Czy specjacja pierwiastków w wodzie ma sens? Część l:Formy chemiczne chromu w wodzie

• Autorzy: Zembrzuska Joanna , Kamgar Elham , Rychlewski Paweł
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój nauki, świadomości społeczeństwa oraz wyniki prowadzonych badań toksykologicznych coraz wyraźniej wskazują, że w przypadku wielu pierwiastków nie jego całkowita zawartość lecz obecność jego form chemicznych wpływa na rozwój i stan zdrowia organizmów żywych. Z tego względu wydaje się być ważniejszym pozyskać informacje na temat form w jakich występuje od całkowitej jego zawartości. Formami chemicznymi pierwiastków, jakie wykazują aktywność biologiczną i toksyczność wobec organizmów żywych są formy jonowe. W artykule zostało poruszone zagadnienie specjacji i analizy specjacyjnej ze szczególnym zwróceniem uwagi na problem występowania chromu w wodzie do picia oraz w wodach powierzchniowych. Obecnie uregulowania prawne wskazują na monitorowanie całkowitej zawartości tego pierwiastka w wodzie. To podejście nie daje nam poczucia bezpieczeństwa, gdyż chrom ma zróżnicowane właściwości zależne od stopnia jego utlenienia. Chrom(lll) jest zaliczany do mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju organizmu, zaś chrom (VI) ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Przypisuje się mu działanie kancerogenne i mutagenne.

EN

The development of science, public awareness and the results of toxicological research show morę and more apparent that in the case of many elements, not their total content, but the presence of their chemical forms affects the development and health of living organisms. For this reason, it seems more important to obtain information on the forms in which it occurs than its total content. The chemical forms of elements that exhibit biological activity and toxicity to living organisms are ionic forms. The article deals with the issue of speciation and speciation analysis with patticular attention to the problem of the occurrence of chromium in drinking water and surface waters. Currently, legal regulations indicate the monitoring of the total content of this element in water. This approach does not give us a sense of security, because chromium has different properties depending on the degree of its oxidation. Chromium (III) is included among the microelements necessary for the proper functioning and development of the body, while chromium(VI) has a negative impact on human health. It is believed to be carcinogenic and mutagenic.

Słowa kluczowe

PL

jakość wody do picia; analiza specjacyjna; chemia analityczna; chrom(III); chrom(VI)

EN

drinking water quality; speciation analysis; analytical chemistry; chromium

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 1 (79)
• Strony: 37--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., tab.

Twórcy

autor

Zembrzuska Joanna

• Politechnika Poznańska, pI. Marii Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań

autor

Kamgar Elham

• Politechnika Poznańska, pI. Marii Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań

autor

Rychlewski Paweł

• Politechnika Poznańska, pI. Marii Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań

Bibliografia

• [1] M. Jabłońska, M. Kostecki, S. Szopa, A. Łyko, R. Michalski: Specjacja nieorganicznych form arsenu i chromu w wybranych zbiornikach zaporowych Górnego Śląska, Ochrona Środowiska, 34(3) (2012) 25-32.
• [2] A. Kot. J, Namieśnik: The role of speciation in analytical chemistry. Trends in Analytical Chemistry, 19 (2000) 69-79.
• [3] O. Barałkiewicz, E. Bulska: Specjacja chemiczna. Problemy i możliwości. Wydawnictwo Malamut, Warszawa 2009,
• [4] L.A. Ellis, D J. Roberts: Chromatoeraphic and hyphenated methods for elemental speciation analysis in environmental media, Journal of Chromatography A, 744 (1997) 3-19.
• [5] A. Imran, H.Y. Aboul-Enein: Instrumental methods in metal ion speciation, Taylor & Francis Group, 2006.
• [6] T.M. Florence: Speciation an alysis in fresh water, Analytica Chimica Acta,141 (1982) 73-94.
• [7] T.M. Florence: Speciation analysis in fresh water, Talanta, 29 (1982) 345-364.
• [8] J.O. Nriagu, E. Nieboer: Chromium in the natural and human einvironments. Advances in Environmental science and technology, Wiley-lnter-Science. New York 1998.
• [9] M. Ciężkowska, A. Rudy, Oznaczanie form specjacyjnych chromu w próbkach wód głębinowych metodą katalityczno-adsorpcyjnej woltamperometrii stripingowej, Analit 9 (2020) 19-26
• [10] W. Barabasz, M, J. Chmiel, A. Galus, l. Pasmionka: Ekotoksykologia chromu, Chemia i Inżynieria Ekologiczna, 5(7-8) (1998) 665-684.
• [11] USEPA Integrated Risk Information System (IRIS). IS Environmental Protection Agency, Environmental Criteria and Assessment Office, June 1992,Cincinnati, OH, 1992.
• [12] ARC: Monographson the Evaluation of the Carcinogenic Risk to Human, WHO, Geneva 1990.
• [13] T. Shen-Yang, L Ke-An: The distribution of ehromium(VI)spedes in solution as B function of pH and concentration, Talanta, 33 (1986) 775-777.
• [14] G. Marx, K.G. Heumann: Mass spectrometric investigations of the kinetic stability of chromium and copper complexes with humic substances by isotope-labeling experiments, Fresenius' of Journal Analytical Chemistry, 346(1999) 489.
• [15] R. Cornelis, J.Caruso: Handbook of elementalspedation ll, Wiley&Sons 2005.
• [16] Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla Środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych. Dz.U. 2019 poz. 1311.
• [17] Guidelines for drinking-water quality: fourth edition incorporating the first addendum. Geneva: World Health Organization; 2017. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
• [18] Chromium in drinking-water. Background document for development of WHO Guidelines for drinking-water quality. Genewa: World Health Organization; 2020 (WHO/HEP/ECH/WSH/2020.3). Licence: CC BV-NC-SA 3.0 IGO.
• [19] EPA (United State Environmental Protection Agency), Edition of the Dfinking Water Standards and Health Advisories, EPA 816-F-09-004, office of Water U. S. Environmental Protection Agency, Washington, D.C, May 2009.
• [20] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz..L.J.UE.L.2020.435.1
• [21] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz.U. 2017 poz. 2294.
• [22] Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej i dnia 11 października 2019 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych, Dz.U. 2019 poz. 2148.
• [23] WHO (World Health Organization). Chromium in drinking water: back-ground document for development of WHO guidelines for drinking water quality. Geneva: WHO 2013.
• [24] l. Kruszelnicka. D. Ginter-Kramarczyk, M. Michałkiewicz; Czy warto stosować filtry dzbankowe?, Technologia Wody, 4(54) [2017] 16-21.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).