Obecność antybiotyków w wodach jako jedna z przyczyn lekooporności

Wanot, B.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Obecność antybiotyków w wodach jako jedna z przyczyn lekooporności

Autorzy

Wanot B.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Presence of antibiotics in water as one of the causes of antibiotic resistance

Języki publikacji

Abstrakty

Antybiotyki identyfikowane są w środowisku wodnym w wodach powierzchownych, gruntowych, a nawet przeznaczonych do spożycia. Źródłem tych zanieczyszczeń są przede wszystkim ścieki z zakładów produkujących antybiotyki i szpitali. Wśród źródeł zanieczyszczeń należy również wymienić ścieki bytowe oraz zanieczyszczenia pochodzące z rolnictwa i hodowli zwierząt. W oczyszczalniach ścieków antybiotyki usuwane są w niewystarczającym stopniu. Konsekwencją jest przedostawanie się antybiotyków oraz ich toksycznych metabolitów to wód. Stały kontakt bakterii z antybiotykami sprzyja wytwarzaniu przez nie antybiotykoodporności, czego efektem jest trudność w leczeniu wielu chorób oraz konieczność stosowania większych dawek antybiotyków, jak również poszukiwania nowych związków leczniczych. Ze względu na antybiotykooporność rocznie umiera na świecie 700 000 ludzi, a liczba ta stale rośnie.

Antibiotics are identified in the aquatic environment in surface water, ground water and even intended for consumption. Main source of that contamination comes from sewages from hospitals and factories producing antibiotics. The other sources of contamination are also living paths and those which come from agriculture and animals breeding. In sewage treatment plants antibiotics are cleared out inadequate. Consequently antibiotics and their toxic metabolites get through the water. Permanent contact of bacterias and antibiotics supports bacterias’ resistance to antibiotic, which results in the difficulty in treating many diseases, the need for higher doses of antibiotics and searching for new medicinal substances as well. Because of the antibiotic resistance, 700,000 people die each year in the world, and this number is constantly growing.

Słowa kluczowe

antybiotyki zanieczyszczenie wody lekooporność ścieki

antibiotics water pollution drug resistance waste water

Wydawca

Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.

Czasopismo

Technologia Wody

Rocznik

2017

Tom

Nr 5 (55)

Strony

14--19

Opis fizyczny

Bibliogr. 55 poz., tab.

Twórcy

autor

Wanot B.

