Ocena jakości pasz z trwałych łąk grądowych wzbogaconych mieszankami traw i roślin bobowatych

• Autorzy: Wróbel B. , Barszczewski J. , Terlikowski J.

Warianty tytułu

EN

Quality assessment of forages from permanent dry grasslands enriched in grasses and legume plants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania, których celem była ocena wpływu renowacji runi łąkowej na jakość pasz objętościowych w aspekcie ich przydatności do opasania bydła mięsnego, przeprowadzono w latach 2012– 2015. Badaniami objęto trwałe użytki zielone w trzech gospodarstwach zlokalizowanych w północno-wschodnim i wschodnim regionie Polski. W 2012 r. użytki te poddano renowacji metodą siewu bezpośredniego oraz pełnej uprawy. Zastosowano mieszanki z udziałem odmian di- i tetraploidalnych gatunków traw oraz roślin bobowatych. W trakcie badań pobierano próby pasz objętościowych wyprodukowanych z runi łąk poddanych renowacji i pasz z runi kontrolnej. W paszach oznaczano zawartość składników pokarmowych metodą NIRS. Wzbogacenie runi łąk mieszankami traw i roślin bobowatych, zarówno metodą siewu bezpośredniego, jak i pełnej uprawy, poprawiło jakość pasz objętościowych tylko w dwóch gospodarstwach, w których trwałe użytki zielone położone są na glebach wytworzonych z gliny lekkiej lub gliny średniej. Kiszonki (doświadczenie II) z runi łąk wzbogaconych mieszankami traw i roślin bobowatych, niezależnie od metody renowacji, charakteryzowały się istotnie mniejszym udziałem włókna surowego i jego frakcji ADF, większą koncentracją popiołu surowego, tłuszczu surowego i energii NEL oraz większą wartością wskaźnika RFQ niż kiszonki z łąki kontrolnej. Siano z łąk podsianych (doświadczenie I), w odróżnieniu od pasz z obiektów kontrolnych, miało mniejszą zawartość włókna surowego, frakcji ADF i NDF oraz większą koncentrację energii NEL. Również jakość tego siana wyrażona wskaźnikiem względnej jakości paszy RFQ była istotnie wyższa. Siano z łąk poddanych renowacji metodą pełnej uprawy (doświadczenie I), oprócz mniejszej zawartości włókna surowego, frakcji ADF i NDF oraz większej koncentracji energii NEL, zawierało najwięcej białka ogólnego. Poprawa jakości pasz objętościowych w obu gospodarstwach (doświadczenie I i II) była wynikiem przede wszystkim istotnego zwiększenia udziału w runi roślin bobowatych, co potwierdziły korelacje między udziałem poszczególnych grup roślin w runi a zawartością podstawowych składników pokarmowych.

EN

During the years 2012–2015 a study, aiming at the assessment the quality of forages from renovated grasslands in terms of their suitability for fattening of cattle, was conducted. The experiments were established on permanent grasslands in three farms, located in the northeastern and east region of Poland. In 2012, permanent meadows were renovated by overdrilling and by full cultivation. Seed mixtures containing di- and tetraploid species of grasses and legume plants were used. During the study the forage from the sward of improved meadows and forage from old sward (control) were sampled. The content of nutritive components in the forage was determined using NIRS method. Enrichment of meadow sward by using seed mixtures of grasses and legumes, both by over drilling or full cultivation, improved the quality of feeds only on two farms where permanent grasslands are located on soils made from light clay or medium clay. Silage (experiment II) made of meadow sward enriched by seed mixtures of grasses and legumes, independently of the method, was characterized by a significantly lower proportion of crude fiber and ADF fractions, higher concentration of crude ash, crude fat and NEL energy and higher value of RFQ than control silage. Hay from overdrilled meadows (experiment I), unlike feeds from control meadow, had a lower content of crude fiber, ADF and NDF fractions and higher concentration of NEL energy. Also, the quality of this hay expressed by the RFQ index was significantly higher. Hay from meadows renovated by method of full cultivation (experiment I), except lower crude fiber content, ADF and NDF fractions and higher NEL energy concentration, had the highest content of total protein. Improvement of the forage quality on both farms (experiment I and II) resulted first of all from a significant increase of legumes plants in sward, which was confirmed by correlation between the groups of plants in the sward and the content of the basic nutrients.

