Microspaces – an outline of typological research based on examples from Krakow

• Autorzy: Wantuch-Matla D.

Identyfikatory

DOI

10.4467/2353737XCT.18.055.8367

Warianty tytułu

PL

Mikroprzestrzenie – zarys badań typologicznych na przykładach krakowskich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the complex systems of urban spaces one can find many places, which, owing to their small scale, are often treated a part of a larger whole. Whereas their borders are often blurred, their character allow for establishing them as a typological identity. Various “microspaces” play a significant role, often hidden or only temporarily arranged within a specific segment of a city space as its supplement, complement, or simply to make it more attractive. Observation of the transformations taking place in the public spaces of Krakow allows not only for the indication of the fact that such places exist and are being created, it also enables us to frame a sketch of their functional and spatial polymorphism. This article elaborates on some chosen examples of Krakow microspaces and their variants.

PL

W złożonych układach przestrzeni miejskiej można odnaleźć wiele miejsc, które ze względu na swoją niewielką skalę bywają traktowane jako składowe większej całości. Tymczasem pomimo nierzadko rozmytych granic ich charakter pozwala na uznanie ich typologicznej odrębności. Rozmaite „mikroprzestrzenie” niekiedy schowane lub tymczasowo aranżowane w obrębie jakiegoś wycinka przestrzeni miejskiej jako jej uzupełnienie, dopełnienie czy dla jej uatrakcyjnienia, odgrywają niebagatelną rolę. Obserwacja przeobrażeń zachodzących w przestrzeniach publicznych Krakowa pozwala nie tylko na wskazanie faktu istnienia i powstawania tego rodzaju miejsc, ale umożliwia także nakreślenie zarysu ich funkcjonalno-przestrzennej wielopostaciowości. W niniejszym artykule omówiono przykłady wybranych krakowskich mikroprzestrzeni oraz ich odmian.

Słowa kluczowe

EN

public urban space; microspace; urban design

PL

miejska przestrzeń publiczna; mikroprzestrzeń; projektowanie urbanistyczne

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Technical Transactions
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 115, iss. 4
• Strony: 69--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., fot.

Twórcy

autor

Wantuch-Matla D.

• Department of Entrepreneurship and Spatial Management, Insitute of Geography, Pedagogical University of Cracow

Bibliografia

• [1] Festiwal Kultury Żydowskiej, http://www.jewishfestival.pl/pl/kwartal-fkz (access: 12.12.2017).
• [2] Feuerstein G., Tezy na temat architektury incydentalnej, [in:] Przewodnik dla dryfujących. Antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście, eds. transl. Kwaterko M., Krzaczkowski P., Bęc Zmiana, Warszawa 2016, 418–422.
• [3] Gehl J., Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, RAM, Kraków 2009.
• [4] Gyurkovich M., Hybrydowe przestrzenie kultury we współczesnym mieście europejskim, Monografia 438, seria Architektura, Politechnika Krakowska, Kraków 2014.
• [5] Gyurkovich M., MuseumsQuartier jako dopełnienie kompozycyjne Forum Cesarskiego w Wiedniu, Wiadomości konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation, 29/2011, Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, Warszawa 2011, 34–41.
• [6] Jopek D., Wpływ lokalnych przepisów prawnych na kształtowanie przestrzeni i krajobrazu miejskiego Nowego Jorku, Ph.D. Thesis, Kraków 2014.
• [7] Kayden J.S., Privately Owned Public Space: The New York Experience, John Wiley, New York 2000.
• [8] Kosiński W., Dobro i piękno – miejsca przyjazne człowiekowi w miastach modernizmu po 1945: idee, projekty, realizacje, Przestrzeń i Forma, 20/2013, Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Szczecin 2013, 35–94.
• [9] Kosiński W., Paradygmat miasta 21 wieku, Politechnika Krakowska, Kraków 2016.
• [10] Łakomy K., Ogrody w krajobrazach miast (cz. 2, od XVIII do XX w.), Czasopismo Techniczne, 6-A/2012, 17–26.
• [11] Montgomery Ch., Miasta szczęśliwe, Wysoki Zamek, Kraków 2015.
• [12] Pluta K., Przestrzenie publiczne miast europejskich. Projektowanie urbanistyczne, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2012.
• [13] Przewodnik dla dryfujących. Antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście, eds. transl. M. Kwaterko, P. Krzaczkowski, Bęc Zmiana, Warszawa 2016.
• [14] Solà-Morales M. de, The Impossible Project for Public Space, [in:] In Favor of Public Space. Ten Years of the European Prize for Urban Public Space, Centre de Cultura Contemporània de Barcelona and ACTAR, Barcelona 2010, 25–28.
• [15] Sudjic D., Język miast, Karakter, Kraków 2016.
• [16] The Metapolis Dictionary of Advanced Architecture. City, Technology and Society in the Information Age, eds. M. Gausa, V. Guallart et al., Actar, Barcelona 2003.
• [17] Tuan S.F., Przestrzeń i miejsce, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987.
• [18] Wantuch-Matla D., Micro-spatial and urban ephemera: bottom-up and temporary initiatives in public space, [in:] Virtual City and Territory. “Back to the Sense of the City: International Monograph Book”, Centre de Política de Sòl i Valoracions, Barcelona 2016, 712–722.
• [19] Wantuch-Matla D., Przeobrażenia miejskich przestrzeni publicznych w Polsce a fundusze europejskie – województwo europejskie/Public space transformations in Poland and European funds – Lesser Poland Voivodeship, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, PAN o/Kraków, Vol. XLV, PAN, Kraków 2017, 353–366.
• [20] Ziehl M., Oβwald S., Practices in second hand spaces: Producing value from vacancy, Ephemera. Theory & Politics in Organisation [online magazin], Vol. 15(1), Ephemera editorial collective, 2015, 263–276, www.ephemeraweb.org (access: 22.11.2017).

Uwagi

EN

Section "Architecture and urban planning"

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).