Właściwości tribologiczne warstwy wierzchniej elementów z żeliwa EN-GJS2131 po obróbce wykończeniowej toczeniem

• Autorzy: Feldshtein E. , Pacha-Gołębiowska H.

Warianty tytułu

EN

Tribological properties of surface layers of GJS2131 cast iron parts after finish turning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości tribologicznych powierzchni elementów wykonanych z żeliwa GJS2131 po obróbce wykończeniowej toczeniem z zastosowaniem różnych materiałów narzędziowych i w zróżnicowanych warunkach obróbki. Wykonane badania wykazały mniejszą wartość współczynnika tarcia w przypadku użycia materiału supertwardego CBN7050 oraz wolniejszy wzrost temperatury w strefie tarcia dla tego materiału narzędziowego o blisko 20% w stosunku do płytek z węglika spiekanego K10. Właściwy dobór warunków toczenia i materiałów narzędziowych w znaczący sposób wpływa na intensywność zużywania WW elementów trących. Najniższą wartość intensywności zużycia objętościowego dla żeliwa GJS2131 uzyskano przy zastosowaniu materiału CBN7050 w warunkach toczeniu z dużymi prędkościami i niewielkimi posuwami.

EN

In this paper, the results of studies on the surface tribological properties of parts made of spheroidal graphite cast iron GJS2131 with a ferrite-pearlite structure after finish turning with different tool materials and machining conditions are presented. Investigations revealed minimum values of the friction coefficient and the slower, 20%, increase of temperature in the case of inserts made of “superhard” material CBN7050 compared to the hard alloy K10. The correct choice of turning conditions and tool material significantly affects the intensity of the wear of the rubbing surfaces. The lowest values of the volumetric wear rate intensity are registered in the case of CBN7050 tool material when turning at high speeds and low feed rates and in the case of K10 material when turning at low speeds and high feed rates. When using the investigated tool materials, very significant correlation between the state of the surface layer and its tribological characteristics has been set. In particular, the material CBN7050 has high coefficients of correlation between the intensity of wear Iv and the degree of distances distortion ∆d/d between the planes of the crystal net, macrostresses (σ1 + σ2), microhardness HV0.05, and the friction coefficient, as well as between the values of (σ1 + σ2) and the friction coefficient or between the dislocation density, microhardness and the friction coefficient. The coefficients of correlation between the friction coefficient and wear rate are less significant. This is evidence of a moderate influence of the friction coefficient on the wear rate of turned surfaces.

Słowa kluczowe

PL

żeliwo stopowe; tarcie; zużycie; temperatura; warunki obróbki

EN

alloy cast iron; friction; wear; temperature; machining conditions

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 2
• Strony: 57--67
• Opis fizyczny: Bibliogr. 66 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Feldshtein E.

• Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Budowy i Eksploatacji Maszyn, 65-246 Zielona Góra, ul. Podgórna 50

autor

Pacha-Gołębiowska H.

• Zespół Szkół Technicznych, 64-100 Leszno, ul. Narutowicza 74a

Bibliografia

• 1. Pytko S., Lewitowicz J.: Zagadnienia tarcia i zużywania. Praca zbiorowa "Wybrane problemy tribologii". PWN, Warszawa 1990.
• 2. Sadowski J.: Nowe miary zużycia, zużywania i odporności na zużywanie tribologiczne. Tribologia, 2005, nr 1, s. 7-24.
• 3. Lawrowski Z.: Tribologia. Tarcie, zużywanie, smarowanie. PWN, Warszawa 1993.
• 4. Hebda M., Wachal A.: Trybologia. WNT, Warszawa 1980.
• 5. Posmyk A.: Badania tribologiczne materiałów kompozytowych przeznaczonych na podzespoły technicznych środków transportu. Polskie Towarzystwo Materiałów Kompozytowych, Kompozyty, nr 10, 2010, s. 70-75.
• 6. Pytko S.: Trwałość i niezawodność maszyn miarą postępu technicznego. Wydawnictwo AGH, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Kraków 1994.
• 7. Zwierzycki W.: Wybrane zagadnienia zużywania się materiałów w ślizgowych węzłach maszyn. PWN, Warszawa 1990.
• 8. Kaźmierczak A.: Tarcie i zużycie zespołu tłok-pierścieni cylinder. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2005.
• 9. Katalog główny. SANDVIK Coromant, 2009.
• 10. Katalog generalny. MITSUBISCHI, 2009.
• 11. http://katalog.itee.radom.pl/images/stories/karty/58.t-05.pdf
• 12. Feldshtein E., Pacha-Gołębiowska H.: Wpływ warunków wykończeniowej obróbki toczeniem na właściwości powierzchni elementów z żeliwa stopowego GJS2131. Inżynieria Materiałowa, nr 6, R. 30, 2009, s. 509-515.