Politechnika Częstochowska, Instytut Inżynierii Środowiska

Bibliografia

1. Bielińska M., Nałęcz-Jawecki G., 2009: Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego lekami. Ocena toksyczności trzech fluorochinolonów dla rzęsy drobnej Lemna Minor, Biul. Wydz. Farm. WUM, 4, 24-30.
2. Cleuvers M., 2003: Aquatic ecotoxicity of pharmaceuticals including the assessment of combination effects. Toxicol Lett. 142, 185-194.
3. Marciocha D., Raszka A., Kalka J., Surmacz-Górska J., 2009: Leki w środowisku. Sulfametoksazol i Trymetoprim jako jedne z najczęściej wykrywanych chemioterapeutyków w środowisku wodnym. III Ogólnopolski Kongres Inżynierii Środowiska, Lublin, 145-156.
4. Chmiel A., Grudziński S., 1998: Biotechnologia i chemia antybiotyków, PWN, Warszawa.
5. Kamiński M., Jaszczołt M., Sagajdakow A., 2012: Wykorzystanie HPLC do izolacji i badania czystości antybiotyków, Materiały dydaktyczne Politechniki Gdańskiej, http://www.pg.gda.pl/chem/Katedry/Inzynieria/images/data/dydaktyka/bt/HPLC_antybiotyki.pdf.
6. Janiec R., Cegieła U., Folwarczna J., 2010: Kompendium Farmakologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
7. Mompelat S., Le Bot B., Thomas O., 2009: Occurrence and fate of pharmaceutical products and by-products, from resource to drinking water, Environ. Int., 35, 803–814.
8. Shengnan Zhao, Xinhui Liu, Dengmiao Cheng, Guannan Liu, Baocui Lianga, Baoshan Cui, 2016: Junhong Bai, Temporal–spatial variation and partitioning prediction of antibiotics in surface water and sediments from the intertidal zones of the Yellow River Delta, ChinaScience of the Total Environment 569, 1350–1358.
9. Watkinson A.J., Murby E.J., Kolpin D.W., Costanzo S.D., 2009: The occurrence of antibiotics in an urban watershed: from wastewater to drinking water. Sci. TotalEnviron. 407, 2711e2723.
10. Loraine G, Pettigrove M., 2006: Seasonal variations in concentrations of pharmaceuticals and personal care products in drinking water and reclaimed wastewater in southern California. Environ Sci Technol, 40, 687–95.
11. Kolpin D.W., Furlong E.T., Meyer M.T., Thurman E.M., Zaugg S.D., Barber L.B., Buxton H.T., 2002: Pharmaceuticals, hormones, and others organic wastewater contaminants in US streams, 1999–2000: a national reconnaissance. Environ. Sci. Technol. 36, 1202–1211.
12. Ternes T., 1998: Occurrence of drugs in German sewage treatment plants and rivers. Water Research, 32:3245–3260.
13. Ternes T., 2001: Analytical methods for the determination of pharmaceuticals in aqueousenvironmental samples. Trends in Analytical Chemistry, 20, 419–433.
14. Sosnowska K., Styszko-Grochowiak K., Gołaś J., 2009: Leki w środowisku – źródła, przemiany, zagrożenia. Mat. Konf. IV Krakowskiej Konferencji Młodych Uczonych, Kraków, 395-404.
15. Osek J., Wieczorek K., 2015: Spożycie leków przeciwbakteryjnych w Europie i występowanie oporności na te leki bakterii izolowanych od ludzi, zwierząt i z żywności w 2012 r., Życie Weterynaryjne, 90(09), 601-603.
16. Bielińska M., Nałęcz-Jawecki G., 2009: Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego lekami. Ocena toksyczności trzech fluorochinolonów dla rzęsy drobnej Lemna Minor, Biul. Wydz. Farm. WUM, 4, 24-30.
17. Śliżewska K., Biernasiak J., Libudzisz Z., 2006: Probiotyki jako alternatywa dla antybiotyków. Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Chemia Spożywcza i Biotechnologia, 70, 79-91.
18. Marcin Stec, 2015: Antybiotyki w hodowli organizmów wodnych, Słupskie Prace Biologiczne, 12, 209-216.
19. Biernasiak J., Śliżewska K., Libudzisz Z., 2010: Negatywne skutki stosowania antybiotyków, Postępy Nauk Rolniczych, 3, 105-117.
20. Kemper N., 2008: Veterinary antibiotics in the aquatic and terrestrial environment. Ecol. Indic. 8, 1–13. http://dx.doi.org/10.1016/j.ecolind.2007.06.002.
21. Ahmad M., Khan A.U., Wahid A., Butt Z.A., Farhan M., Ahmad F., 2012: Role of hospital effluents in the contribution of antibiotics and antibiotic resistant bacteria to the aquatic environment. Pak. J. Nutr., 11 (12), 1177–1182.
22. Larsson D.G.J., de Pedro C., Paxeus N., 2007: Effluent from drug manufactures contains extremely high levels of pharmaceuticals. Journal of Hazardous Materials 148 (3), 751-755.
23. Golovko O., Kumar V., Fedorova G., Randak T., Grabic R., 2014: Seasonal changes in antibiotics, antidepressants/psychiatric drugs, antihistamines and lipid regulators in a wastewater treatment plant. Chemosphere 111, 418-426.
24. Vergeynst L., Haeck A., De Wispelaere P., Van Langenhove H., Demeestere K., 2015: Multi-residue analysis of pharmaceuticals in wastewater by liquid chromatography–magnetic sector mass spectrometry: Method quality assessment and application in a Belgian case study, Chemosphere, 119, S2-S8.
25. Kümmerer K., 2009: Antibiotics in the aquatic environment – A review – Part I, Chemosphere, 75, 417–434.
