Ocena możliwości zanieczyszczenia środowiska glebowo-gruntowego wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA) zawartymi w popiołach lotnych pochodzących z kotłów energetycznych

• Autorzy: Poluszyńska J.

Warianty tytułu

EN

Assessment of contamination possibility of soil by polycyclic aromatic hydrocarbons [PAHs] contained in the fly ash from power boilers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Procesy termicznego przekształcania paliw sprzyjają powstawaniu wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), które wraz ze stałymi cząsteczkami mogą przedostawać się do gleb oraz wód podziemnych czy powierzchniowych, powodując ich zanieczyszczenie. Powszechnie wykonuje się badania popiołów lotnych pod kątem zawartości w nich składników nieorganicznych, takich jak: metale ciężkie, chlorki, siarczany. Badania te są wymagane przez polskie ustawodawstwo. Oznaczenia zawartości związków organicznych w popiołach lotnych są wykonywane rzadko. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, należące do tzw. trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO), wykazują właściwości mutagenne i kancerogenne, w szczególności benzo(a)piren, który jest uznawany za najbardziej toksyczny z WWA. W artykule przedstawiono wyniki analiz zawartości WWA w popiołach lotnych z kotłów pyłowych i kotłów fluidalnych, a także z zielonego bloku, z uwagi na możliwość zanieczyszczenia środowiska gruntowo-glebowego. W badanych próbkach stwierdzono obecność wszystkich związków z analizowanej grupy WWA. Najwyższe stężenia odnotowano w próbce pochodzącej ze spalania biomasy drzewnej. W celu precyzyjnego określenia możliwości zanieczyszczenia gleb i wód podziemnych związkami z grupy WWA konieczne jest wykonanie dodatkowo testów wymywalności, które będą przedmiotem dalszych badań.

EN

The thermal processes such as combustion contribute to the formation of polycyclic aromatic hydrocarbons PAHs. The PAHs can enter the soil and groundwater or surface water, together with solid particles, causing contamination. Generally inorganic components, such as heavy metals, chlorides, sulfates in fly ash are determined. These tests are required by Polish law. Determine of the organic compounds in the fly ash are performed rarely. Belonging to the Persistent Organic Pollutants (POPs) PAHs, have a mutagenic and carcinogenic properties, in particular benzo(a)pyrene, which is considered the most toxic PAHs. This paper presents the results of analyzes of PAHs in fly ash due to the possibility of contamination of the ground soil. In all tested samples of ash the all compounds from the group of all 16 PAHs (US-EPA) were determined. The highest concentrations were in the sample originating from the combustion of woody biomass. In order to precise determine the possibility of contamination of soil and groundwater from the group of PAH compounds is necessary to perform additional tests, leaching, which will be the subject of further research.

Słowa kluczowe

PL

spalanie paliw; popiół lotny; zawartość zanieczyszczeń; skażenie gleby; węglowodory aromatyczne wielopierścieniowe; zanieczyszczenia organiczne trwałe

EN

fuel combustion; fly ash; pollutants contents; soil contamination; polycyclic aromatic hydrocarbons; persistent organic pollutants

• Wydawca: Wydawnictwo Instytut Śląski Sp. z o.o.
• Czasopismo: Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 6, nr 12
• Strony: 60--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Poluszyńska J.

• Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Warszawa, Oddział Inżynierii Procesowej Materiałów Budowlanych, Opole

Bibliografia

• [1] Rosik-Dulewska C., Karwaczyńska U., Ciesielczuk T., Możliwości wykorzystania odpadów organicznych i mineralnych z uwzględnieniem zasad obowiązujących w ochronie środowiska, „Rocznik Ochrona Środowiska” 2011, t. 13, s. 361-376.
• [2] Galos K., Uliasz-Bocheńczyk A., Źródła i użytkowanie popiołów lotnych ze spalania węgli w Polsce, „Gospodarka Surowcami Mineralnymi” 2005, z. 1, s. 23-42.
• [3] Hycnar J., Weryfikacja popiołów ze spalania węgla, Ecocoal Consulting Center Katowice, EUROCOALASH, Energetyka-Nauka-Przemysł, s. 48, www.energetyka.eu (8.01.2009).
• [4] Kopczyński M., Toryfikacja wierzby energetycznej, „Energetyka Cieplna i Zawodowa” 2012, nr 2, s. 39.
• [5] Kruczek S., Skrzypczak G., Muraszkowski R., Spalanie i współspalanie biomasy z paliwami kopalnymi, „Czysta Energia” 2007, nr 6, s. 32-35.
• [6] Giergiczny Z., Gawlicki M., Racjonalne wykorzystanie popiołu lotnego w betonie, „Budownictwo, Technologie, Architektura” 2004, nr 4, s. 35-39.
• [7] Giergiczny E., Popiół lotny ze współspalania jako dodatek do cementu i betonu w aspekcie wymagań normowych i środowiskowych, [w:] Popioły z energetyki, Międzyzdroje, 17–20 października 2007 r., red. T. Szczygielski, Ekotech, Szczecin [2007], s. 42-53.
• [8] Kosior-Kazberuk M., Nowe dodatki mineralne do betonu, „Budownictwo i Inżynieria Środowiska” 2011, nr 2, s. 47.
• [9] Kosior-Kazberuk M., Lelusz M., Ocena popiołu pochodzącego z jednoczesnego spalania biomasy i węgla jako składnika kompozytów cementowych, „Materiały Ceramiczne” 2010, nr 2, s. 166-170.
• [10] Siebielska I., Sidełko R., Wpływ czasu trwania fazy gorącej kompostowania na usuwanie WWA, [w:] Polska inżynieria środowiska pięć lat po wstąpieniu do Unii Europejskiej, t. 1, red. J. Ozonek, M. Pawłowska, Komitet Inżynierii Środowiska PAN, Lublin 2009, s. 281-287.
• [11] Kuna P., Zanieczyszczenia wybranych komponentów środowiska przez wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w Dąbrowie Górniczej, „Nauka, Przyroda, Technologie” 2011, z. 4, s. 1-9.
• [12] Nawrot J., Rybak T., Jakość wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia w województwie podkarpackim wg badań wykonanych w latach 2007–2011, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Rzeszów 2012, s. 1-21.
• [13] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby, Dz.U. z 2002 r. nr 165, poz. 1359.
• [14] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych, Dz.U. z 2011 r. nr 258, poz. 1550.
• [15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych, Dz.U. z 2008 r. nr 143, poz. 896.