Przykłady ekologicznej zabudowy potoków górskich ze szczególnym uwzględnieniem gminy Brenna

• Autorzy: Ślizowski R. , Radecki-Pawlik A.

Warianty tytułu

EN

Examples of ecological stream training works with special attention to Brenna municipality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Plany zagospodarowania gmin i prace związane z regulacją potoków powinny uwzględniać kompromis pomiędzy wymogami środowiska naturalnego a ingerencją człowieka. Najwłaściwszym rozwiązaniem wydaje się zastosowanie bystrzy o zwiększonej szorstkości budowli, która umożliwia migrację ryb, powoduje natlenienie wody i sprzyja rozwojowi flory i fauny, dobrze harmonizując z krajobrazem gminy. Przedstawione badania modelowe różnych rozwiązań konstrukcyjnych bystrzy o zwiększonej szorstkości miały na celu wykazanie przydatności tego typu budowli do stabilizacji potoków. Podano przykładowo różne rozwiązania konstrukcyjne bystrzy zastosowane w praktyce. Dobranie wielkości kamieni na bystrzu i sposób ich rozmieszczenia jest istotnym zagadnieniem mającym wpływ na skuteczność działania bystrza. Podano metody obliczania wielkości kamienia na bystrzu. Stosowanie bystrzy o zwiększonej szorstkości przyczynia się do atrakcyjnego zagospodarowania potoków w gminach, co może mieć bezpośredni wpływ na zwiększenie walorów rekreacyjnych i ma szansę stać się dodatkowym źródłem dochodów ludności w gminach.

EN

The real compromise is needed between municipality development plans and riverstream engineering works. The former have to include ecological needs of environment. The best solution as far as river training works are concerned seems to be using rapid hydraulic structures with artificial roughness, which are environmental friendly, let fish migrate upstream, help to enrich water with oxygen and finally are conducive to water flora and mikrofauna development. Also they harmonize with landscape of mountain municipalities. The paper presents some examples of rapid hydraulic structures, which could be construct when training a river. The examples are presented on the top of results of modeling studies of rapids. The method of calculating stones dimensions, which are fixed to the rapid hydraulic apron and are important in hydraulic jump dissipation, is presented. The special attention is given to the rapid hydraulic structure constructed in Brenna municipality in Brennica River. Application of rapids when training a river contributes to more attractive streams development and could have a direct effect on recreation attributes, which a municipality could offer.

Słowa kluczowe

PL

bystrze; ekologia; rozwój terenów wiejskich; regulacja; potok górski

EN

rapid hydraulic structure; ecology; municipality development; river training

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
• Czasopismo: Inżynieria Rolnicza
• Rocznik: 2002
• Tom: R. 6, nr 3
• Strony: 163--175
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ślizowski R.

• Katedra Zaopatrzenia Osiedli w Wodę i Kanalizacji, Akademia Rolnicza w Krakowie

autor

Radecki-Pawlik A.

• Katedra Inżynierii Wodnej, Akademia Rolnicza w Krakowie

Bibliografia

• Knauss J. 1980. Drsne skluzy, Vodni Hospodarstvi, Rada AC1.
• Niel A. 1960. Uber die vernichtung kinetischer energie durch niedere gefallsstufen, Wien, Oesterreichische Wasserwirtschaft, Haft 4, 5.
• Radecki-Pawlik A., Wójcik A. 1987. Remont budowli regulacyjnych na rzece Bren- nicy w km od 7+964 do 8+215 - projekt techniczny, CBSiPBW Hydroprojekt o/Kraków.
• Ratomski J. 2001. Wpływ regulacji potoków na rozwój obszarów wiejskich i środowisko naturalne. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, z. 21, 335-341.
• Scheuerlein H. 1968. Der Rauhgerinneabfluss. Versuchsanstalt fur Wasserbau der Technischer Uniwersitat. München, Bericht 1.
• Ślizowski R. 1993. Bystrza o zwiększonej szorstkości jako element zabudowy potoków górskich. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, z. 181, rozprawa habilitacyjna.
• Ślizowski R., Radecki-Pawlik A. i N’Famara Sambou 1997. Badania porównawcze bystrzy z kamienia naturalnego - elementu ekologicznej zabudowy potoków górskich - z bystrzami betonowymi typu Peterki, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, z. 17, 321, 33-41.