Risk of hydrazine usage at civil airports

• Autorzy: Janeba-Bartoszewicz E. , Kiciński M. , Rojewski A.

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.2449-920X.2017.69.2.02

Warianty tytułu

PL

Zagrożenia stosowania hydrazyny w portach lotniczych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the safety issue bonded to the Polish Air Force aircrafts, which uses for emergency supply special fuel called hydrazine, which is 70% aqueous solution of toxic hydrazine with designation H-70. For this reason, the rescue services of Polish Air Force bases where this types of aircraft are stationed had to be adjusted accordingly. Just as importantly authors noticed that in the event of an emergency landing of this aircraft at different airports can receive difficulties associated with the possible leakage of hydrazine, or its neutralization in the absence of specialized Hydrazine Response Team, which are part of the Aircraft rescue and firefighting.

PL

W artykule przedstawiono zagadnienie bezpieczeństwa związanego z eksploatowaniem w Siłach Powietrznych RP samolotów wykorzystujących jako paliwo do systemu awaryjnego wodnego roztworu hydrazyny o oznaczeniu H-70. Z tego też względu służby ratownicze polskich baz lotnictwa wojskowego, w których stacjonują samoloty korzystające z hydrazyny, musiały zostać odpowiednio dostosowane. Zwrócono uwagę, że w przypadku wystąpienia konieczności awaryjnego lądowania takiego statku powietrznego na innych lotniskach mogą pojawić się trudności związane z ewentualnym wyciekiem hydrazyny czy jej neutralizacji z uwagi na brak wyspecjalizowanych zespołów HRT, będących częścią Grupy Ratownictwa Lotniskowego.

Słowa kluczowe

EN

hydrazine; safety; health threat

PL

hydrazyna; bezpieczeństwo; zagrożenie zdrowia

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Journal of Mechanical and Transport Engineering
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 69, No. 2
• Strony: 13--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Janeba-Bartoszewicz E.

• Wielkopolskie Samorządowe Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 w Poznaniu, Poznan University of Technology

autor

Kiciński M.

• Institute of Machines and Motor Vehicles, Poznan University of Technology

autor

Rojewski A.