26. Adamek E., Baran W., Szołtysek-Bołdys I., Sobczak A., 2015: Efektywność procesów biodegradacji zastosowanych do usuwania leków przeciwbakteryjnych ze ścieków i wody rzecznej. Proceedings of ECOpole, 9, 1, 155-162.
27. Michael I., Rizzo L., McArdell C. S., Manaia C. M., Merlin C., Schwartz T., Fatta-Kassinos D., 2013: Urban wastewater treatment plants as hotspots for the release of antibiotics in the environment: a review, Water research, 47(3), 957-995.
28. Kasprzyk-Hordern B., Dinsdale R. M., Guwy A. J., 2009: The removal of pharmaceuticals, personal care products, endocrine disruptors and illicit drugs during wastewater treatment and its impact on the quality of receiving waters, Water research, 43(2), 363-380.
29. Euwi J. M., 2007I Mediterranean wastewater reuse report.
30. Halling-Sorensen B., Nielsen N.S., Lanzky S.F., Ingerslev F., 1998: Occurrence, fate, and effects of pharmaceutical substances in the environment – a rewiev. Chemosphere, 36(2), 357–393.
31. Ming-Hong Wu, Chen-Jing Que, Gang Xu, Yan-Feng Sun, Jing Ma, Hui Xu, Rui Sun, Liang Tang, 2016: Occurrence, fate and interrelation of selected antibiotics in sewage treatment plants and their receiving surface water, Ecotoxicology and Environmental Safety 132, 132–139.
32. Lucia H.M., Santosa L.M., Araujoa A.N., Fachinia A., Penab A., Delerue-Matosc C., Montenegroa M.C.B.S.M., 2010: Ecotoxicological aspects related to the presence of pharmaceuticals in the aquatic environment, J. of Hazard. Mater. 175, 45–95.
33. Sokół A., 2013: Badania szybkości degradacji wybranych leków w układach modelowych i w próbkach wód rzecznych, Praca doktorska, Uniwersytet Białostocki.
34. Reemtsma T., Jekel M. (Eds.), 2006: Organic pollutants in the water cycle: properties, occurrence, analysis and environmental relevance of polar compounds, John Wiley & Sons.
35. Heberer T., 2002: Occurrence, fate, and removal of pharmaceuticals residues in the aquatic environment: a review of recent research data, Toxicol. Lett., 131, 5-17.
36. Thiele-Bruhn S., 2003: Pharamceutical antibiotic compounds in soils – a review. J. Plant Nutr. Soil Sci. 166, 145-167.
37. Martínez J.L., 2009: Environmental pollution by antibiotics and by antibiotic resistance determinants. Environ. Pollut. 157, 2893-2902.
38. Watkinson J., Murby E., Costanzo S., 2007: Removal of antibiotics in conventional and advanced wastewater treatment: Implications for environmental discharge and wastewater recycling, Water Research., 41, 4164-4176.
39. Jones O.A., Lester J.N., Voulvoulis N., 2005: Pharmaceuticals: a threat to drinking water? TRENDS in Biotechnology, 23(4), 163-167.
40. Martínez J.L., 2009: Environmental pollution by antibiotics and by antibioticresistance determinants. Environ. Pollut 157, 2893-2902.
41. Zielińska-Borkowska U., 2011: Forum Zakażeń, 2(2), 51-56.
42. Fent K., Weston A.A., Caminada D., 2006: Ecotoxicology of human pharmaceuticals. Aquatic Toxicology, 76/2, 122–159.
43. Mara D., Hovan N., [Eds.], 2003: Handbook of water and wastewater microbiology. Academic Press.
44. Łebkowska M., 2009: Występowanie bakterii antybiotykoopornych w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Ochrona Środowiska, 31(2), 11-15.
45. Genereux D. P., Bergstrom C. T., 2005: Evolution in action: understanding antibiotic resistance, Evolutionary science and society: educating a new generation, AIBS/BCSC, Washington, DC.
46. Dzierżanowska D., Pawińska A., Kamińska W., Patzer J., 2004: Lekooporne drobnoustroje w zakażeniach szpitalnych, Post. Mikrobiol 43, 81-105.
47. McKeon D. M., Calabrese J. P., Bissonnette G. K., 1995: Antibiotic resistant gram-negative bacteria in rural groundwater supplies. Water Research, 29(8), 1902-1908.
48. Nwachukwu E., Emeruem C.M., 2007: Presence of antibiotic resistant bacteria in sachet water produced and sold in the eastern Nigeria. Research Journal of Microbiology 2007, 2, (10), 782–786.
49. Fernandes Cardoso De Oliveira A.J., Watanabe Pinhata J.M., 2008: Antimicrobial resistance and species composition of Enterococcus spp. isolated from waters and sands of marine recreational beaches in southeastern Brazil. Water Research, 42, 2242–2250.
50. Marciniak P., 2008: Oporność bakterii na antybiotyki. Gazeta farmaceutyczna, 12, 30-32.
51. Todar K., 2009: Bacterial Resistance to Antibiotics, Lectures in Microbiology.
52. French G. L., 2010: The continuing crisis in antibiotic resistance. International Journal of Antimicrobial Agents, 36, S3-S7.
53. Carvalho I.T., Santos L., 2016: Antibiotics in the aquatic environments: a review of the European scenario, Environment International, 94, 736-757.
54. O’Neill J., 2014: Antimicrobial resistance: tackling a crisis for the health and wealth of nations, Review on antimicrobial resistance, 1-16.
55. World Health Organization, 2014: Antimicrobial resistance: global report on surveillance, World Health Organization.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-de4b8186-5fd6-48f7-b05b-593b53afdf66