Słowa kluczowe

PL

kiszonki; pełna uprawa; podsiew; względna jakość paszy (RFQ); ruń łąkowa; skład botaniczny

EN

botanical composition; full cultivation; grass silage; meadow sward; overdrilling; relative; forage quality (RFQ)

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 17, z. 3
• Strony: 123--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., rys.

Twórcy

autor

Wróbel B.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Użytków Zielonych, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn

autor

Barszczewski J.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Użytków Zielonych

autor

Terlikowski J.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Użytków Zielonych

Bibliografia

• BARSZCZEWSKI J., DUCKA M., ŻUCHNIEWICZ K. 2015a. Wpływ podsiewu koniczyną łąkową (Trifolium pratense L.) na wartość gospodarczą łąki grądowej [The effect of undersowing with red clover (Trifolium pratense L.) on the economic value of a dry meadow]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 15. Z. 2 (50) s. 5–15.
• BARSZCZEWSKI J., JANKOWSKA-HUFLEJT H., TWARDY S. 2015b. Metody odnawiania łąk i pastwisk. Red. J. Barszczewski. W: Racjonalne wykorzystanie potencjału produkcyjnego trwałych użytków zielonych w Polsce w różnych warunkach glebowych i systemach gospodarowania [Methods of meadows and pastures renovation. In: Rational utilisation of production potential of permanent grasslands in Polish in various soil conditions and systems of management]. Falenty. Wydaw. ITP s. 127–150.
• BARSZCZEWSKI J., TERLIKOWSKI J., WRÓBEL B. 2016. Efekty podsiewu łąk grądowych w zróżnicowanych warunkach siedliskowych [The effect of overdrilling of dry meadows in different habitat conditions]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 3 (55) s. 5–22.
• BARSZCZEWSKI J., TERLIKOWSKI J., WRÓBEL B. 2017. Ocena skuteczności metod poprawy składu florystycznego trwałych użytków zielonych w gospodarstwach północnego oraz wschodniego regionu Polski [Evaluation of the effectiveness of methods of improving floristic composition of permanent grassland in the farms of the northern and eastern regions of Poland]. Polish Journal of Agronomy (w druku).
• BARSZCZEWSKI J., WRÓBEL B., JANKOWSKA-HUFLEJT H. 2011. Efekt gospodarczy podsiewu łąki trwałej koniczyną łąkową [Economic effect of permanent meadow undersown with the red clover]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 11 Z. 3 (35) s. 21–38.
• BARYŁA R. 2001. Podsiew jako metoda renowacji runi trawiastej [Complementary seeding as a method for sward renovation]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 4 s. 9–24.
• BARYŁA R., KULIK M. 2012. Podsiew jako sposób poprawy runi łąk i pastwisk w aspekcie komponowania mieszanek [Overdrilling as a means of improving the sward of meadows and Pasturek from the perspective of composing mixtures]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 15 s. 9–28.
• BILIK K., STRZETELSKI J. 2014. Żywienie bydła mięsnego w warunkach chowu ekologicznego z uwzględnieniem badań Instytutu Zootechniki PIB [Feeding beef cattle in an organic production system in the context of research conducted at the National Research Institute of Animal Production]. Wiadomości Zootechniczne. T. 52. Z. 3 s. 23–44.
• BILIK K. WĘGLARZY K., CHOROSZY Z. 2009. Wpływ intensywności żywienia buhajków rasy Limousin na wskaźniki produkcyjne i właściwości dietetyczne mięsa [Effect of feeding intensity of Limousin bulls on production parameters and dietetic properties of meat]. Roczniki Naukowe Zootechniki. T. 36. Z. 1 s. 63–73.
• BRZÓSKA F. 2008. Pasze objętościowe z użytków zielonych i ich wykorzystanie w żywieniu zwierząt [Roughage feeds from grassland and their use in feeding of livestock]. Wieś Jutra. Nr 3 (116) s. 28–33.