• Chair of Thermal Engineering, Poznan University of Technology

Bibliografia

• [1] Aggarwal R., Patel I., Sharma P.B, 2015, Green Propellant: A Study, International Journal of Latest Trends in Engineering and Technology, Vol. 6, Iss. 1 (September), p. 83–87.
• [2] Bartoszewicz J., Kiciński M., Nygard A., 2016, Specyfika gospodarki paliwami w bazach lotnictwa wojskowego (BLW), in: Sulima Z., Szramowiat K., Sornek K., Rzepoka K. (red.), Energia i paliwa, WSTN, Kraków, p. 7–14.
• [3] Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, 2017, Hydrazyna: klasyfikacja i oznakowanie, https://www.ciop.pl (access on 23.02.2017).
• [4] Christensen W.D., 1979, Hydrazine as a Monopropellant for the F-16 Emergency Power Unit, The Second Conference on the Environmental Chemistry of Hydrazine Fuels, 15 February.
• [5] Ciołek Z.J., Demel S., 2008, Hydrazyna – procedury jej przechowywania, wykonywania obsług na samolotach F-16 oraz zasady postepowania w sytuacjach awaryjnych, Przegląd Sił Powietrznych, listopad, p. 42–71.
• [6] F-16 Technical Order 00-105 E-9, 2006.
• [7] Flight Manual F-16C/D Blocks 50 and 52+. T.O.GR1F-16CJ-1, 15 June 2003.
• [8] Gniewek A., Trzeciak A.M., 2009, Nanocząsteczki metali przejściowych – synteza i aktywność katalityczna, Wiadomości chemiczne, nr 11–12, p. 953–984.
• [9] Emergency Management Agency United States Fire Administration, Hazardous Materials Guide to Fire Protection, http://www.d.umn.edu/ehso/hazguide.pdf (access on 22.02.2017).
• [10] Hydrazine, https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (access on 22.02.2017).
• [11] International Civil Aviation Organization (ICAO), 2013, Safety Management System, Anex 19.
• [12] Ignatowicz K., 2004, Uzdatnianie wody kotłowej z zastosowaniem Kotaminy C, Ochrona Środowiska, 26, nr 3, s. 25–27.
• [13] Jakubowski M., Kupczewska-Dobecka M., 2015, Hydrazyna. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego, Podstawy i Metody Ochrony Środowiska Pracy, nr 3(85), p. 35–65.
• [14] POCH S.A., 05.01.2010, Karta charakterystyki substancji/preparatu: hydrazyny wodzian r-r 80% nr cz-476023429.
• [15] Ciech Trading, 13.03.2013, Karta charakterystyki: wodzian hydrazyny 60% nr 048400, wydanie 8.
• [16] National Oceanic and Atmospheric Administration U.S. Department of Commerce, Karta: Hydrazine, https://cameochemicals.noaa.gov/chris/HDZ.pdf (access on 22.02.2017).
• [17] Nawrocki J., Biłozor S. (red.), 2000, Uzdatnianie wody. Procesy chemiczne i biologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Poznań.
• [18] O’Neil N.J., Smith A., Heckelman P.E. (eds.), 2013, The Merck Index: An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, Royal Society of Chemistry, Cambridge.
• [19] Pohanish R.P., 2015, Sittig's Handbook of Pesticides and Agricultural Chemicals (Second Edition), Elsevier.
• [20] Pośniak M., Bartoszko D.D., 2009, Analiza i ocena zagrożeń chemicznych w procesie produkcji leków, CIOP-PIB, Warszawa.
• [21] Satkowski W., Bartoszewicz J., Kiciński M., 2016, Hydrazyna jako paliwo systemu awaryjnego zasilania wielozadaniowych samolotów F-16, in: materiały konferencyjne Poznań – Lotnictwo dla obronności, Politechnika Poznańska, Poznań, 26.08.
• [22] Satkowski W., 2016, Gospodarka materiałami niebezpiecznymi w bazach lotnictwa wojskowego w zmiennych warunkach działania, rozprawa doktorska, Politechnika Poznańska, Poznań.
• [23] Sensagent – dictionnaire, http://dictionnaire.sensagent.leparisien.fr (access on 22.02.2017).
• [24] European Chemicals Agency, Substance information: Hydrazine, https://echa.europa.eu/substance-information/-/substanceinfo/100.005.560 (access on 23.02.2017).
• [25] Suggs H.J., Luskus L.J., Kilian H.J., Mokry J.W., 1979, Exhaust Gas Composition of the F-16 Emergency Power Unit, Report SAM-TR-79-2, USAF School of Aerospace Medicine Texas.
• [26] Szala M., Szymańczyk L., Dziura R., 2009, Wysokoazotowe materiały wybuchowe do zadań specjalnych, „Biuletyn WAT”, Vol. 58, nr 3, p. 37–55.
• [27] Toth B., 2005 Hydrazines and Cancer: A Guidebook on the Carcinogenic Activities of Hydrazines, Related Chemicals, and Hydrazine Containing Natural Products, Harwood Academic Publishers.
• [28] Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera w Łodzi, Wykaz substancji zaklasyfikowanych jako substancje o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy na podstawie klasyfikacji zharmonizowanej, http://www.imp.lodz.pl/upload/centra/ wykaz%20substancji%202015.pdf (access on 23.02.2017).
• [29] Zboina J. (red.), 2014, Bezpieczeństwo na lądzie, morzu i w powietrzu w XXI wieku, Wydawnictwo CNBOP-PIB, Józefów.
• [30] Grzesik N., 2010, Uzbrojenie samolotu F-16, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych, Dęblin.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).