Narażenie środowiskowe na azbest w województwie podlaskim

• Autorzy: Żamojda Artur , Piekut Jolanta

Warianty tytułu

EN

Environmental exposure to asbestos in the Podlachian voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zostat opisany jeden z podstawowych problemów zanieczyszczenia środowiska spowodowany przez azbest w Polsce i województwie podlaskim oraz wpływ tego zanieczyszczania na zdrowie człowieka. Została także zaprezentowana historia zastosowania azbestu i jego wprowadzenia do najbliższego otoczenia człowieka w gospodarstwach domowych i przemyśle. Na koniec została podjęta próba zdiagnozowania sytuacji zanieczyszczenia środowiska tym minerałem na terenie województwa podlaskiego oraz opisany proces likwidacji azbestu w tym rejonie Polski.

EN

The article describes one of the most fundamental issues ot environmental contamination caused by asbestos in Poland and in the Podlachian voivodeship, and the influence of this mode of contamination on human health. Presented was also the history of usage of asbestos and its introduction into man's closest environment, in households and the industry. The article is closed off with an attempt at diagnosing the environmental contamination situation of this materiał in the Podlachian voivodeship and the described process of removal of asbestos in this area of Poland.

Słowa kluczowe

PL

azbest; charakterystyka; wpływ na człowieka; szkodliwość; województwo podlaskie

• Wydawca: Grupa MEDIUM Sp. z o.o. Sp.k.a.
• Czasopismo: Izolacje
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 24, nr 5
• Strony: 76--81
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Żamojda Artur

• Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku

autor

Piekut Jolanta

• Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Inżynierii Rolno-Spożywczej i Kształtowania Środowiska. Politechnika Białostocka

Bibliografia

• 1. Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032, https://www.mpit.gov.pl/media/15224/Program_2009_2032.pdf, dostęp 23.01.2019
• 2. https://mlodytechnik.pl/technika/5087-azbest
• 3. „Młody Technik", https://mlodytechnik.pl/magazyn/5222-mlody-technik-3-2012; dostęp 23.01.2019
• 4. „Wytyczne szacowania ryzyka zdrowotnego dla czynników rakotwórczych", z. 5, „Azbest", Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. J. Nofera w Łodzi, Łódź 1997.
• 5. Z. Byczkowska, L. Dawydzik, „Medycyna pracy w praktyce lekarskiej", Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. J. Nofera w Łodzi, Łódź 1999.
• 6. S.E. Manahan, „Toksykologia środowiskowa. Aspekty chemiczne i biochemiczne", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
• 7. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31 grudnia 2008 r. z późniejszymi zmianami).
• 8. M. Siemiński, „Środowiskowe zagrożenia zdrowia", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• 9. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (DzU z 2017 r. poz. 2119).
• 10. CAS Number 77536-66-4, Asbestos, actinolite.
• 11. CAS Number 77536-67-5, Anthophyllite asbestos.
• 12. CAS Number 12001-29-5, Chrysolite.
• 13. CAS Number 132207-32-0, Asbestos, chrysolite.
• 14. CAS Number 12172-73-5, Amosite.
• 15. CAS Number 12001-28-4, Crocidolite.
• 16. CAS Number 77536-68-6, Asbestos, tremolite.
• 17. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU z 2018 r. poz. 1286).
• 18. S. Bujak-Pietrek, I. Szadkowska-Stańczyk, „Medycyna pracy 2012", t. 2, „Narażenie na działanie respirabilnych włókien azbestu podczas różnych etapów prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych", Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. J. Nofera w Łodzi, Łódź 2012.
• 19. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których byty lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (DzU z 2011 r. nr 8, poz. 31).
• 20. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (DzU z 2005 nr 216 poz. 1824).
• 21. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (DzU z 2004 nr 71 poz. 649 z późniejszymi zmianami).
• 22. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynnikówlub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (DzU 2016 r. poz. 1117).
• 23. „Choroby azbestowe w Polsce", http://www.imp.lodz.pl/ /home_pl/o_instytucie/reg_and_databases/osrodek_referencyjny_ _azbest/zawodowe_choroby_azbestozalezne_w_polsce/, dostęp 22.01.2019
• 24. „Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu województwa podlaskiego", www.wrotapodlasia.pl/resource/file/ download_file/id.29271, dostęp 24.01.2019
• 25. N. Szeszenia-Dąbrowska (red.), „Azbest. Ekspozycja zawodowa i środowiskowa. Skutki i profilaktyka", Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2004.
• 26. Baza azbestowa, https://www.bazaazbestowa.gov.pl/, dostęp 17.01.2019
• 27. Baza azbestowa, https://esip.bazaazbestowa.gov.pl/geoserwis.html, dostęp 18.01.2019
• 28. „0cena stanu sanitarnego województwa podlaskiego za 2016 rok", https://wssebialystok.bip.gov.pl/ocena-stanu--sanitarnego-wojewodztwa podlaskiego/ocena-stanu-sanitarnego--wojewodztwa-podlaskiego-za-2016-rok.html, dostęp 15.01.2019
• 29. „0cena stanu sanitarnego województwa podlaskiego za 2017 rok", https://wssebialystok.bip.gov.pl/ocena-stanu--sanitarnego-wojewodztwa-podlaskiego/ocena-stanu-sanitarnego--wojewodztwa-podlaskiego-za-2017-rok.html, dostęp 16.01.2019

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).