Parametry mikroklimatu w historycznych zespołach zabytkowych

• Autorzy: Furtak Marcin , Chowaniec Aleksandra

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK76MICROCLIMATE

Warianty tytułu

EN

Microclimate parameters in historical building complexes

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł porusza kwestie mikroklimatu miast ze szczególnym uwzględnieniem zespołów zabytkowych. Wyjaśnione zostały w nim podstawowe definicje i znaczenia przytaczanych pojęć, których prawidłowe zrozumienie jest istotne dla poznania poruszanych problemów. Wskazane zostały czynniki mające istotny wpływ na kształtowanie lokalnego klimatu oraz nakreślone rozwiązania mające na celu wskazanie możliwości ulepszenia aktualnej sytuacji. Poddane analizie śródmieścia Krakowa i Gdańska obrazują skalę problemu historycznych części miast. Zwrócono również uwagę na możliwości konserwatorów zabytków w rozpatrywaniu przestrzeni zabytkowej pod względem mikroklimatu. W dalszej części artykułu przybliżona została tematyka kwestii prawnych. Przegląd tych zagadnień pozwala na wskazanie potencjalnych niedoskonałości w polskich przepisach, które mogą być związane z brakiem uwzględnienia wpływu, jaki mogą mieć budynki i ich usytuowanie na mikroklimat. Wskazane zatem zostały możliwe kierunki działań w tym zakresie, które mogą znacząco przyczynić się do rozwiązania problemu niekorzystnego klimatu lokalnego.

EN

This paper discusses the microclimate of cities with anemphasis on historical complexes. It explains the basic definitions and meanings of the concepts cited, the correct understanding of which is important for learning about the issues under discussion. Factors that have a significant impact on shaping the local climate are identified, and solutions are outlined to identify potential to improve the current situation. The city centers of Cracow and Gdańsk illustrate the scale of the problem of historical city districts. Attention was also given to the potential avenues of approach that monument conservators have in addressing microclimate considerations in relation to historical spaces. Legal matters are discussed further in the paper. A review of these issues makes it possible to highlight potential inadequacies in Polish regulations that may be related to a lack of consideration of the impact that buildings and their placement may have on microclimates. Thus, possible courses of action in this regard are indicated, which can significantly contribute to solving the problem of unfavorable local climates.

Słowa kluczowe

PL

mikroklimat; miejska wyspa ciepła; architektura zabytkowa; zrównoważony rozwój

EN

microclimate; urban heat island; historical architecture; sustainable development

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 76
• Strony: 172--184
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys.

Twórcy

autor

Furtak Marcin

• Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej, Małopolskie Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego

• https://orcid.org/0000-0001-9175-1747

autor

Chowaniec Aleksandra

• Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej, Małopolskie Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego

• https://orcid.org/0000-0001-9836-1012

Bibliografia

• Opracowania / Secondary sources
• 1. Adamczyk-Arns Grażyna, Wojnarowska Anna, Feresztyn Ewa, Hultsch Florian, Hultsch Frank, Lokalny program rewitalizacji Starego Miasta, Kraków 2008.
• 2. Bherwani Hemant, Singh Anju, Kumar Rakesh, Assessment methods of urban microclimate and its parameters: A critical review to take the research from lab to land, „Urban Climate” 2020, nr 34.
• 3. Białkiewicz Andrzej, Stelmach Bolesław, Żychowska Maria Jolanta, Dobra kultury współczesnej. Zarys problemu ochrony, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 63, s. 152–162.
• 4. Chen Tingting, Kobylarczyk Justyna, Krupa Michał, Kuśnierz-Krupa Dominika, The complexity of a small town, „Czasopismo Techniczne. Architektura” 2018, nr 3, s. 5–20.
• 5. Givoni Baruch, Man, Climate and Architecture, Londyn 1976.
• 6. Gorgoń Justyna, Adaptacja do zmian klimatu. Wyzwania i szanse Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, „Ekologia” 2018, nr 4 (88), s. 32–34.
• 7. Hanafi Abdelhakim, Alkama Djamel, Role of the urban vegetal in improving the thermal comfort of a public place of a contemporary Saharan city, „Energy Procedia” 2017, nr 119, s. 139–152.
• 8. Huang Kuo-Tsang, Li Yi-Jhen, Impact of street canyon typology on building’s peak cooling energy demand: A parametric analysis using orthogonal experiment, „Energy and Buildings” 2017, nr 154, s. 448–464.
• 9. Instytut Ochrony Środowiska, Opracowanie i wdrożenie Strategicznego Planu Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu. Adaptacja wrażliwych sektorów i obszarów Polski do zmian klimatu do roku 2070, Warszawa 2013.
• 10. Juchnowicz Stanisław, Śródmieścia miast polskich. Studia nad ukształtowaniem i rozwojem centrów, Kraków 1971.
• 11. Kłysik Kazimierz, Wybig Joanna, Fortuniak Krzysztof, Klimat i bioklimat miast. Osobliwość klimatu miast na przykładzie Łodzi, Łódź 2008.
• 12. Kłysik Kazimierz, Wybig Joanna, Fortuniak Krzysztof, Wojkowski Jakub, Klimat i bioklimat miast. Wpływ pokrycia i ukształtowania terenu na kształtowanie się warunków termicznych w Krakowie, Łódź 2008.
• 13. Kuchcik Magdalena, Błażejczyk Krzysztof, Baranowski Jarosław, Szmyd Jakub, Badania klimatu i bioklimatu miasta prowadzone w IGiPZ PAN, „Acta Geographica Lodziensia” 2019, nr 108, s. 63–77.
• 14. Kudłacz Tadeusz, Musiał-Malago Monika, Funkcjonalne miasto w teorii i praktyce na przykładzie Krakowa i Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, Kraków 2018.
• 15. Lewińska Janina, Zgud Krzysztof, Baścik Jerzy, Wiatrak Waldemar, Klimat obszarów zurbanizowanych, Warszawa 1990.
• 16. Maliszowa Bożena, Śródmieście, Warszawa 1974.
• 17. Morawska Anna, Michalski Tomasz, Obszary problemowe śródmieścia Gdańska, Gdańsk–Pelplin 2017.
• 18. Ogrodnik Daniel, Strukturalne przesłanki rewitalizacji śródmieść – przykład Krakowa, „Czasopismo Techniczne, Architektura” 2012, nr 12, s. 49–54.
• 19. Rodler Auline, Leduc Thomac, Local climate zone approach on local and micro scales: Dividing the urban open space, „Urban Climate” 2019, nr 28, s. 1–28.
• Akty prawne / Legal acts
• 20. Majchrowski Jacek, Koterba Elżbieta, Aktualizacja Miejskiego Programu Rewitalizacji Krakowa przyjętego Uchwałą nr LIX/1288/16 Rady Miasta Krakowa z dnia 7 grudnia 2016r, Kraków 2018.
• 21. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
• 22. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gdańska przyjęte Uchwałą nr LI/1506/18 z dnia 23 kwietnia 2018 r. zmienione Uchwałą nr XII/218/19 z dnia 27 czerwca 2019 r.
• 23. Uchwała nr XXXIV/868/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 22 stycznia 2020 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Czyżyny – os. Dywizjonu 303 i 2 Pułku Lotniczego”.
• 24. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414.
• 25. Zarządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 8 września 1994 (poz. 418) w sprawie uznania za pomnik historii.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).