• BRZÓSKA F., ŚLIWIŃSKI B. 2011. Jakość pasz objętościowych w żywieniu przeżuwaczy i metody jej oceny. Cz. I. Charakterystyka pasz objętościowych i mierniki jej jakości [Quality of roughages In ruminants nutrition and methods for its evaluation. Part I. Characteristics of roughages and measures of their quality]. Wiadomości Zootechniczne. Z. 2 s. 11–23.
• CZYŻ H., JÄNICKE H., KITCZAK T., BURY M. 2015. Przydatność mieszanek trawiastych z udziałem Festulolium braunii i Lolium perenne do odnowy użytków zielonych na glebie organicznej namurszowej [The usefulness of grass mixtures with Festulolium braunii and Lolium perenne for the renewal of grasslands on mucky organic soil]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 15. Z. 2(50) s. 17–29.
• GOLIŃSKI P. 1998. Nowoczesne sposoby podsiewu użytków zielonych [Modern methods of grassland complementary seeding]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 1 s. 17–29.
• GOLIŃSKI P., SPYCHALSKI W, GOLIŃSKA B., KROEHNKE D. 2007. Wpływ odmiany hodowlanej Trifolium repens L. na skład mineralny runi mieszanki trawiasto-motylkowatej [Effect of Trifolium repens L. cultivars on sward mineral composition of grass-legume mixture]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 10 s. 49 –58.
• GRZELAK M. 2010. Produkcja i wartość paszowa suszu z łąk nadnoteckich ekstensywnie użytkowanych [The productivity and fodder value of hay from extensively utilised Noteć River valley meadows] [online]. Nauka Przyroda Technologie. Nr 4. Z. 1 #10. [Dostęp 11.07.2016 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_4_10.pdf
• GRZELAK M., GAWEŁ E., BARSZCZEWSKI J. 2013. Wpływ występowania ziół i chwastów na zróżnicowanie wartości gospodarczej runi łąk [Impact of the occurrence of herbs and weeds on variations in meadow sward economic value]. Progress in Plant Protection. Vol. 53(1) s. 182–185.
• IZ 2001. Normy żywienia bydła, owiec i kóz. Wartość pokarmowa pasz dla przeżuwaczy. Opracowanie według INRA (1988) [Standards of cattle, sheep and goats feeding. Nutritive value of feeds for ruminants. Elaboration based on INRA (1988)]. Pr. zbior. Kraków. ISBN 83-88253-01-8 ss. 218.
• JANICKA M. 2004. Seedling growth, development and their survival ability after meadow renovation by overdrilling. Grassland Science in Europe. Vol. 9 s. 547–549.
• JANICKA M. 2012. Uwarunkowania wzrostu i rozwoju ważnych gospodarczo gatunków traw pastewnych i Trifolium pratense L. po renowacji łąk grądowych metodą podsiewu [Determination of growth and development of economically important species of forage grasses and Trifolium pratense L. after renovation of the dry meadows by overdrilling]. Warszawa. Wydaw. SGGW. ISBN 978-83-7583-353-9 ss. 204.
• KLAPP E. 1962. Łąki i pastwiska [Meadows and pastures]. Warszawa. PWRiL ss. 600.
• KRZYWIECKI S., KOZŁOWSKI S. 2003. Właściwości chemiczne Lolium perenne determinujące jej wykorzystanie w żywieniu zwierząt [Chemical properties of Lolium perenne determining its utilization for animal nutrition]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 6 s. 120–134.
• LINN J.G., MARTIN N.P. 1989. Forage quality test and interpretation. Minnesota Extension Service, University of Minnesota s. 1–5.
• LITWIŃCZUK Z., ŻÓŁKIEWSKI P., CHABUZ W., FLOREK M. 2013. Przyrosty dobowe i wartość rzeźna buhajków opasanych paszami z trwałych użytków zielonych i kiszonką z kukurydzy z uwzględnieniem wartości pokarmowej skarmianych pasz [Daily weight gain and slaughter value of young bulls fattened on fodders from permanent grassland and maize silage, taking into account the nutritional value of the fodder]. Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego. T. 9. Nr 4 s. 27–35.
