic management. The characteristics of stakeholder analysis are presented together with mostly used methodology. The focus is put on most common analysis tools including the matrix of M. Johanson and K. Scholes based on the earlier Mendelow matrix and the map of stakeholders. The legitimacy and benefits of using the discussed method to determine the strategic position of modern and developing services have been presented. The research part presents an example of the use of the stakeholder analysis method in the Polish sector of car sharing services. The car-sharing services company stakeholder analysis of 23 entities provided knowledge on building relationships with employees and their involvement in the company's processes. The analysis made it possible to improve the strategic position of the company and determination of its position in negotiations with other organizations.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono wykorzystanie metody analizy interesariuszy do scharakteryzowania pozycji strategicznej usług car-sharingu w Polsce. W części teoretycznej przedstawiono szczegółową teorię interesariuszy, a także przedstawiono metody szczegółowe oraz przebieg procedury analizy grup interesu. Obejmuje podstawy teorii interesariuszy, która odnosi się do koncepcji planowania strategicznego, teorii systemów, teorii organizacji, odpowiedzialności społecznej i zarządzania strategicznego. Przedstawiono charakterystykę analizy interesariuszy wraz z najczęściej stosowaną metodologią. Nacisk kładziony jest na najpowszechniejsze narzędzia analityczne, w tym macierz M. Johansona i K. Scholesa opartą na wcześniejszej macierzy Mendelowa oraz na mapie interesariuszy. Przedstawiona została zasadność i korzyści wynikające z zastosowania omawianej metody do określenia pozycji strategicznej nowoczesnych i rozwijających się usług. W części badawczej przedstawiono przykład wykorzystania metody analizy interesariuszy w polskim sektorze usług współdzielenia pojazdów samochodowych. Analiza 23 interesariuszy podmiotu świadczącego usługi car sharingu dostarczyła wiedzy na temat budowania relacji z pracownikami i ich zaangażowania w procesy firmy. Analiza pozwoliła na poprawę strategicznej pozycji firmy i określenie jej pozycji w negocjacjach z innymi organizacjami.

Słowa kluczowe

EN

stakeholder analysis; stakeholders; car-sharing services; strategic position

PL

analiza interesariuszy; interesariusze; usługi car-sharing; pozycja strategiczna

• Wydawca: Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
• Czasopismo: Journal of civil engineering and transport
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 5, No. 1
• Strony: 37--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Cieśla Maria

• Silesian University of Technology, Faculty of Transport and Aviation EngineeringDepartment of Transport Systems, Traffic Engineering and Logistics, Krasińskiego 8, 40-019 Katowice, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-4566-6554