• ŁYSZCZARZ R. 2003. Wpływ terminu zbioru na wybrane cechy dwóch odmian kupkówki pospolitej [The influence of harvest time on some characters of two varieties of common orchard grass]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. Nr 225 s. 139–149.
• ŁYSZCZARZ R. 2013. Intensywne odmiany traw w nowoczesnej gospodarce pastwiskowej [Intensive grass varieties in modern pasture management]. Hodowca Bydła. Nr 2 s. 42–48.
• ŁYSZCZARZ R., DEMBEK R., SUŚ R., ZIMMER-GAJEWSKA M., KORNACKI P. 2010. Renowacja łąk trwałych położonych na glebach torfowo-murszowych [Renovation of perennial meadows located on peat-muck soils]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 4(32) s. 129–148.
• MILLER L.A., MOORBY J.M., DAVIES D.R., HUMPHREYS M.W., SCOLLAN N.D., MACRAE J.C. THEODOROU M.K. 2001. Increased concentration of water-soluble carbohydrate in perennial ryegrass (Lolium perenne L.): Milk production from late-lactation dairy cows. Grass and Forage Science. Vol. 56. Iss. 4 s. 383–394.
• NOWAK J.W. 1997. Analiza i ocena technologii sporządzania kiszonek w formie bel cylindrycznych. [Analysis and evaluation of silage production in big cylindrical bales]. Rozprawa habilitacyjna. Rozprawy naukowe Akademii Rolniczej w Lublinie. Nr 202. Lublin. Wydaw. AR. ISSN 0860-4355 ss. 58.
• PN-EN ISO 12099. 2013. Pasze, ziarno zbóż i produkty przemiału – Wytyczne stosowania spektrometrii bliskiej podczerwieni [Animal feed, cereals and milled cereal products - Guidelines for the application of near infrared spectrometry] ss. 38.
• RADKOWSKI A., RADKOWSKA I. 2014. Wartość pokarmowa kiszonek sporządzanych z runi łąkowej o zróżnicowanym udziale koniczyny łąkowej oraz wpływ ich skarmiania na przyrosty masy ciała buhajków i jałówek rasy Limousin [Nutritive value of silages made from meadow sward with different proportions of red clover and effects of their feeding on weight gains of Limousin bulls and heifers]. Roczniki Naukowe Zootechniki. T. 41. Nr 2 s. 129–137.
• STANIAK M., KSIĘŻAK J. 2008. Skład chemiczny mieszanek Festulolium braunii z Trifolium pratense w zależności od nawożenia azotem i udziału komponentów [Nutritive value of silages made from meadow sward with different proportions of red clover and effects of their feeding on weight gains of Limousin bulls and heifers]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 8. Z. 2b (24) s. 163–173.
• SZKUTNIK J., KACORZYK P., SZEWCZYK W. 2012. Zmiana zawartości białka ogólnego i włókna surowego w zależności od poziomu nawożenia i fazy rozwojowej traw [The content change of Total protein and crude fiber depending on the dose of fertilization and phenological phase of grasses]. Łąkarstwo w Polsce. Nr 15 s. 185–191.
• ŚCIBIOR H., GAWEŁ E. 2004. Plonowanie i wartość pokarmowa wielogatunkowych mieszanek koniczyny czerwonej z trawami [Yielding and nutritional value of multi-species mixtures of red clover with grasses]. Pamiętnik Puławski. Z. 137 s. 149–161.
• TERLIKOWSKI J. 2014. The effect of permanent grassland sward enrichment with special varieties of grasses and legumes on the quality of produced bulk fodder. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 59 (4) s. 107–110.
• UNDERSANDER D. 2003. The new Forage Quality Index – concepts and use. World’s Forage Superbowl Contest [online]. [Dostęp 6.06.2016 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.dfrc.ars.usda.gov/WDExpoPdfs/newRelativeFQindex.pdf
• UNDERSANDER D., MOORE J.E. 2002. Relative forage quality. UW Extension. Focus on Forage. Vol. 4. No 5 s. 1–3.
• WALEWSKI R. 1989. Metody statystyczne w badaniach łąkarskich i melioracyjnych [Statistical methods in grassland and drainage study]. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 72. Warszawa. PWRiL. ISBN 83-09-01126-1 ss. 120.