Bibliografia

• [1] Freeman R.E., Reed D.L. (1983). Stockholders and stakeholders: A new perspective on corporate governance. California management review, 25(3), 88-106.
• [2] Freeman R.E., Wicks A.C., Parmar B. (2004). Stakeholder theory and the corporate objective revisited”. Organization science, 15(3),364-369. https://doi.org/10.1287/orsc.1040.0066
• [3] Paliwoda-Matiolańska A. (2009). Odpowiedzialność społeczna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, Wyd.C.H. Beck, Warszawa, ISBN 978-83-255-6213-7.
• [4] Lisiński M. (2004).Metody planowania strategicznego, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, ISBN 83-208-1525-8.
• [5] Sutherland J., Canwell D. (2007).Klucz do zarządzania strategicznego. Najważniejsze teorie, pojęcia, postacie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, ISBN 978-83-011-5084-6.
• [6] Trocki M., Grucza B. (2004). Analiza interesariuszy. Wyd.Bizzare, Warszawa, ISBN 83-919618-9-3.
• [7] Kozina A. (2007).Analiza interesariuszy w planowaniu negocjacji, 193-207 [In:] Planowanie strategiczne w warunkach niepewności (ed. Rafał Krupski) nr 22. Prace Naukowe,Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości. Seria: Zarządzanie i Marketing, ISBN 978-83-920319-9-4.
• [8] Domański J. (2010). Zarządzanie strategiczne organizacjami non profit w Polsce, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa, ISBN 978-83-7526-752-5.
• [9] Mendelow A. (1991). Stakeholder mapping. Proceedings of the 2nd International Conference on Information Systems, Cambridge.
• [10] Johnson G., Scholes K. (1999) Exploring Corporate Strategy. Text and Cases, Prentice Hall, London.
• [11] Ackermann F., Eden C. (2011). Making strategy: Mapping out strategic success. Sage Publications. ISBN: 978-1849201209.
• [12] Johnson G., Scholes K., Whittington R. (2008). Exploring corporate strategy: Text and cases. Pearson education, London. ISBN: 978-0-273-71191-9
• [13] Parmar B.L., Freeman R.E., Harrison J.S., Wicks A.C., Purnell L., De Colle S. (2010). Stakeholder theory: The state of the art. Academy of Management Annals, 4(1), 403-445. https://doi.org/10.5465/19416520.2010.495581
• [14] Freeman R.E., Phillips R., Sisodia R. (2020). Tensionsin stakeholder theory. Business & Society,59(2), 213-231. https://doi.org/10.1177/0007650318773750
• [15] Preble J.F. (2005). Toward a comprehensive model of stakeholder management. Business and society review, 110(4), 407-431. https://doi.org/10.1111/j.0045-3609.2005.00023.x
• [16] Le Pira, M., Ignaccolo, M., Inturri, G., Pluchino, A., Rapisarda, A. (2016). Modelling stakeholder participation in transport planning. Case Studies on Transport Policy, 4(3), 230-238.
• [17] Ghorbanzadeh, O., Moslem, S., Blaschke, T., Duleba, S. (2018). Sustainable urban transport planning considering different stakeholder groups by an interval-AHP decision support model. Sustainability, 11(1), 9.
• [18] Gatta, V., Marcucci, E., Delle Site, P., Le Pira, M., Carrocci, C. S. (2019). Planning with stakeholders: Analysing alternative off-hour delivery solutions via an interactive multi-criteria approach. Research in Transportation Economics, 73, 53-62.
• [19] Moslem, S., Ghorbanzadeh, O., Blaschke, T., Duleba, S. (2019). Analysing stakeholder consensus for a sustainable transport development decision by the fuzzy AHP and interval AHP. Sustainability, (11)12, 3271.
• [20] Yannis, G., Kopsacheili,A., Dragomanovits,A., Petraki, V. (2020). State-of-the-art review on multi-criteria decision-making in the transport sector. Journal of traffic and transportation engineering(English edition), 7(4), 413-431.
• [21] Ballantyne, E. E., Lindholm, M., Whiteing, A. (2013). A comparative study of urban freight transport planning: addressing stakeholder needs. Journal of transport geography, 32, 93-101.
• [22] Kramarz, M., Knop, L., Przybylska, E., Dohn, K. (2021). Stakeholders of the Multimodal Freight Transport Ecosystem in Polish-Czech-Slovak Cross-Border Area. Energies, 14(8.), 2242.
• [23] Kordnejad, B. (2016). Stakeholder analysis in intermodalurban freight transport. Transportation Research Procedia, 12, 750-764.
• [24] Le Pira, M., Marcucci, E., Gatta, V., Ignaccolo, M., Inturri, G., Pluchino, A. (2017). Towards a decision support procedure to foster stakeholder involvement and acceptability of urban freight transport policies. European Transport Research Review, 9(4), 1-14.
• [25] Gonzalez-Feliu, J., Pronello, C., Grau, J. M. S. (2018). Multi-stakeholder collaboration in urban transport: State-of-the-art and research opportunities. Transport, 33(4), 1079-1094.
• [26] Foltýnová, H. B., Vejchodská, E., Rybová, K., Květoň, V. (2020). Sustainable urban mobility: One definition, different stakeholders’ opinions. Transportation Research, Part D: Transport and Environment, 87, 102465.
• [27] Shi, J. G., Si, H., Wu, G., Su, Y., Lan, J. (2018). Critical factors to achieve dockless bike-sharing sustainability in China: A stakeholder-oriented network perspective. Sustainability, 10(6), 2090.
• [28] Dreyer, B., Lüdeke-Freund, F., Hamann, R., Faccer, K. (2017). Upsides and downsides of the sharing economy: Collaborative consumption business models' stakeholder value impacts and their relationship to context. Technological forecasting and social change, 125,87-104.
• [29] Turoń, K., Kubik, A., Chen, F. (2021). Electric shared mobility services during the pandemic: Modeling aspects of transportation”. Energies, 14(9), pp 2622.
• [30] Jia, L., Liu, X., Liu, Y. (2018). Impact of different stakeholders of bike-sharing industry on users’ intention of civilized use of bike-sharing”. Sustainability, 10(5), 1437.
• [31] Ma, F., Shi, W., Yuen, K. F., Sun, Q., Guo, Y. (2019). Multi-stakeholders’ assessment of bike sharing service quality based on DEMATEL–VIKOR method. International Journal of Logistics Research and Applications, 22(5), pp 449-472.
• [32] Rześny-Cieplińska, J., Szmelter-Jarosz, A. (2021). Stakeholders’ Analysis of Environmental Sustainability in Urban Logistics: A Case Study of Tricity, Poland. Energies, 14(5), 1274.
• [33] Rześny-Cieplińska, J., Szmelter-Jarosz, A., Moslem, S. (2021). Priority-based stakeholders analysis in the view of sustainable city logistics: Evidence for Tricity, Poland. Sustainable Cities and Society, 67, 102751.
• [34] Wołek, M. (2017). Car sharing as an element of sustainable urban mobility: Some conclusions for Polish cities. Transport Economics and Logistics, 70, 65-73.
• [35] Larisch R. (2014).Car Sharing. Biblioteka Źródłowa Energetyki Prosumenckiej.
• [36] Litman T. (2000). Evaluating carsharing benefits. Transportation Research Record, 1702(1),31-35. https://doi.org/10.3141/1702-04
• [37] Kubera M. (2018). Geneza i rozwój carsharingu wPolsce. Z. Naukowe Politechniki Częstochowskiej, Zarządzanie, 31,119-133

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).